Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 141

ઇતરડી]
ઇતરડી સ્ત્રી॰ ઢોરના શરીરે વળગતું એક જંતુ ઇતરતઃ, ઇતરત્ર, ઇતરવાચન [ä.] જુએ ‘ઇતર’માં ઇતરાઈ શ્રી મંજુએ ઈતરાવું] આછકલાઈ, મિથ્યા માટાઈ ઇતરાજ વિજ્ઞ. મતિાન] નાખુશ; ખફા. –જી સ્ત્રી॰ નાખુશી; અવકૃપા; ખેાક્
ઇતરાવવું સ૦ ક્રિ॰ ‘ઈતરાવું’નું પ્રેરક
ઇતરેતર વિ॰ (૨) સ^[તં.] એકબીજાનું; પરસ્પરનું. શ્ચંદ્રપું॰ *ક્રસમાસને એક પ્રકાર. ઉદા॰ ‘હાથીઘેાડા'. –રાશ્રય પું [+આશ્રય ] અન્ય ન્યાશ્રય
ઇતલાખ વિદ્[, હતા] જુદું;ઠ્ઠું (ર) સરકાર ખર્ચે સરદાર પાસે રહેતા (કેાજના સિપાઈ) (૩) પું॰ છૂટું -મુક્ત કરવું તે (૪) છૂટાછેડા આપવા તે
ઇતવાર પું॰ એ આતવાર; રવિવાર
૯
ઇતતતઃ અ॰ [સં.] અહીં તહીં; આમ તેમ ઇતઃ અ॰ [મં.] અહીંથી. ૦પર અ॰ હવે પછી ઇતિ અ॰[સં.]આ પ્રમાણે (૨) સમાસ, પૂરું થયું, એમ બતાવે છે (૩)શ્રીસમાપ્તિ.॰કર્ત(—ત્તે)વ્ય વિ॰વિધિ અનુસાર કરવા યોગ્ય (૨) ફરજ – કર્તવ્ય કરી ચૂકેલ; જેનું કર્તવ્ય સમાપ્ત થયું છે એવું; કૃતકૃત્ય (૩) ન૦ કરવા યોગ્ય કામ; ફરજ. ૦કર્ત(—ર્ત્ત)વ્યતા સ્ત્રી॰અવશ્ય કરવા યોગ્ય કામ (૨) કૃતકૃત્યતા, કૃતમ્ અ‘કર્યુ, ઈ. એક્’ (ગ.). માત્ર વિ॰ આટલું જ. વૃત્ત ન॰ બનેલી હકીકતનું બ્યાન; ઇતિહાસ. શ્રી શ્રી॰ સમાપ્તિ. સિદ્ધમ્ અ૦ ‘કર્યુ. ઈ. ડી’ (ગ.). –ત્યલમ્ અ॰ [સં.] હવે બસ. “ત્યાદિ (ક) વિ॰ [i.] વગેરે
ઇતિમાદ પું॰ [ત્ર.] વિશ્વાસ; ભરોસે
|
ઇતિહાસ પું॰ [i.] તવારીખ; ભૂતકાળનું વૃત્તાંત. ૦ક,કાર પું॰ ઇતિહાસ લખનાર પુરુષ, જ્ઞ, વિદ,શ્વેત્તા પું॰ ઇતિહાસનો જાણકાર – વિદ્વાન
ઇત્તિકાક પું॰ [મ.] એકમતી (ર) સંપ (૩) બનાવ; સંજોગ ઇત્યમ્ અ॰ [i.] આ પ્રકારે. ભૂત વિ॰ આ પ્રકારે બનેલું ઇત્યલમ્, ઇત્યાદિ(ક) જીએ ‘ઇતિ’માં ઇંત્ર ન૦ [f.] જુએ અત્તર [દેશ; આબિસીનિયા થિયે િપયા પં॰ [.] (સં.) આફ્રિકાના (હબસી લેાકના) એક ઇદમ્ સ॰ [સં.] આ, ઇદંતા સ્ત્રી॰ [ä.] મળતાપણું; તાદશતા ઇદં તૃતીયમ્ વિ॰ [સં.] ધાર્યા કરતાં નવું જ – જુદું જ (૨) ન૦ ત્રીજું જ – અવનવું જ કંઈક ઇધર અ॰ [હિં.]અહીં. ૦ઉધર, ૰તિધર અ॰ [fi.] અહીં તહીં ઇનકાર પું॰ [ત્ર, રૂન્દાર] ઇન્કાર; નિષેધ; મના (ર) અસ્વીકાર; નામંજૂરી. [જવું = ના મુકર જવું; ફરી જવું; ઇન્કારવું]. ॰વું સ॰ ક્રિ॰ ઇનકાર કરવા. –રિયત સ્ત્રી॰ ઇનકારવું તે ઇનસાફ,દાર, ક્રિયા, ફી જુએ ‘ઇન્સાફ’માં ઇનામ ન॰ [મ.] અક્ષિસ; યોગ્યતાની કદરમાં મળતી ભેટ (ર) જમીનનું ઇનામ; ઇનામી જમીન. [ કાઢવું, –રાખવું = ઇનામ આપવાનું કાયમ કરવું, ઠરાવવું; ઇનામ આપવાનું સ્થાપવું,] ૦અકરામ ન૦ બક્ષિસ(૨)બક્ષિસ અને માન. ૦ઈજાત ન૦ ઇનામમાં વધારો કરવે તે. ચિઠ્ઠી શ્રી॰ ઇનામની સનદ. ચેાથાઈ સ્રી ઇનામી જમીનના ઉત્પન્નના સરકારના ચેાથે
[ઇમામ
3
હિસ્સા, દાર વિ॰ ઇનામ મેળવનાર (૨) ઇનામી જમીન કે ગામવાળું (૩) પું. એક અટક. દારી સ્ત્રી॰ ઇનામદારની પદવી. ૦પટા (–ટ્ટો) પું૦, ૦પત્ર ન ઇનામી જમીન કે ગામના લેખ – સનદ, ફૈઝાબી સ્રી॰ ઇનાની જમીનના સરકારધારા. સલામી સ્રી॰ સલામી દાખલ થે હું મહેસૂલ ભરવું પડતું હોય એવી ઇનામી જમીન. –મી વિ॰ ઇનામને લગતું (૨) ઇનામમાં મળેલું (૩) જેમાં ઇનામ મળે એવું [ (પદવી, ખિતાબ)] ઇનાયત સ્ત્રી॰ [Ā.] એનાયત; ભેટ; બક્ષિસ, [~કરવું = આપવું ઇનિંગ,–૪ સ્ત્રી [.] ક્રિકેટના કોઈ પક્ષના રમવાનો દાવ ઇનેમલ ન૦[ફ્.] કાચ જેવું પડ(કે જે ધાતુ પર ઢોળ તરીકે ચડાવાય છે) (ર) દાંત પરનું પડ [વેરા -- આવકવેરા ઇન્કબ સ્ત્રી૰[.]આવક, ટૅક્સ પું[.] આવક પર લેવાતા ઇન્કાર [ત્ર.], ૰વું,—રિયત જુએ ‘ઇનકાર’માં ઇન્કિલાબ ઝિંદાબાદ શ॰ પ્ર૦ [hī.] ક્રાંતિ ઘણું જીવે
ઇન્જેક્ષન ન॰ [.] અદાલતી મનાઈહુકમ કે હુકમનામું (કોઈ નુકસાન કે અન્યાય માટે)
ઇન્જેક્ષન ન॰ [.] શરીરમાં સીધી દવા (તેને માટેની ખાસ સાય વડે) નાંખવી તે; તે રીતને ઉપચાર. [આપવું = તેવેશ ઉપચાર કરવા. –ખાવું, –લેવું તેવા ઉપચાર પાતા પર કરાવવે.] ઇન્ડિપેન સ્ત્રી૦ [ કિક્વેટન્ટ પેન] અંદર શાહી ભરવાની કરામત વાળી (એક જાતની) વિલાયતી કલમ; પેન; ફાઉન્ટનપેન. [–ભરવી =તે પેનમાં શાહી પૂરવા] ઇન્દ્રિયમ ન॰ [.] એક મૂળ ધાતુ (૨.વિ.)
ઇન્ડિયા પું॰ [Ë.] (સં.) હિંદ દેશ. યન વિ॰ તે દેશનું કે તેને લગતું (૨) પું॰ હિંદ દેશના વતની; હિંદી [ ટટયું ઇન્ફ્લુએન્ઝા પું॰ [Ë.] એક જાતના (તાવના કે શરદીના) રોગ; ઇન્શાઅલ્લાહ શ॰પ્ર[.] ઈશ્વરેચ્છા [માણસાઈ; સજ્જનતા ઇન્સાન પું; ન॰ [Ā.] માણસ (૨) માણસ જાત.-નિયત સ્ત્રી૦ ઇન્સાફ પું॰ [મ.] ન્યાય(૨) ચુકાદો. [આપવેા=ન્યાય કરવા; ખરાખર તાળવું. -માગવે ન્યાય કરવા કહેવું –વિનંતી કરવી.] દાર વિ૦ ઇન્સાફ રાખનારું(૨) પું૦ જડજ; ન્યાયાધીશ.-ક્રિયા પું ઇન્સાફ આપનાર (તુચ્છકારમાં), –ફી વિ॰ ઇન્સાફને લગતું (૨) ન્યાયી (૩) સ્ત્રી॰ ઇન્સાફની રીત (૪) અદાલત ઇન્સપેકટર પું [.] નિરીક્ષક; દેખરેખ રાખનાર ઇન્સપેક્ષન ન॰ [.] નિરીક્ષણ; તપાસણી ઇ પાણ (–ન) પું॰ એક વનસ્પતિ ઇપી સ્ત્રી॰ [તેલુગુ] એક વનસ્પતિ
ઇબાદત સ્ત્રી॰[Ā.] ભક્તિ; ઉપાસના; સ્તુતિ.॰ગાહ સ્રી;॰ખાના ન॰ ઉપાસના મંદિર – મસ્જિદ, મંદિર વગેરે
ઇબારત સ્ત્રી૦ [Ā.] (બાલવા લખવાની) ઢબ, શૈલી. [–ગોઠવવી =(દસ્તાવેજ કે કોઈ કાગળના) સાર કાઢવે (૨) ખરડો તૈયાર કરવા] [માનામાં મનાતું) (૩) વિ॰ રાક્ષસી; નઠારું ઇગ્લીસ પું॰[Ā,]શયતાન (૨) (સં.) એ નામનું દુષ્ટ ભૂત (મુસલ*ભ પું [તું.] હાથી
ઇમલે પું॰ [જીએ અમલા] મજલે (૨) બાંધકામ ઈમામ હું૦ [Ā.] મુસલમાનોનો વડો ધર્મગુરુ; ધર્માધ્યક્ષ (૨) મસીદને ઉપદેશક યા કુરાન વાંચનારા; મુલ્લાં; કા(૩)તાજિયાની