________________
અંતઃશલ્ય]
६४
[અંધારું
(કામ ક્રોધાદિ). ૦શલ્યj૦; ન૦ અંદરનું - ધું શક્ય. શાસ્તા ૦ વિ૦ ઝાંખું; ઝળઝળું (૨) ફીકું (૩) ૫૦ (સં.) એક રાક્ષસ,
અંદરનો શાસ્તા - અંતરાત્મા; ધર્મબુદ્ધિ. ૦સરવા વિ૦ સ્ત્રી કાર પુત્ર અંધારું. કુ૫ છું. અંધારે કે (૨) ઝાડ ઝાંખર સગર્ભા. ૦સુખ ન આંતરિક સુખ. ૦સ્થ વિ. જુઓ અંત કે બીજે કારણે ન દેખાવાથી ફસાઈ પડાય એ કવો (૩) [સં.] (–તઃ) રથ. સ્થલ (ળ) ન૦ અંદરનું – મર્મસ્થળ. ૦રુતિ એક નરક. ૦તા સ્ત્રી, આંધળાપણું, તામિસ્ત્ર ૫૦ પૂર્ણ અંધકાર -ત્તિ) સ્ત્રીઆંતરિક શક્તિ. સ્ત્રાવ પં. શરીરની અંદરની (૨) અજ્ઞાન. ૦– જુઓ “અંધ’માં. ૦પરંપરા સ્ત્રી, આંધળાગ્રંથી કે નાડીમાંથી ઝરવું તે, તેમ થતા આવે. –વી વિ૦ તે સ્ત્રાવ એની હાર (જોયા વિચાર્યા વિના ચાલનારાઓની મંડળી). ૦૫અંગેનું), ૦સ્વરૂપ ન૦ આંતરિક – અંદરનું સ્વરૂપ
પરન્યાય ૫૦ જેય વિચાર્યા વિના આંધળાઓની પિડે એકની અંતસ્તાપ પં. [.] અંદરને તાપ કે તાવ; મનમાં થતી બળતરા | પાછળ બીજાએ ગાડરિયા પ્રવાહે ચાલવું તે ન્યાય. ૦૫ગુન્યાય અંતિક વિ. સં.] પાસેનું; નજીકનું
સ્ત્રી ૫૦ આંધળા ને પાંગળો પરસ્પર સહાયથી કામ ઉકેલે એ અંતિમ વિ. [૪] છેલ્લું, છેવટનું (૨) સામે છેડે હોય એવું; જહાલ. ન્યાય. પૂજા સ્ત્રીઆંધળી પૂા. ૦ભક્તિ સ્ત્રી, આંધળી અંતિયું વિ. [ä. અંત] છેલું; છેવટનું; અંતે આવેલું (૨)[લા .] બહુ -વગર સમજની ભક્તિ. ૦શ્રદ્ધા સ્ત્રીઃ આંધળી - વગર સમજ ખિજાયેલું; મરણિયું; જીવ ઉપર આવેલું. [અંતિયાં કરવા = જની શ્રદ્ધા. વહસ્તીન્યાય ૫૦ હાથીને પગ જનાર આંધળો ખિજાઈ કે કાયર થઈને છાંછિયાં કરવાં (૨) મણિયા થઈને એને થાંભલા જેવો કલપે, કાન જોનાર સૂપડા જે કહપે, એવો વર્તવું.]
ન્યાય અંતીપતી સ્ત્રી, એક રમત
અંધરાવું રક્રિટ જુઓ અંધારવું અંતે અ૦ [ ] છેવટે આખરે
[ રહેનાર) શિષ્ય | અંધશ્રદ્ધા સ્ત્રી સં.] જુઓ “અંધમાં અંતેવાસી વિ. [૪] પાસે રહેનારું (૨) ૫૦ (ગુરુની સમીપ અંધાધૂની સ્ત્રી, જુઓ અંધાધૂંધી
[ અવ્યવસ્થા અંત્ય વિ૦ [સં.] છેવટનું; છેલ્લું. ૦કમ ન૦, ક્રિયા સ્ત્રી અગ્નિ- અંધાધૂંધ(-ધી) સ્ત્રી [હિં. મ. અંધાધુંધ] અરાજકતા; અતિશય સંસ્કાર. ૦ગમન ન. શ્રેષ્ઠ વર્ણની સ્ત્રીને કનિક વર્ણના પુરુષ અંધાપે પુંઆંધળાપણું સાથેનો સંબંધ. ૦જ વિ૦ ૧ચમ વર્ણનું; અસ્પૃશ્ય ગણાતી વર્ણનું | અંધાર છું. [૩. અંધાર] અંધારું. ૦કાળું વિ૦ અંધારા જેવું કાળું. (૨)૫૦ એ વર્ણને માણસ. ૦જાશ્રમ ૫૦ અંત્યજોને રહેવા તથા કેટj૦ વરસાદને ગેરં; એથી થતું અંધારું. ૦કેટડી સ્ત્રી, કેળવણી આપવા માટેની સંસ્થા. ૦દ્ધાર ! અંત્યજનો ઉદ્ધાર. અંધારી ઓરડી (૨) તુરંગ; કેદખાનું. ૦ગલી સ્ત્રી, જેમાંથી બહાર હવન,૦૫દન ગુણોત્તરનું અંય પદ(ગ.).વ્યમકડું છેવટના નીકળવાને રસ્તે ન હોય એવી ગલી કે માર્ગ; જયાં જતાં અંધારે અક્ષરે યમક- પ્રાસ, હત્યાક્ષર ૫૦ અંત્ય- છેલ્લો અક્ષર. કુટાવું પડે એવી ગલી કે જગા. ૦પછેડી સ્ત્રી, ૦૫છે ૦ જે -ત્યાક્ષરી સ્ત્રી, અંતકડી બેલાયેલી કવિતાના છેલ્લા અક્ષરથી ઓઢવાથી અરથ કે અછતું રહેવાય એવું (કાળું કે જાદુઈ) વસ્ત્ર શરૂ થતી બીજી કવિતા બેલવાની રમત, ત્યાનુપ્રાસ ૫૦ અંતે (૨)[લા.]ગુપ્ત કે અજ્ઞાત રહેવું તે. [-ઓઢવી,-,-પહેરવો આવતે અનુપ્રાસ. ત્યાવસ્થા સ્ત્રી છેલ્લી-આખરની સ્થિતિ = ગુપ્ત કે અજ્ઞાત થઈ જવું (જાદુથી કે કાળું વસ્ત્ર પહેરી લઈને). (૨) ઘડપણ. ત્યાશ્રમ ૫૦ અંત્ય આશ્રમ- સંન્યસ્તાશ્રમ. -ઓઢાડ =સામાને ભૂરકી નાંખ; ભ્રમમાં નાંખવો કે જેથી -ત્યાશ્રમવિ. સંન્યાસી. યેષ્ટિ સ્ત્રી અંયક્રિયા. –દય બીજું સૂઝી ન શકે; ખરી સૂઝ પડવા ન દેવી.]. ૦૫ટો પુત્ર અને ૫૦ અંય કે છેવાડે- પછાત રહેલાને ઉદય, તેની ઉન્નતિ બાંધવાને ટે; અંધારી (૨) એવી એક રમત. પિછડી સ્ત્રી, અંત્ર ન. સિં] આંતરડું. જળ સ્ત્રીઆંતરડાંનું જાળું
પિછેડે ૫૦ જુઓ અંધારપછેડી, ૦વર્ણ વિ. અંધારા જેવું; અંદર અ [.] માં; મહીં. ૦ખાને, ૦થી ૮૦ અંદરથી; છૂપી કાળું. ૦૬ અક્રિ૦ વાદળાંથી આકાશ ઘેરાવું – ઘન થવું.-રાં રીતે. -રે અંદર ન૦ માંહોમાંહે
નબ૦૧૦ આંખ સ્પષ્ટ ન દેખી શકે તેવું થવું તે; ચકકર; તમ્મર. અંદાજ ! [1.] અડસટ્ટો; શુમાર; આશરે. [-કાઢ= અડ- | [–આવવાં=ન દેખાવું; તમ્મર આવવી. –ઉલેચવાં =(પ્રકાશ સદાને હિસાબ કરે – તેને આશરે મેળવવા, શુમારે કેટલું મેળવવા) મિથ્યા પ્રયત્ન કરવો.].રિયું વિઅંધારાવાળું (૨) નવ તે જેવું અનુમાન કરવું. -લે =કસી જેવું; અજમાવવું, જેમાં ચંદ્ર ન દેખાય એવું પખવાડિયું; કૃષ્ણપક્ષ. –રિયું અજજેથી અંદાજ મળે. –હે = મર્યાદા હોવી; આશરે કાંઈક નક્કી વાળિયું ન૦ એક રમત. –રી સ્ત્રી, આંખઢાંકણી; આંખને હદ હોવી.]. ૦૫, ૦૫ત્રક પુન૦ (વ્યક્તિ કે સંસ્થાના) વાર્ષિક દાખંડો (૨) નીનુ એક એજાર (૩) ભૂરકી (૪) તમ્મર (૫) અને ખર્ચ અંદાજી હિસાબ બતાવતું કાગળિયું, બજેટ.’ –જી જેલની અંધારી કેટલી કે તેમાં પૂરી રાખવાની સજા વિ૦ અંદાજથી નક્કી કરેલું
અધારું ન૦ કિં. અંધાર] પ્રકાશનો અભાવ; ન દેખાય તેવી પ્રકાઅંદુ-દીક સ્ત્રી [.] હાથીને પગે બાંધવાની સાંકળ
શની સ્થિતિ (૨) [લા.] અવ્યવસ્થા; અંધેર (૩) ગુપ્તતા; અપ્રઅંદેશ(-શે) ૫૦ [1] સંદેહ; વહેમ. [-આવ, જ | સિદ્ધિ(૪) અજ્ઞાન (૫)વિ૦ અંધારાવાળું; પ્રકાશ વિનાનું -રામાં સંદેહ પેદા થ; વહેમ પડવો. –આણ, લાવ=શંકા કરવી; | કુટાવું=ન દેખાવા – સમજાવાથી ફેગટ ફાંફાં મારવાં, અથડાવું. વહેમાવું.-રાખ =મનમાં વહેમ ધારણ કરે; વહેમાયા કરવું] રામાં જવું =ધ્યાન બહાર કાંઈ બનવું, જેથી અજાણ રહીએ. અંદોલન ન. [] આંદોલન
-રામાં રહેવું = અજ્ઞાન રહેવું (૨)જાહેરમાં ન આવવું; અપ્રસિદ્ધ અંદોલવું સક્રિ. [. મંઢોન્ચ; .મંઢો] હ ળવું; ઝુલાવવું | કે ગુપ્ત રહેવું. (–રામાં રાખવું તેના પ્રેરક અર્થમાં). અંધારાં અંધ વિ. સં.] આંધળું (૨) [લા.] વગર સમજનું; વિવેકહીન, | ઉલેચવાં જુઓ “અંધારમાં. –કરવું = અંધારું થાય કે પડે એમ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org