Gujarati Sahitya Kosh Part 01

SR No.: 016103
Original Sutra Author: N/A
Author: Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1989
Total Pages: 534
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 17 MB

Page 356

ગવિજયગણિ
(૨ ઈ
સવાર મુ), ૫
મેરવિ-૨ [ઈ. ૧૭મી સદી ઉત્તરાર્ધ : તપગચ્છના જૈન ‘ભક્તામરકથા/ભક્તામરપ્રાકૃતવાર્તાવૃત્તિ/ભક્તામરસ્તોત્રવાર્તારૂપબાલાવ. સાધુ. હીરવિજયસૂરિની પરંપરામાં રંગવિજયગણિના શિષ્ય. ‘વસ્તુપાલ- બોધ’, ‘ભાવારિવારણ-બાલાવબોધ', “હેમચંદ્રસૂરિકૃત મૂળ સંસ્કૃત તેજપાલના રાસ' (ર.ઈ. ૧૬૬૫/સં. ૧૭૨૧, ચૈત્ર સુદ ૨, ગ્રંથ પર ૨૫૦૦ ગ્રંથાગ્રનો ‘યોગશાસ્ત્ર-બાલાવબોધ', બૌદ્ધ બુધવાર; મુ.), ૫૦૩ કડીનો ‘નવપદ-રાસ/શ્રીપાલ-રાસ’ (ર.ઈ.૧૬૬૬ વિદ્વાન ધર્મદાસગણિકૃત અલંકારગ્રંથ પર “વિદગ્ધમુખમંડન-બાલાવસં. ૭૨૨, આસો સુદ ૧૦, ગુરુવાર), ૧૩૪૬ કડીનો ‘ઉત્તમ- બોધ', ૧૧૭૬ ગ્રંથાગનો ‘વૃત્તરત્નાકર-બાલાવબોધ' તથા નેમિચંદ્રકુમાર-રાસ' (ર.ઈ. ૧૬૭૬) તથા “નર્મદાસુન્દરી-રાસ” (૨.ઈ.૧૬૯૮; કૃત ‘ષષ્ટિશતક' પરનો ૭00 ગ્રંથાગનો બાલાવબોધ(મુ.)-એ મુ.)ના કર્તા.
કૃતિઓના કર્તા. ‘શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય જૈન જ્ઞાનમંદિર સ્થિત જૈન કૃતિ : ૧. “નર્મદાસુંદરી રાસ,-, ૨. વસ્તુપાલ તેજપાલનો જ્ઞાનભંડારોનું સૂચિપત્ર'માં ‘શીલોપદેશમાલા-બાલાવબોધ'ની ૨ ઈ. રાસ, પ્ર. સવાઇભાઈ રાયચંદ, ઈ. ૧૯૦૧.
૧૩૫૭ નોંધાઈ છે જે ભૂલ હોવા સંભવ છે. સંદર્ભ : ૧. ગુસારસ્વતો; ૨. જૈસાઇતિહાસ; ૩. દેસુરાસમાળા; કૃતિ : નેમિચન્દ્ર ભંડારી વિરચિત ષષ્ટિશતક પ્રકરણ-ત્રણ બાલાવ૪. મરાસસાહિત્ય; ] ૫. જૈનૂકવિઓ :૨; ૬. મુમુન્હસૂચી: ૭. બોધ સહિત, સં. ભોગીલાલ સાંડેસરા, ઈ. ૧૯૫૩ (સં.). હજૈજ્ઞાસૂચિ : ૧.
[૨.૨.દ.| સંદર્ભ : ૧. ઐરાસંગ્રહ: ૩, ૨. ગુસાઇતિહાસ : ૨, ૩. ગુસાપ
અહેવાલ : ૨૦; ૪. ગુસામધ્ય; ૫, ગુસારસ્વતો; ૬, જૈસાઇતિહાસ, મેરુવિજ્ય-૩ (ઈ. ૧૭૮૭ સુધીમાં] : તપગચ્છના જૈન સાધુ. ૭. મસાપ્રવાહ;]૮. જૈન સત્યપ્રકાશ, જાન્યુ. ૧૯૪૬-જૈસલમેર વિજયગણિના શિષ્ય. ગજસારમુનિકૃત ૪૩ કડીના મૂળ પ્રાકૃત ગ્રંથ કે જૈન જ્ઞાનભંડારોં કે અન્યત્ર અપ્રાપ્ય ગ્રંથોંકી સૂચી’, અગરચંદ ‘દંડકપ્રકરણ’ પરના સ્તબક (લે. ઈ. ૧૭૦૭)ના કર્તા.
નાહટા; ]૯. જૈમૂકવિઓ : ૧, ૨, ૩(૨); ૧૦. ડિકૅટલૉગબીજે; સંદર્ભ : મુપુગૃહસૂચી.
ર.ર.દ. ૧૧. ડિકૅટલૉગભાવિ; ૧૨. મુપુન્હસૂચી; ૧૩. લીંહસૂચી; ૧૪. હજૈજ્ઞાસૂચિ: ૧.
[.૨દ] મેરુવિજ્ય-૪ [.
: જૈન સાધુ. લાલવિયના શિષ્ય. કડીની ‘સચિતઅચિતપૃથ્વીની સઝાયર(મુ.)ના કર્તા.
મેરુસુંદર(ગણિ)-૨ [
]: જૈન સાધુ. મહિમાકૃતિ : ૧. મોસસંગ્રહ ૨. સઝાયમાલા(પ). T રિટર.દ.]
સુંદરના શિષ્ય. ૧૬૩ કડીની કયવનની-સંબંધ’ એ કૃતિના કર્તા. મેરુવિજ્ય-૫]. ]: જૈન સાધુ. જિનવિજયના સંદર્ભ: ડિકૅટલૉગબીજે.
[.ત્રિ શિષ્ય. ૧૫ કડીની “ધનાજીની સઝાય’(મુ.)ના કર્તા. કૃતિ મોસસંગ્રહ.
[૨.ર.દ.||
મેહમૂદ દરિયાઈ(સાહેબ) [જ. ઈ. ૧૪૬૮-અવ. ઈ. ૧૫૩૪] :
મુસ્લિમ કવિ. વતન બીરપુર. મશાયખોની પરંપરામાં શેખ ચાંદબિન મેરુવિમલ [ઈ. ૧૮૫૨ સુધીમાં] : જૈન સાધુ, “યુગપ્રધાનત્રેવીસ- શેખ મહમ્મદ ગુજરાતીકાઝી હમીદ (ઉર્ફે આલંદા)ના પુત્ર. ગુજઉદય-સઝાય’ (લે.ઈ. ૧૮૫૨)ના કર્તા.
રાતના સુલતાન બહાદુરશાહના અમલ દરમ્યાન કાઝી. ઈ. ૧૫૧૪માં સંદર્ભ : લહસૂચી.
રિ.ર.દ] સુલતાન નારાજ થતાં હોદ્દો છોડી વતન બીરપુરમાં સ્થાયી વસ
વાટ કર્યો. વફાત પહેલાં પિતાએ ખિલાફતનો ઝભો અર્પણ કરીને મેરુસુંદર(ઉપાધ્યાય)-૧ (ઈ. ૧૫મી સદી ઉત્તરાધી : ખરતરગચ્છના તેમના ઉત્તરાધિકારી બનાવ્યા હતા. હિંદીની છાંટવાળી ગુજરાતી
જન સાધુ. જિનચંદ્રસૂરિની પરંપરામાં વાચનાચાર્ય રત્નમૂર્તિની ભાષામાં, માનવજીવનને ખેતરનું રૂપક આપી મનુષ્ય અવતારને શિષ્ય. કશળ બાલાવબોધકાર. ૧૪૧ કડીના ' ઋષભદેવ-સ્તવને ઉજાળવાનો ઉપદેશ આપતાં ૨ ભજનો (મુ.) ઉપરાંત ‘મકામાતે શાસ્તવન-બાલાવબોધશત્રુંજ્યમંડનીયુગાદિદેવ-સ્તવન પરનો હિન્દીયા (મુ) નામના સંગ્રહમાં આ કર્તાની “જિકરી’ નામની લોકવાર્તાપ બાલાવબોધ' (ર.ઈ. ૧૪૬૨), જ્યકીતિસૂરિકૃત મૂળ પ્રિય થયેલી હિન્દી કૃતિઓ સંગૃહીત થયેલી છે. પ્રાકત ગ્રંથ પર ૬૦૦૦/૭૭૫૫ ગ્રંથાગ્રનો ‘શીલોપદેશમાલી- કૃતિ : બુદ્ધિપ્રકાશ, જુલાઈ ૧૯૬૬ – ‘પંદરમા સૈકાના સૂફી પ્રકરણ-બાલાવબોધ' (૨.ઈ. ૧૬૪૯), 'પડાવશ્યકસૂત્રીશ્રાવકપ્રતિ- સંતકવિ કાઝી મેહમૂદ દરિયાઇ સાહેબ’, સૈયદ ઇમામુદ્દીન દરગાહક્રમણસૂત્ર-બાલાવબોધ’ (ર.ઈ. ૧૪૬૯. ૧૫૨૫, વૈશાખ સુદ ૫), વાલા. (સં.).
[...] ગુજરાતી આલંકારિક સોમપુત્ર વામ્ભટકૃત અલંકારગ્રંથ પર વાગભટાલંકાર-બાલાવબોધ' (૨.ઈ. ૧૪૭૯), નદિષણકૃત મૂળ મેહો : જ મેઘ-1. પ્રાકૃત ગ્રંથ પર ‘અજિતશાંતિ-સ્તવન-બાલાવબોધ’, ‘કપૂરપ્રકરણબાલાવબોધ', અભયદેવસૂરિકૃત મૂળ પ્રાકૃત ગ્રંથ પર ૫૦૦ મોકમ/મોહોકમ [
L]: દુહા અને છપ્પામાં ગ્રંથાગનો “પંચનિગ્રંથી સંગ્રહણી પ્રકરણ-બાલાવબોધ', “પ્રશ્નોત્તર- આવેલી ‘લક્ષ્મી-ઉમા-સંવાદ લક્ષ્મી-પાર્વતી-સંવાંદ(મ.)ના કર્તા. પદશતક કિંચિત્ પૂર્ણ’, મલધારી હેમચંદ્રસૂરિકૃત પ્રાકૃત ગ્રંથ પર ‘આલ્ફાબેટિકલ લિસ્ટ ઑવ મેન્યુદ્ધિ ઇન ઑરિએન્ટલ ઇન્સ્ટિદ000/૮૩૩૪ ગ્રંથાગનો “પુષ્પમાલાપ્રકરણ-બાલાવબોધ', 'સંબોધ- ટયૂટ: ૨ પ્રસ્તુત કૃતિની ૨ ઈ.૧૭૯૨ નોંધે છે, પરંતુ મુદ્રિતા સત્તર-બાલાવબોધ', મુનિ માનતુંગસૂરિકૃત ‘ભકતોમરમહાસ્તોત્ર’ પર કૃતિમાં કયાંય તે ઉપલબ્ધ નથી.
મેરવિ
-૨ : બોકમ/મોહોકમ
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ : ૩૨૭