Gujarati Sahitya Kosh Part 01

SR No.: 016103
Original Sutra Author: N/A
Author: Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
Publication Year: 1989
Total Pages: 534
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 17 MB

Page 232

ગુજરાતીમાં છે તેને અપભ્રશ તરીકે ઓળખાવેલ છે અને ૧ કડી આસો સુદ ૧, મંગળવાર, શુક્રવાર), કર્યા. પૈશાચી ભાષામાં પણ આપેલી છે. કવિએ સંસ્કૃતમાં ‘શ્મીર- સંદર્ભ : ગુકવિઓ : ૩(૧). મહાકાવ્ય” અને “રંભામંજરી-નાટિકા’ એ કૃતિઓ રચેલી છે. કૃતિ : ૧. સ્વાધ્યાય, મે ૧૯૭૫-નયચંદ્રસૂરિકૃત કુંભકર્ણ વસંત- નયરગથ્થક) |.૧૬મી સદી ઉત્તરાય|
નયરંગ(વાચક) [ઈ.૧૬મી સદી ઉત્તરાધી : ખરતરગચ્છના જૈન વિલાસફાગુ', સં. અમૃતલાલ મો. પંડિત (+ સં.); ૨. સ્વાધ્યાય,
સાધુ. જિનભદ્રસૂરિની શાખામાં વાચક ગુણશેખરના શિષ્ય. એમણે ઑકટો. ૧૯૭૮-કુંભકર્ણવસંતવિલાસ ફાગુનો છૂટી ગયેલો પાઠ,
અર્જુનમાલી-ચરિત્રસિંધિ' (૨.ઈ.૧૫૬૫)સં. ૧૯૨૧, જેઠ સુદ ૧૦), અગરચંદ નાહટા (+ સં.).
૩૯ કડીની “મુનિ પતિ–પાઈ (૨. ઈ. ૧૫૫૯)સં ૧૬૧૫, સંદર્ભ : ૧. જૈન પરંપરાને ઇતિહાસ : ૩, મુનિશ્રી દર્શનવિજય
ફાગણ સુદ ૯), ૫૯ કડીની દુહાબદ્ધ ગૌતમપૃચ્છા” (૨.ઈ.૧૫૫૭ વગેરે. ઈ.૧૯૬૪; ૨. જૈસાઇતિહાસ.
કી.જો.
સં. ૧૬૧૩, વૈશાખ વદ ૧૦), “સત્તર ભેદી-પૂજા' (ર.ઈ.૧૫૬૨ સ. 15
સં.૧૬૧૮, આસો સુદ ૧૦), ૭૧/૭૨ કડીની કશી પ્રદેશી-સંધિ', નયણરંગ (ઈ.૧૭૩૮ સુધીમાં] : જૈન સાધુ. ‘અર્બુદાચલબૃહત- ૧૦૮ કડીની ‘ગૌતમસ્વામી-છંદ', ૩૩ કડીની ‘ચોવીસજિન-સ્તુતિ', સ્તવન’ (લે. ઈ.૧૭૩૮)ના કર્તા. કવિ ખરતરગચ્છના જિનચંદ્રસૂરિની ૩૧ કડીની ‘કલ્યાણક-સ્તવન', ૩૫ કડીની “જિનપ્રતિયા-છત્રીસી', પરંપરાના રાજલાભ (ઈ.૧૭મી સદી ઉત્તરાર્ધ)ના પ્રશિષ્ય હોવા કુબેરદા-ચોપાઇ', ૪ કડીની ‘ગુર્વાવલી (મુ.), તથા ૨૦ કડીની સંભવ છે.
‘અતિમુકત સાધુ-ગીત” એ કૃતિઓ રચેલી છે. એમણે સંસ્કૃતમાં સંદર્ભ : ૧. યુજિનચંદ્રસૂરિ; ] ૨. જૈનૂકવિઓ: ૩(૨). [કી.જે.] ‘પરમહંસ સંબોધ-ચરિત્ર' (૨.ઈ.૧૫૬૮) તથા સ્વોપલ્લવૃત્તિ (સંસ્કૃત)
સાથે પ્રાકૃતમાં ‘વિધિ-કંદલો” (૨.ઈ.૧૫૬૯) રચેલ છે. નયનકમલ [ઈ.૧૭મી સદી પૂર્વાધી : ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. કતિ : અજૈકાસંગ્રહ (સં.). જિનચંદ્રસૂરિના શિષ્ય. નેમિનાથ-રાસ” (૨.ઈ.૧૬૦૬/સ. ૧૬૬૨, સંદર્ભ : ૧. પાંગુહસ્તલેખો; ૨. યુજિનચંદ્રસૂરિ; _|૩, જેને મહા સુદ ૫) અને દ્રૌપદી-રાસ' (ર.ઈ.૧૬૦૭/સં. ૧૬૬૩,
સત્યપ્રકાશ, જાન્યુ. ૧૯૪૬-જૈસલમેર કે જૈન જ્ઞાનભંડારો કે અન્યત્ર વૈશાખ સુદ ૧૩) એ કૃતિઓ તેમણે રચી છે.
અપ્રાપ્ય ગ્રંથોં કી સૂચી’, અગરચંદ નાહટા. [] ૪. જૈનૂકવિઓ : ૩ સંદર્ભ:યુજિનચંદ્રસૂરિ. [કી.જો. (૧); ૫. ડિકેટલૉગભાઈ : ૧૯(૨).
કિી.જો.]
નયનશેખર [ઈ.૧૬૮૦માં હયાત]: અંચલગચ્છની પાલીતાણા નવિજ્ય: આ નામે ૧૧ કડીની ‘રહનેમિરાજ-સઝાય’ (લે.. શાખાના જૈન સાધુ. પુણ્યતિલકસૂરિની પરંપરામાં જ્ઞાનશેખરના ૧૯મી સદી અનુ.), ૭ કડીની નેમિનાથ-વસંત-ધમાલ’ (લે.સં. શિષ્ય. વૈદકવિષયક તથા સંસ્કૃતગ્રંથોને આધારે રચાયેલ ૯૦૦૦ ૧૯મી સદી અનુ.) અને “અષ્ટમીની ઢાળો’ મળે છે તેના કર્તા ગ્રંથાગના ‘યોગરત્નાકર-ચોપાઈ' (૨.ઈ.૧૬૮૦ સં. ૧૭૩૬, શ્રાવણ કયા નયવિજય છે તે નિશ્ચિત થઈ શકે તેમ નથી. કત ભૂલથી સુદ ૩)ના કર્તા.
જ્ઞાનવિજય શિષ્ય તરીકે ઓળખાવાયેલ છે. સંદર્ભ : ૧. આલિસ્ટઑઈ:૨; ૨. કેટલૉગગુરા, ૩. જેગૂ- સંદર્ભ: ૧. ડિકેટલૉગબીજે; ૨. મુગૃહસૂચી. [કા.શા.] કવિઓ: ૨, ૩(૨), ૪. લીંહસૂચી, ૫. હજૈજ્ઞાસૂચિ: ૧. [કી.જો.]
નયવિજ્ય(ગણિ)-૧ (ઈ.૧૬મી સદી ઉત્તરાર્ધ-ઈ.૧૭મી સદી નયનસુખનિસુખ [ઈ.૧૫૯૩માં હયાત]: શ્રાવક કવિ. કેશવરાજ આરંભ] : તપગચ્છના જૈન સાધુ. વિજયસેનસૂરિના શિષ્ય. લોંકા કેસરાજના પુત્ર. હિંદીમિશ્ર ગુજરાતી ભાષામાં રચાયેલી ૩૧૦ ગચ્છના ૧૮ સાધુઓએ ઈ.૧૫૭૨માં હીરવિજય પાસે સંવેગી કડીની “વૈદ્યકસાર/વૈદ્યમનોત્સવ” (૨.ઈ.૧૫૩/. ૧૬૪૯, ચૈત્ર દીક્ષા લીધી તેમાં તે હતા. ઈ.૧૬૦૧માં ઉપાધ્યાયપદ. “સાધુવંદના સુદ ૨, મંગળવાર શુક્રવાર)ના કર્તા.
(મોટી)” (૨.ઈ.૧૫૮૮/સં. ૧૬૪૪, આસો સુદ ૧૦)ના કર્તા. સંદર્ભ : ૧. ગૂહાયાદી; ૨. જૈમૂકવિઓ: ૩(૧); ૩. ડિકેટલૉગબીજે; સંદર્ભ : ૧. જૈન પરંપરાનો ઇતિહાસ : ૪, મુનિદર્શનવિજયજી ૪. મુપુગૃહસૂચી; ૫. લહસૂચી.
[કી.જો વગેરે, ઈ.૧૯૮૩; [] ૨. જૈનૂકવિઓ: ૩(૧). કા.શા.
નયપ્રમોદ (ઈ.૧૭મી સદી ઉત્તરાર્ધ: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ, નવિજ્ય–૨ [ઈ.૧૭મી સદી]: તપગચ્છના જૈન સાધુ. વિજયજિનચંદ્રસૂરિની પરંપરામાં હીરોદયના શિષ્ય. ‘અહંન્નકમૂનિ-પ્રબંધ' દેવસૂરિ. (આચાર્યકાળ ઈ.૧૬૦૦-૧૬૫૭)ના શિષ્ય. 'કલ્પસૂત્ર(૨.ઈ.૧૯૫૭), ૧૩ કડીના ‘(શંખેશ્વર) પાર્શ્વનાથ છંદ/તવન’ અને સ્તબક’ના કર્તા. ૩૯ કડીની ‘ચિત્રસંભૂતિ-સંધિ' (ર.ઈ.૧૬૭૩)ના કર્તા.
સંદર્ભ : મુપુન્હસૂચી.
કા.શા./ કૃતિ: પ્રાછંદસંગ્રહ.
નયવિજ્ય-૩ (ઈ.૧૬૭૭માં હયાત] : જૈન સાધુ. વિજયપ્રભસૂરિની સંદર્ભ: ૧. જૈનૂકવિઓ: ૨; ૨. મુપુન્હસૂચી. [કા.શા.
પરંપરામાં જિતવિજયના શિષ્ય. ભૂલથી જ્ઞાનવિજ્યશિષ્ય તરીકે નયભકિત: જુઓ નયવિજયશિષ્ય ભકિતવિજ્ય.
ઓળખાવાયેલા છે. એમણે ૭ ઢાળનું “મહાવીરજિન-સ્તવન” (૨.ઈ
૧૬૭૭/સં. ૧૭૩૩, આસો સુદ ૧૦) રચેલ છે. કૃતિનો ૨.સં. નયરત્નશિષ્ય [ઈ.૧૫૭૮માં હયાત]: જૈન, વડતપગચ્છના નયનરત્ન- ૧૭૯૩ ભૂલથી દર્શાવાયેલો છે. સૂરિના શિષ્ય. ૮૫ કડીના ‘પ્રતિબોધ-રાસ” (૨.ઈ.૧૫૭૮/સં. ૧૬૩૪, સંદર્ભ : મુપુગૃહસૂચી.
(કા.શા.)
નયણરંગ: નયવિજય-૩
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ: ૨૦૩