Page Text
________________
ભરત
ભરત
રામને યૌવરાજય આપવાની ઈરછા કરી બધી તૈયારી કરી નથી. વાસ્તવિક રીતે રાજયના અધિકારી ઓ કરવા માંડી. તે વાતની મને ખબર પડતાં જ રામચંદ્ર જ હોઈ એ રાજ્ય કરે, અને હું તેની મને રાજાએ બે વરદાન આપી રાખ્યાં હતાં. તે આજ્ઞાનું પાલન કરે, એવું બને એ યોગ્ય છે; અને પ્રમાણે એક વરદાનથી રામ દંડકારણ્ય જાય અને આ પ્રસ્તુત પ્રસંગ જેથી ઉપસ્થિત થયેલ છે. તેનો બીજ વરદાનથી તને રાજ્ય પ્રાપ્ત થાય, એમ બે પ્રતિબંધ કરવા માટે હું રામ પાસે જઈશ, તેમને વર મેં માગી લીધા. તે ઉપરથી લમણુ અને અરણ્યમાંથી પાછા આણીશ અને તેમનું રાજ્ય સીતાને સાથે લઈ રામ અરણ્યમાં ગયા, તેથી તેમને આપીશ આવું કહી તેણે જવાની તૈયારી શકાતુર થઈ તારા પિતાએ દેહત્યાગ કર્યો. હવે કરી. એ જોઈ સવે અયોધ્યાવાસીઓએ તેને તું લગીરે શાક કરીશ નહિ. દુર્લભ રાજય પ્રાપ્ત સ્તુતિ કરી. થયા પછી મરી ગયેલાને ગમે તેટલે શોક કરીએ રામને પાછા આણવા માટે માતાદિક સહવર્તતે વ્યર્થ જ છે. માતાનાં આવાં વચન સાંભળી ભાન ભરત નીકળે. તે ગુહનામના કિરાતાધિપતિના ભરતને પુષ્કળ દુઃખ અને સંતાપ થયાં તેણે શુંગરપુર આગળ સૈન્ય સહિત આવી ઊતર્યો. પોતાની માતાની અતિશય નિર્ભના કરી અને (ગુહ શબ્દ જુએ.) ગુહે તેને ભાગીરથીની પાર લાગલ જ ત્યાંથી નીકળો કૌશલ્યાને મંદિરે જઈ ઉતાર્યો એટલે ત્યાંથી આગળ ચાલી પહોંચ્યો. તેને વંદન કરી, નીચું મુખ રાખી રડતે રડતો ભરદ્વાજ આશ્રમ સમીપ આવી પહોંચશે. ત્યાંથી તેની સામે ઊભે રહ્યો.
એકલા પગે ચાલીને જઈ ઋષિએ પણ તેનું ઉત્તમ ભરતને જોઈ તેને કૌશલ્યાએ આલિંગન દીધું પ્રકારે આતિથ્ય કરી તેને વિદાય કર્યો. | વારા અને વિશેષ કાંઈ ન બેલતાં, આટલું કહી શકે અયોધ્યાસ. ૮૦-૯૧. પછી ચિત્રકૂટ પર્વત પર કરવા લાગી. તેને જોઈ ભરતને કેટલું અવર્ણનીય જઈ રામને મળે; અને બેઉ વચ્ચે ઘણે સંવાદ દુઃખ થયું હશે તેની કલ્પના પણ થઈ શકતી થયા પછી રામે તેને અયોધ્યા પાછો મોકલ્યો. નથી. તે કહેવા લાગ્યો કે માતાએ કરેલા કૃત્યની (૧ ચિત્રકૂટ શબ્દ જુઓ.) પછી શત્રુઘને રાજ્યની મને યત્કિંચિત પણ માહિતી નથી. એ વિષયે વ્યવસ્થા સંપી, રામ અરણ્યમાંથી સૈદ વર્ષ પાછી તેણે કૌશલ્યાને પગે હાથ લગાડી સોગંદ ખાધા. આવ્યા ત્યાં સુધી તે નંદીગ્રામમાં જ રહ્યો. પછી વસિષ્ઠ ત્યાં આવી ભરતનું અનેક પ્રકારે રાવણને મારી પાછા ફરતાં ભરદ્વાજઆશ્રમે સાંત્વન કર્યું અને તેની પાસે રાજાની સર્વ
આવતાંની સાથે જ રામચંદ્ર પિતાને આવ્યાના ઉત્તરક્રિયા સાંગોપાંગ કરાવી.
સમાચાર ભરતને જેમ બને તેમ વહેલા મળે એ પછી બધાં પિતાપિતાને ઠેકાણે ગયા પછી વસિષ્ઠ હેતુથી, મારુતિને નંદીગ્રામ મોકલ્યા. મારુતિને સભા ભરી ભરતને ત્યાં બોલાવ્યો. ભરતને સભામાં મોઢેથી આ સમાચાર સાંભળી તેના હર્ષને પાર આવ્યા પછી તેને કહ્યું કે તારે માટે તારી માતાએ રહ્યો નહિ. તેણે અયોધ્યાને ખૂબ શણગાર્યું અને સંપાદન કરેલું રાજ્ય તું ગ્રહણ કર. આ વસિષ્ઠ રામના આવવાની કાગને ડોળે વાટ જોતા બેઠા. ગુરુના શબ્દો સાંભળી ભરતને એવું થયું ? આ રામ આવ્યા એટલે તેણે રામને રાજ્ય સેપી દીધું શબ્દ સાંભળવાને પ્રસંગ આવ્યો તેના કરતાં મને અને તે તેમને આજ્ઞાધારી થઈ રહ્યો. રામે પણ મરણ આવ્યું હોત તે વધારે સારું થાત. તેના તેને યુવરાજપદે સ્થાપ્યો. મનમાં એમ થયું કે, એહ લક્ષમણ કે ભાગ્યશાળી ! રામચંદ્ર રાજ્ય કરતા હતા. દરમ્યાન તેમણે એક આવી રીતે પોતાની જાતને ધિક્કારતા ભરતે વખત સાંભળ્યું કે ગંધ ઉમત્ત થઈને પ્રજાને વસિષ્ઠને વિનંતી કરી કે મારે રાજ્યને સ્વીકાર અતિશય પીડે છે. તે ઉપરથી તેમણે ભારતને ત્યાં
| SR No. | 016089 |
| Book Title | Students English Paiya Dictionary |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Hiralal R Kapadia |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 202 |
| Language | English |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 6 MB |