________________
હાલાહલ
- ૩૩૫
હિડિમ્બ
પિતાની સ્ત્રી પ્રત્યે કહ્યું: “હે પ્રિય ! ક્ષીરસમુદ્રનું હાલાહલ (૨) શિવ અને વિષ્ણુ બનેએ મળીને મથન કરતાં ઉપન્ન થયેલા ઝેરથી પ્રજાને આ મારે એ નામને એક દૈત્યવિશેષ. દેવી ભા. દુઃખ આવી પડયું છે તે જુએ. પ્રણને બચાવને ૭ &૦ સ૦ ૨૯-૩૦. ઈરછતી આ પ્રમઓને મારે અભયદાન દેવું હાવિર્ધાની બહિષદ અથવા બીજા પ્રાચીનઅહિંનું, જોઈએ, કેમકે દીન લે કેનું રક્ષણ થાય એ સમર્થ હવિર્ધાનીને પુત્ર હોવાથી પહેલું નામ. પુરુષ નું પ્રયોજન છે. પ્રાણીઓ કે જેઓ હાસિની એક અસર:વિશેષ. ભગવાનની માય થી મેહ પામેલાં છે, અને વેરભાવ હસિક બગડાની સંજ્ઞાવાળા કશ્યપ કુળેપન્ન રાખીને એકબીજાને મારી નાખવા ધારે છે, ઋષિવિશેષ. તેઓમાં સાધુપુરુષે પોતાનાં ક્ષણભંગુર પ્રણને હાતિનપુત્ર હસ્તિનાપુર તે જ. એના નામને માટે જતા કરે ને બીજા પ્રાણીઓ ની ૨ક્ષા કરે છે. હે જૂઓ ભાર આ૦ ૬૩-૬૭. કૌરની રાજ{ પ્રકા! જે પુરુષ બંને જાંઓની ઉપર દયા કરે છે - ધાને, હાલની દિલ્હીની ઈશાને આવેલી આ નગરીને તેના ઉપર સર્વના આત્મા ભગવાન પ્રસન્ન થાય ગંગા નદીએ તદ્દન નાશ કર્યો હતે. મિરતની ઈશાને છે; ને ભગવાન પ્રસન્ન થાય ત્યારે રાપર બાવીસ માઈલ ઉપર બિજનેરથી નૈઋત્યમાં ગંગાને જંગમ સહિત હું પ્રસન્ન થાઉં છું. એટલી દક્ષિણ કિનારે એ નગરી હતી. કેમ કે આ ઝેરને હું ખાઈ જાઉં છું. મારાથી હાહા અરિષ્ટને પુત્ર. ચાલુ મન્વતરની પૂર્વ પ્રજાઓનું ક૯ ણ થાઓ.”
એક દેવગંધર્વ. | ભાર૦ અ૦ ૬૬૫૧. એ પ્રમાણે જગતનું રક્ષણ કરનાર સદાશિવે હાહા (૨) કશ્યપને પ્રાધાની કુખે થયેલા ગંધર્વ પુત્રોપાર્વતી દી' રજ લઈને, તે ઝેર ખાવાની તૈયારી માંને એક દર જેઠ મહિનાના સૂર્યના સમાગમમાં કરી અને તેમના પ્રભાવને જાણનારાં પાર્વતીએ આ સંચાર કરે છે. (૧. શુક્ર શબ્દ જુઓ.) પણ તે કામમાં પિતાની સંમતિ આપી. પછી હિંગલા જવાળામુખી દેવીનું સ્થાન, પ્રાકૃત લેકે પ્રાણીઓનું રક્ષણ કરનાર સદાશિવ પ્રજાની જેને હિંગળાજ માતા કહે છે તે દેવીની જગા./ ઉપર દયાને લીધે તે ચારેકેર ફેલાયેલા હળાહળ દેવી ભ૦ ૭ &૦ ૦ ૩૮. ઝેરને પોતાની હથેળીમાં લઈને ખાઈ ગયા. ઝેર હિડિમ્બ બકરાક્ષસ અને કિમ ર રાક્ષસનો મહાદેવને પણ પિતાનું જોર દેખાડયું. તેમના ભાઈ | ભાર વન- ૧૧-૩૨, • લાક્ષાગૃડમાંથી કંઠમાં શ્યામત વ્યાપી રહી. પોતે નીલકંઠ થઈ સળંગને રસ્તે નીકળીને બચી ગયા પછી પાંડવો ગયા ! એ સ્પામતા મહાદેવને દેષરૂપ ન હ પણ ફરતાં ફરતાં આ રાક્ષસના અરણ્યમાં આવ્યા. રસ્તે સાધુપણું જણાવતા અલંકારરૂપ છે. ઘણું કરીને આવવાના થાક અને ઉજાગરાને લીધે બહુ જગતનું દુઃખ જોઈને સાધુપુરુષે તપે છે – દુઃખ પામે શ્રમિત થવાથી ભીમસેન સિવાય બધાં નિદ્રાવશ થઈ છે. અને એમ જગતના દુઃખે દુઃખી થવું એ જ ગયાં. ભીમસેન જાગતા પાસે બેસી રહ્યો હતો. તેને સના આત્મારૂપ ભગવાનની પરમભક્તિ છે. દેવના દરથી જોઈને હિડિમ્બે પોતાની બહેનને કહ્યું કે, દેવ અને જગતના મનોરથને પૂર્ણ કરનાર સદાશિવનું પેલા આદમીને મારી પાસે પકડી લાવ. હું એને આ કાર્ય જોઈને પ્રજાએ, સતી પાર્વતી, બ્રહ્મા ખાઈ જાઉં.' આ ઉપરથી હિડિબા રાક્ષસી ભીમસેનને અને વિષ્ણુ એમણે એમનાં વખાણ કર્યા. સદાશિવે પકડી જવા, એ બેઠા હતા ત્યાં આવી. પરંતુ ઝેરનું પાન કરતાં ઝેરના જે છાંટા પડી ગયેલા તેને ભીમસેનના રૂપ ઉપર મોહિત થઈ જઈને પોતે સુંદર વીંછી, સર્પ, ઝેરી ઔષધિ અને બીજા ઝેરી સ્ત્રીનું રૂપ ધારણ કરી એની સન્મુખ આવી અને પ્રાણુંઓએ લઈ લીધું. / ભાગ ૮ &૦ અ૦ ૭. કહ્યું કે, “હું હિડિમ્બ રાક્ષસની બહેન છું. એણે મને