________________
સીતા
સીરવજ
અંતર્ગત વિચાર સમજાય. એથી તરત જ એણે સુવર્ણના અલંકારવાળી, રક્તવસન વિભૂષિતા, સુંદર રામની આજ્ઞાથી એક ચિતા ખડકી. આ પ્રસંગે કેશકલાપવાળી, અગ્નિમાં પ્રવેશ કર્યા છતાં પણ પ્રલયકાળના યમ સરખા રામને સમજાવવા કે તેમને જેનાં આભરણુ, અલંકાર અને પુપે પ્લાન બે વચન કહેવાની કોઈ પણ આપ્તજનની છાતી થયાં નથી એવી, પૂર્વે હતું તેવા જ રૂપવાળી, ચાલી નહિ. ચિતા તૈયાર થઈ. પછી સીતાએ સર્વાંગસુંદર અને સ્તુતિ કરવા યુગ્ય સીતાને નીચે મુખ કરી બેઠેલા રામની પ્રદક્ષિણા કરી અને પિતાને સ્વહસ્તે રામને આપી અને કહ્યું: “રાધવ! ચિતાની પાસે જઈને ઊભી રહી. સર્વ દેવ અને હું આજ્ઞા કરું છું કે ૫.પરહિત, શુદ્ધભાવવાળી બ્રાહ્મણને પ્રણામ કર્યા બાદ એવે હાથ જોડીને અને આદિવત શુદ્ધ જનકપુત્રીને સ્વીકાર કરે.' અગ્નિની પ્રાર્થના કરી : “અગ્નિદેવ ! મહારાજા ! થે ડીવાર સ્તબ્ધ રહીને રામે કહ્યું કે અગ્નિદેવ!
કે હું શુદ્ધ ચરિત્રવાળી છું, છતાં રામ મને આ શુભ લક્ષણવતી સીતા બહુ કાળ પર્વત દૂષિત લેખવે છે. હે દેવ, જે મારું ચરિત્ર શુદ્ધ રાવણના અંતઃપુરમાં રહેલી હોવાથી લેકે તેની હેય તે મને કિંચિત પણ પીડા થય વગર
શુદ્ધિને માટે શંકા લાવે તેથી જ આ પ્રમાણે આપ મારું સર્વથા રક્ષણ કરજો. હે દેવ ! મારું કરવાની મેં આજ્ઞા આપી છે. જે આ પ્રમાણે શુદ્ધિ હૃદય સર્વદા રામનામાં જ રહ્યું છે અને રહેશે,
ન કરી હતી તે પ્રજાજન એમ કહેત કે આ દશકદાપિ તેમનો ત્યાગ કરશે નહિ. એ વાત જો સત્ય
રથને પુત્ર રામ, કામી અને મૂર્ખ છે. બાકી હું હેય તે હે સર્વ સાક્ષી અગ્નિદેવ ! આપ મારું
તે જાણું જ છું કે એ જનકપુત્રી અનન્ય હદયરક્ષણ કરજો.'
વાળી અને મારામાં જ અનુરક્ત છે. મને સીતાને આ પ્રમાણે કહી અગ્નિની પ્રદક્ષિણા કરી લેશ ગ્રહણ કરવાની તમારી આજ્ઞા હું માનસહિત માથે માત્ર પણ શંકા વગર સીતાએ બેધડક તેમાં પ્રવેશ ચઢાવું છું. પછી રામે સીતાને અંગીકાર કર્યો. કર્યો. આબાલ વૃદ્ધ તમામની ત્યાં ઠઠ ભરાઈ હતી. - ત્યાર પછી સીતા સહવર્તમાન રામ અયોધ્યામાં તેમણે સઘળાંએ મૈથિલીને, દીપ્તિમાન અગ્નિમાં પધાર્યા. અયોધ્યામાં સુખે રાજ્ય કરતા હતા તેવામાં પ્રવેશ કરતી જોઈ. જ્યારે સીતાએ અગ્નિમાં પ્રવેશ ઘણું સૈકા બાદ સીતાએ ગર્ભ ધારણ કર્યો. કર્યો ત્યારે વાનરે અને રાક્ષસોમાં હાહાકાર થઈ એ અયોધ્યાના કેઈ ધોબીએ સીતા સંબંધે નિંદા રહ્યો. એમને કેલાહલ દશે દિશામાં વ્યાપ્તમાન કરી. આ વાત રામચંદ્રને કાને આવતાં રામે સીતાથયે. ચારે બાજુથી રામને માટે સર્વ યાતધા ને ત્યાગ કરી એને વનમાં એકલી દીધી. બોલતા હતા.
આગળ જતાં સીતા વા૯મીકિ ઋષિના આશ્રમમાં આ બધું જોઈ અને પિતાને માટે બેલાતાં રહેતી હતી ત્યાં એને લવ અને કુશ નામે બે વચન સાંભળી રામને ખેદ થયું. તેમનાં નયનો પુત્ર નું યુગલ પ્રસવું. વાલ્મીકિએ હજારો લેકેની અશ્રુ પૂર્ણ થઈ ગયાં. પછી કુબેર, પિતૃઓ સહિત સન્નિધ દિવ્ય કરીને સીતાનાં શુદ્ધાચરણ અને યમ, ઇન્દ્ર, વરુણ, શ્રી શંકર ભગવાન અને બ્રહ્માદિ પતિવ્રત સાબિત કરી અને પુત્ર સહિત રામને દેવો દિવ્ય વિમાનમાં બેસીને ત્યાં આવતા જણાયા. સ્વાધીન કરી, ઋષિ પતે પોતાને આશ્રમે પાછા રામે ઊભા થઈ તેમને હાથ જોડ્યા, સકળ દેવોએ ગયા. અહીં સીતા એકાએક ભૂ મમાં સમાઈ રામની સીતા પવિત્ર છે એમ કહ્યું. પિતામહનાં આવાસનનાં વચને રામ સાંભળી રહ્યા નથી, એટલામાં સીરવજ વિદેહવંશીય હૃસ્વરોમા નામના જનક સાક્ષાત અગ્નિદેવ સીતાને ખોળામાં લઈને બહાર રાજાના બે પુત્રોમાં મોટા પુત્ર. એના નાના ભાઈનું આવ્યા. ઊગતા સૂર્યના સમાન કાંતિવાળી, શુદ્ધ નામ કુશધ્વજ હતું. સીરધ્વજને સુમેધા નામની