Page Text
________________
સરક
૨૪૭
સરસ્વતી
હતા. / વા૦ રા૦ ઉત્તમ સ૦ ૧૪.
ગંગાને મળે છે. અયોધ્યા નગરી એને કાંઠે આવેલી સરક ભારતવષય તીર્થવિશેષ.
છે. હાલની ઘોઘરા અથવા સરજ નદી તે જ. | સઘા ઋષભદેવના બિન્દુમાન રાજાની સ્ત્રી, મધુ ભાર૦ સ૯-૨૬; ૨૦–૨૮; ભી ૯–૧૯. રાજની માતા.
સરયૂ સરયુ શબ્દ જુઓ | વા૦ રા. બા. સ. ૨૪ સરદૂભવિ એક બ્રહ્મર્ષિ. (૩. અંગિરા શબ્દ જુઓ.) સરલ વીરવર્માને પુત્ર. સરમા રાવણના ભાઈ વિભીષણની સ્ત્રી. સીતા સરલ (૨) વૃક્ષવિશેષ. સરુ / ભાગ ૪-૬-૧૪
જ્યારે અશોકવાટિકામાં રહેતાં હતાં ત્યારે સરસ્વતી બ્રહ્મદેવની જ્ઞાનશક્તિ. આ સરમા એમને વખતોવખત રામચન્દ્રના કુશળ સરસ્વતી (૨) બ્રહ્મદેવની સ્ત્રી. એનાં સાવિત્રી અને સમાચાર આપતી અને તેમના મનનું સમાધાન
ગાયત્રી એવાં બીજું નામ છે. એ વાણીની કરતી. | વા૦ ૨.૦ યુદ્ધ સ૦ ૩૩ એ પણ
અધિષ્ઠાત્રી છે. ગંધર્વની કન્યા હતી. એની મા માનસરોવર સરસ્વતી (૩) સ્વાયંભુ મનુની સ્ત્રી, શતરૂપા તે પાસે હતી તેવામાં એને પ્રસવ થઈ આ જન્મી જ. એ બ્રહ્મદેવના વામાંગમાંથી ઉત્પન્ન થઈ હતી. હતી. વર્ષાકાળ હેવાથી માનસરોવરનું પાણી એને દંડનીતિશાસ્ત્રની કત્રી કહી છે. / ભાર એટલું ફેલાયું કે આ બાળકી હતી ત્યાં સુધી શાં૦ ૧૨૨ આવી પહોંચ્યું. આ ઉપરથી એની માએ “ભો સર સરસ્વતી (૪) સપ્તઋષિઓને સારુ ભાગીરથીએ. મા વધું સ્વ” (હે સરોવર, આગળ વધીશ નહિ) પિતાને સાત પ્રવાહ કર્યા અને પોતે સાત જુદા એમ કરુણ સ્વરે કહેવાથી સરવર વધતું અટક્યું જુદા પ્રવાહરૂપે વહી તેમાં એક પ્રવાહ. અને છોકરીનું સંરક્ષણ થયું. આ બનાવ ઉપરથી સરસ્વતી (૫) બગડાની સંજ્ઞાવાળા હિમાલયમાંથી એનું નામ સરમા પડયું. / વારા ઉત્તસ૧૨. નીકળેલી નદીવિશેષ. કઈ કઈ ગ્રંથમાં એને સરમા (૨) એક સ્કન્દગ્રહ. | ભાર૦ વ૦ ૨૩૦-૩૪. ભગવતી પણ કહી છે. (એના સાત પ્રવાહનાં સરમા (૩) દિવ્ય કૂતરી / ભાર૦ આ૦ ૩-૧; નામને માટે સપ્તસારસ્વત શબ્દ જુઓ.) સરસ્વતી સ૦ ૧૧-૪૦૦ઋવેદમાં એને ઈન્દ્રની કતરી તરીકે સીરમૂરની ટેકરીઓમાંથી નીકળે છે અને થાણેશ્વર કહી છે. એના જ નામ પરથી સારમેય નામે આગળથી પશ્ચિમનો વાંક લઈને વિનાશન તીર્થમાં ઓળખાતા બે કૂતરાની માતા. એ કુતરા-સારમેને લેપ થઈ જાય છે. વિશ્વામિત્ર ઋષિએ આ નદીને ચાર ચાર આંખો હતી અને એ યમદેવના ચેકિ- એનું “પાણું લોહી જેવું થઈ જાઓ' એવો શાપ યાત તરીકે રહેતા. પણ ગાયે લઈ જતું હતું આ હતા. સ્થળભેદથી એનાં જુદાં જુદાં નામ તેની પાછળ પડીને સરમાએ ગાય પાછી આણ પડ્યાં છે, જેવાં કે સુપ્રભા, કાંચનાક્ષી, વિશાળા, હતી એમ કહેવાય છે. આ કલ્પનામાં ઉષાને સરમા મનેરમા, ઓઘવતી, સુરેણુ અને વિમલોદક | કહી હોય એમ લાગે છે.
ભા૨૦ શ૦ ૩૯; ભાર૦ શ૦ ૪૩-૩૮; ભાર૦ સરમા (૪) દક્ષની પુત્રીઓમાંની એક અને ઘાત સ૦ ૯-૨૩; ૫૦ ૮૮-૩; ભી૦ ૯-૧૦ પ્રાણીઓની જનેતા. / ભાગ ૬ ૪૦ અદ્ર ૬ સરસ્વતી (૬) ગંગા અને યમુનાના સંગમ સ્થાનમાં સરમાણ સિંહિકાપુમાંને એક
જોડે ગુપ્ત વહેનારી નદીવિશેષ.. સરયુ ભારતવષય ભરતખંડની એક નદી. એ સરસ્વતી (૭) શાલ્મલિદીપની એક મહાનદી, હિમાલય ઉપરના સરોવરમાંથી નીકળી છે. એનું સરસ્વતી (૮) મુખ્ય યજુર્વેદેપનિષદ. સબળ એવું નામ પડયું છે. આને કેશલ સરસ્વતી (૯) નદીવિશેષ. સોમવંશી અજ્યનારની અને અંગદેશમાં થઈને વહીને આ નદી ભાગીરથી ભાર્યા. અત્યારે બાર વર્ષને સત્ર સરસ્વતીને
| SR No. | 016089 |
| Book Title | Students English Paiya Dictionary |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Hiralal R Kapadia |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 202 |
| Language | English |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 6 MB |