Page Text
________________
અપ્રતિથિ
૨૩
અંબરીષ
અપ્રતિરથ સૂર્યવંશી ઇક્ષવાકુ કુળત્પન્ન કવલાશ્વ હતું અને પોતે વત્તભંગ ન થાય તે માટે દેવનું રાજાનું બીજુ નામ. | ભાર૦ વન અ૦ ૨૦૪. ચરણામૃત પ્રાશન કરી વ્રતનું પારણું કર્યું હતું. અપ્રતિરથ (૨) સોમવંશી યયાતિ પુત્ર પુરુરાજાના જેકે ઋષિને મૂકીને પોતે ભોજન કર્યું ન હતું. રૌદ્રાશ્વ પુત્ર તેયુના વંશમાં જન્મેલા અંતિભાર આમ હોવા છતાં ઋષિ જેઓ રીસના જાળા જેવા રાજાના ત્રણ પુત્રમોને કનિષ્ઠ. એના પુત્રનું નામ જાણીતા છે, એમણે ક્રોધ કરીને પોતાની જટામાંથી કવિ હતું.
એક લટ કાપી કૃત્ય ઉપજાવી કાઢી અને રાજાને અસરા સ્વર્ગમાં ગાયન અને નૃત્ય કરનારી રૂપ, મારી. રાજાના શરીરને કૃત્ય સ્પર્શ કરે તે પહેલાં મોહિની અને ચાતુર્ય સંપન્ન સ્ત્રીઓ, એમની સંખ્યા વિષ્ણુના સુદર્શન ચક્રે આવીને કૃત્યોનો નાશ કર્યો સાઠ કેટી છે. તેમાં રંભા, તિલોત્તમા, મેનકા એ
અને ચક્ર ઋષિના અંગ પર ધાયું, પરંતુ તેમના મુખ્ય છે. તાપસીને છળવા ઇન્દ્ર એમને મોકલે છે. તપના પ્રભાવને લઈને તેમને શરીરને સ્પર્શ કરી સમદ્રમંથન કાળે દાસી સહવર્તમાન એ નીકળી હતી. શકય નહિ કષિ વ્યાંથી નીકળ્યા એટલે ચા પણ. અસરો યુગ ભારતવર્ષીય તીર્થ.
એમની કેડે પડયું. એ જોઈને ઋષિ વિષ્ણુ પાસે અસુહમ્ય ઋષિવિશેષ | ભાર૦ ૦ ૪-૧૮ ગયા. વિષ્ણુએ કહ્યું કે આપ અંબરીષ પાસે જાઓ. અંબર વૃત્રાસુરને અનુયાયી, એ નામને એક અસુર/ તેણે તમારા વગર ભોજન કર્યું નથી. આ બધે ભાગ ૫ષ્ઠ૦ અ૦ ૧૦.
બનાવ બનતાં એક વર્ષ વીતી ગયું હતું. છતાં અંબરીષ એ નામને એક બ્રહ્મર્ષિ. (૩. અંગિરા અંબરીષે ભોજન કર્યું નહોતું. વિષ્ણુના કહેવાથી શબ્દ જુઓ.)
દુર્વાસા અંબરીષને ત્યાં જતાં એ એમને જોઈને અંબરીષ (૨) સૂર્યવંશી વૈવસ્વત મનુના નવમા
આનંદ પામે અને સુદર્શન ચક્રની બહુ પ્રકારે પુત્ર નભાગને પૌત્ર અને નાભાગને પુત્ર. એ પરમ
સ્તુતિ કરી જેથી એણે સંતુષ્ટ થઈ ઋષિને પાછા દાનશર તેમ જ ભગવભક્ત હતા. એ તે એટલો
છોડ્યો. પછી દુર્વાસાને ઉત્તમ પ્રકારે જમાડ્યા પરાક્રમી હતી કે એણે સાત દિવસમાં જ ભૂમિ
બાદ પોતે જમ્યો અને ઋષિને સંતોષીને સ્વસ્થાને જીતી લઈને આધિપત્ય મેળવ્યું હતું / ભાર૦
વળાવ્યા. | ભાગ- નવમ૦ અ૦ ૪-૬, શાન્તિ અ૦ ૧૨૪ એને વિરૂપ, કેતુમાન અને
અંબરીષ (૩) સૂર્યવંશી ઇક્ષવાકુ કુળત્પન્ન માંધાતા શંભુ એ નામના ત્રણ પુત્રો હતા. કોઈ કોઈ ઠેકાણે
રાજાને બિંદુમતી ભાર્યાને પેટે જન્મેલા ત્રણમાંને એને કવચિતના ભાગ એવું નામ પણ કહ્યું છે. |
બીજો પુત્ર. એનું બીજું નામ ધર્મસેન હતું અને ભા૨૦ દ્રૌ૦ અ૦ ૬૪.
એને યૌવનાશ્વ નામે પુત્ર હતો. એક વખત એના નિયમ પ્રમાણે કાર્તિક માસમાં અંબરીષ (૪) સૂર્યવંશી ઇક્ષવાકુ કુળમાં થયેલા એણે ત્રિદિનાત્મક નામનું વ્રત કર્યું હતું. બારસને ત્રિશંકુ રાજાના બે પુત્રમાંને બીજે. એને શ્રીમતી દિવસે એને ઘેર દુર્વાસા ઋષિ અતિથિ તરીકે નામની કન્યા હતી. આ કન્યા નારદ અને પર્વત આવી ચડ્યા. એણે એમની પૂજા કરીને જમવા ઋષિની તકરારમાં વિષ્ણુને પરણી હતી. આ વિષ્ણુ સારુ રોક્યા. દુર્વાસા પણ તથાસ્તુ કહી ત્યાં રહ્યા. તે બાર આદિત્યમાંને એ નામને આદિત્ય હેવાનું ઋષિવિશેષ આહ્નિક કરવા નદી તીરે ગયા. તે લાગે છે. વા૦ રા૦ અભુતત્તર૦ ૦ ૩–૪. દિવસે બારશ થડે કાળ હતી એ ઋષિને ખબર અંબરીષ (૫) સૂર્યવંશના ઈક્ષવાકુ કુળના ભગીરથ નહતી અને અંબરીષે કહ્યું પણ નહોતું. સબબ રાજાના પુત્રના ભાગ રાજાને પુત્ર. એના પુત્રનું ઋષિ પિતાનું આહિક નિરાંતે ધીરે ધીરે પૂરું નામ સિંધુદ્વીપ હતું. કરીને આવતાં તેમને ખબર પડી કે બારશ અંબષ્ટ ઈન્દ્રપ્રસ્થને અનુલક્ષીને પશ્ચિમ તરફ શિબિથઈ જશે ધારી અંબરીષે દેવને નૈવેદ્ય ધરાવ્યું દેશની પશ્ચિમે પાંડવોના સમયમાં આવેલું એક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016088 |
| Book Title | Pauranik Kathakosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Granthlok Ahmedabad |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 362 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 22 MB |