________________
सातमो वर्ग
આ સંગ્રહમાં પ્રથમ વર્ગ, દ્વિતીય વર્ગ એમ વર્ગના વિભાગની રીત સ્વીકારેલ છે. વ્યાકરણમાં જે અર્થમાં વર્ગસંજ્ઞા પ્રસિદ્ધ છે તે અર્થ અહીં વર્ગ શબ્દને લેવાનું નથી પણ જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં જે અર્થમાં વર્ગસંજ્ઞા પ્રસિદ્ધ છે તે અર્થ અહીં વપરાયેલ વર્ગ શબ્દને લેવાને છે. જોતિષશાસ્ત્રની વર્ગસંજ્ઞા-૩ વગ, વ વગર, ૪ વર્ગ, ૪ વર્ગ, ૪ વગ
વર્ગ, જે વર્ગ, અને 1 વર્ગ એમ આઠ વર્ગોને સૂચવે છે, તે પ્રમાણે અહીં વપરાયેલે વર્ગ શબ્દ પણ આઠ વર્ગને સૂચક છે. આ વર્ગ એટલે સ્વરવર્ગ. તે અહીં સૌથી પ્રથમ છે તેમાં સકારાદિથી માંડીને કારાદિ સુધીના શબ્દો ગોઠવેલા છે. પછી જ વર્ગ, ૪ વર્ગ, ૪ વર્ગ, ૪ વર્ગ અને ૪ વર્ગો આવે છે, તેમાં વર્ગ પ્રમાણે આદિમાં વ્યંજનવાળા શબ્દો પ્રથમ એક સ્વરવાળા પછી બે સ્વરવાળા એમ અનુક્રમે ગોઠવેલા છે. જ વર્ગના પ્રકરણમાં જા કાર આદિવાળા અને ૨ વર્ગના પ્રકરણમાં કાર આદિવાળા શબ્દ છે. તે જ પ્રમાણે ૪ વગ વગેરેમાં પણ સમજી લેવું. આ પેજના પ્રમાણે છઠ્ઠો મ વર્ગ પૂરા થવાથી હવે સાતમે ૨ વર્ગ આવો જોઈએ પણ પ્રાકૃત ભાષામાં આદિમાં કારને બદલે હંમેશાં જ વપરાય છે તેથી કેઈ શબ્દ વકાર આદિવાળે હોતા નથી. માટે આ સંગ્રહમાં જ કારાદિ વગ મુકવામાં આવ્યા નથી પણ ચકાર આદિવાળા શબ્દોને બદલે કાર આદિવાળા શબ્દોને સાત વર્ગ ગોઠવેલ છે એટલે સકારાદિ શબ્દને સાતમે વર્ગ હવે શરૂ થાય છે– હવે કાર આદિવાળા થી માંડીને કાર આદિવાળા એકાઈક શબ્દો
સાં , ર ગાજ્ઞ, ર ર રરમી છે
रंभो दोलाफफके, कङ्गवाम् रल्ल-राल-राअलया ॥६११॥ રંગ–ાંનું–ત્રપુ- પ્રારની ધાતુ-તરવું સમ–ચાનું પાટિયું
तथा त्रपु एटले सीसु अथवा कथीर रला 1 विशेष प्रकारर्नु તથા સંશ-ન્નપુ-સોનું.
राला -कांग नामर्नु धान्य-प्रियंगु
रामला नामर्नु धान्य. ર–આજ્ઞા-દુમ. रप्फ-राफडो-वल्मीक
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
