________________
૩૪૦
દેશીશબ્દસંગ્રહ મિ અર્થને “મીસાલિએ' શબ્દ “મિશ્ર' શબ્દ દ્વારા વ્યાકરણમાં સાધી બતાવેલ છે. [દ્રારા૧૭૦].
એક બીજે કુલ શબ્દ “અલંબુષા' અર્થને પણ સૂચક છે. અલંબુષા એટલે ગડેરી-શેરડીની કાતળી. એ છોલેલી હોવાને લીધે મુંડિતમુંડ-જેવી હોવાથી સારશ્યને લીધે અલંબુષા-ગંડેરી–ને પણ
કહેવામાં આવે છે એટલે કુકી શબ્દ લક્ષણાની અપેક્ષાએ “અલબુષા” અર્થને સૂચક છે. ઉદાહરણગાથા–
मुण्डाअक्ष्या समुण्डीइ मुणिवने प्रस्थितायाः फुल्लकृते ।
मुद्दीलुब्धः मी मुभआनयनमिषतः युवा चलति ॥ ४७८ ॥ હરણ જેવી આંખવાળી અને બુરખાવાળી તથા ફૂલેને લેવા સારુ અગથિયાના વનમાં પ્રસ્થાન કરી ગયેલી યુવતિના ચુંબનમાં લુબ્ધ થયેલ યુવાન મેલ લાવવાનું બહાનું કરીને તેની પાછળ તે ગઈ કે તરતજ એકકાળે ચાલવા મંડે છે. - मुहलं मुखे , मुअंगी कीटिका, हिक्कायां मुढिक्का ।
मुसहं मनआकुलता, मुहिअं एक्मेवकरणम् ॥५९६॥ મુદ––ગુણ-દું-મુવતું | મુઠ્ઠ--મનની માગુ સુગંળી--જીતી–મૃત્યુ વનવાઢી | મુહ--qમ ગ કરવું मुट्ठिक्का--हेडको
બીજા દેશીસંગ્રહકારે “મુદ્રિ” શબ્દને બદલે શબ્દ બતાવે છે. ઉદાહરણગાથા –
विरहमुसहम्मि जाते दशति मुअंगी इव पद्ममुहलं ताम् ।
दक्षिणपवनः मुहि ज्वरमध्ये एषा मुहिक्का ।। ४७२ ॥ કમળ જેવા મુખવાળી તેણીને વિરહને લીધે મનની આકુલતા, કીડાની પેઠે હસે છે-ડંખે છે–કરડે છે અને દક્ષિણને વાયુ પણ એમ જ કરે છે. એક તે વિરહની વ્યાકુળતા અને તેમાં દક્ષિણને વાયુ-આ પરિસ્થિતિનું નામ તાવની વચ્ચે બહેકી” એમ કહેવાય
मुक्कयं अन्यवधूविवाहे , मुरियं च त्रुटिते । मुरई असत्याम् , मुलासिओ स्फुलिङ्गे, मुआइणी डोम्बी ॥५९७॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
