________________
૨૭૨
દેશી શબ્દસંગ્રહ
ઉદાહરણગાથા
पेढालस्कन्ध ! पेजालवक्षः ! चालुक्य ! त्वयि पणियपरिहे। रिपवः परन्नपणए वसन्ति पयलआकुले समुद्रतटे ॥३७१।।
વિશાળ ખંભાવાળા, વિશાલ છાતીવાળા હે ચાલુક્ય ! તારે કોય પ્રકટ થયે શત્રુઓ, વિપુલ કાદવવાળા અને પક્ષીઓના માળાઓથી ખીચખીચ ભરેલા સમુદ્ર કાંઠે રહે છે.
चोरनिवहे पडीरो, पत्र-वहोलेसु पंखुडी-परका ।
चोरे पलाओ, पत्थर-पड्डल-पड्डुआ चरणघाते ॥४७०॥ पडीर-प्रतीचर-पाटच्चर-चोर-नो
पलाअ-चोर-पलाय-पलायन करी समूह-चोरनुं टोळु
जनार-भागी जनार पंखुडी-पक्ष-पत्र-पांखडी
पत्थरा ) परक-वहेळो-नानु झरणु
पडला -पगनो घा-पाटु
पड्डुआ) पडीर-लिपिभ्रष्ट-लिपियवा-सभावा-मां मश-संग्रहकारो 'चोरणिवहे' । भूण ५४ने महवे 'बोरणिवहे' 48 मता छ, એમ બતાવી આ “પડીર” શબ્દને તરુવર્ગમાં-ઝાડનાં નામો સાથે-આપે છે અને “પડીર” એટલે “બેરને સમૂહ અર્થ બતાવે છે. ઉદાહરણગાથા
एष परकपडीरो पत्थरकुशलेन पइड ददत् । पंखुडिया इव विकीर्णः पलायरक्षेण पडूडलाहिं पि ॥३७२॥
પાટુ મારવામાં કુલ એવા વડે પાટુ દેતું–મારતું-અને વહેળા-નાના ઝરણ-તરફ રહેતું એવું ચેરનું ટેળું ચોરથી રક્ષા કરનાર–કોટવાળવડે પાટુઓ દ્વારા પણ પાંખડીને પેઠે વેરાઈ ગયેલ છે.
दृप्ते पहट्ठो, बाले पडोओ, पयामं अनुपूर्वे ।
कुसुमे पसूअं, आवलि-ज्वलनभेदेषु पडालि-पप्फाडा ॥४७॥ पहह-प्रहृष्ट-दृप्त-दर्पवाळो
पसूअ-प्रसूत-प्रसून-कुसुम-फूल पडोम-पोत-बालक
पटालो-भावलि ओल-हार-पडालीपयाम-प्रयाम-अनुपूर्व-अनुकम
पडाळ पप्फाड-प्रस्फाट-विशेष प्रकारनो अग्नि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
