________________
પંચમ વગ
૨૬૫
साडिय - 'साडिम' एटले 'मुक्त-छूटो', भ अर्थनो 'धंसाडिम' शब्द 'मुच ' धातुमा पर्यायरूप 'धंसाड' धातु ऊपरथी लाववानो छे: [ ८ -४ - ९१]
घाड - धाड - निस्सरति-नीहरे छे: [ ८-४-७९]
આ ધાતુ, ધાાદેશના પ્રકરણમાં કહેલા છે માટે અહીં કહ્યો નથી.
बहादुरगाथा
धाराह घाडियअङ्गा अधारनृपधवलसउण ! तव रिपवः | घसा डिय सकलदुःखा रमन्ते सुरघाडिए सुरवहूहिं ॥ ३६१ ॥
મેટા રાજાઓમાં હુંસ જેવા હે રાજા ! યુદ્ધભૂમિને માખરે જેમનાં અગા નિરસ્ત થયાં છે અને જેમનાં બધાં દુઃખા નાશ પામી ગયાં છે એવા તારા શત્રુએ દેવાના ભાગમાં દેવાની વહુએ સાથે રમે છે. फळभेदे धाणूरियं, इन्द्राणी धुन्धुमारा च । घुक्कुद्धय- धुक्कुद्धगिया उल्लसिते, गजे धूणो ॥ ४५९॥ } -उहरुसित - उभराएल
धुक्कु धुक्कुदुगिय
'धूण - धून- गज- हाथी
धारिय— बिशेष प्रकारनुं फळ धुंधुमारा- इन्द्राणी.
धूया - 'धूया' एटले 'दुहिता' - 'दीकरी' आ 'धूया' शब्दने संस्कृत 'दुहितृ' उपरथी लाववानो छे [८-२-१२६] माटे अहीं लख्यो नथी.
हाई गुगाथा -
धूणगतधुंधुमारापतिसमविक्रम ! तव अरिनार्यः । धुक्कुडधारिये अटन्ति धुक्कुद्धगियभया अटीम् ॥३६२॥
હાથી ઊપર બેઠેલા ઇંદ્રાણીના પતિ-ન્દ્ર-સમાન પરાક્રમવાળા કે રાજા ! ભયે ઊભરાએલી એવી તારા શત્રુઓની નારીઓ, જેમાં ધારિય નામનાં ફળે ઊલસેલાં-ઉભરાએલાં છે એવી અટવીમાં આથડે છે. नीहारे धूमरि-धूमियाउ धूमसिह - धूममहिसीओ । धूळीवडो तुरगे, धूमद्दारं गवाक्षे ॥ ४६० ॥
|
१ सरखाओ 'दूण' - वर्ग ५ गा० ४४३ |
'धूनयति' क्रिया 'वारंवार हलवुं' - 'धूणवुं' अर्थने बतावे छे. हाथी वारंवार हल्या करे छे माटे तेने 'धूण' नाम मल्युं छे. सं० धून- प्रा० धूण अथवा दूण ( गा० ४४३ ) शब्दनुं 'धूण' एवं बीजुं उच्चारण पण संभवित छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
