________________
તૃતીય વગ
चच्चिक- चित्तला मण्डिते, कुमुदे चंदोज्जं । चक्खुड्डणं च प्रेक्षणके, चंचप्परं असत्ये ॥ २९०॥
}
-मंडित - शोभावाळु
चित्तल
चंदोज
चंदोज्ज+क= चंदोज्ञ्जय मळ - कुमुद
- चंदोद्योत
चक्खुडण - प्रेक्षणक - प्रेक्षणीय - जोवा जेषु - नाटक वगेरे
चंचप्पर असत्य - खोडं
चंदिमा - चंदनी ज्योत्स्ना संस्कृत चन्द्रिका उपरथी आ चंदिमा शब्द उपजे छे [८-१-१८५]
चवला -- वीरजी वीणी लारे यपण छे भाटे चपला उडवाय छे. संस्कृत चपला उपरथी या चवला शम्हने निपलववानो छे. चव -चवइ - वक्ति-कथयति-कहे छे [८-४-२]
त्रय - चयइ - शक्नोति शके छे [८-४-८६ ]
चजचजड़ - पश्यति जूए छे देखे छे [८-४-१८१]
-
૧૬૭
चच्छ - चच्छइ - तक्ष्णोति पातळु करे छे [८-४-१९४]
આ ચારે ધાતુઓને ધાત્વાદેશના પ્રકરણમાં નોંધી બતાવ્યા છે માટે यहीं इरी सच्या नथी.
उदाहरणुगाथा
चच परं न भणामः करोषि 'चक्खुडणे कटाक्षैः । चंदुज्जयचचिक्का दिशाः मृगनाभिचित्रलकपोले ! ॥२२२॥
Jain Education International
સ્તૂરી વડે સુશોભિત કપાલવાળી એવી હું ! અમે ખેાટુ' નથી ખેલતા કે તુ નાટકમાં-નાટક કરતી વખતે-તારા કટાક્ષેા દ્વારા દિશાઓને કુમુદ્દોથી સુરોાભિત કરે છે.
१ मूळमां 'चक्खडुण' शब्दनो अर्थ बताववा ' पेक्खणय- प्रेक्षणक' शब्द वापरेलो छे, 'प्रेक्षणक' नो अर्थ 'नाटक- खेल-तमासो' एवो थाय छे एटले अनुवादम 'पेक्खणय'नो 'जोवा जेवु' अर्थ बतावीने साये 'नाटक' एवो अर्थ पण अहीं सूचव्यो छे. टोकामां ' पेक्खणय'नो पर्याय 'प्रेक्षणीय' मूकेलो छे, 'प्रेक्षणीय' एटले 'जोवा जे - दर्शनीय-मनोहर' एवो अर्थ पण थाय छे, परंतु मूळने अनुसरीने ' पेक्खणय' नो प्रस्तुतमां 'नाटक- खेल-तमासो' अर्थ लेवो विशेष उचित छे, छतां जो 'प्रेक्षणीय' नो अर्थ 'सुंदर' लेवो होय तो गाथाना 'चक्खुडणे' ने सप्तमीविभक्तिवालुं न समजतां संबोधन समजी 'हे देखावडो !' एवो पण अ तेनो अर्थ घटावी शकाय.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org