Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 968

વપુ
૨૦૦૩
૧ખાણ
વપુછ વિ. [સંબ.વી.] વાંકા પૂછડાવાળું. (૨) પું. કુતરો ની છાંયડી (ઉ.પ્ર.) સુખદાખના વારા-ફેરા] લેનાર વકબદ્ધાસન ન.સિં ૧૯+ માસન] પગનું એક આસન. વખત-ચાર છું. [+ સં.] કામ કર્યા વિના સમય બચાવી ( ગ)
વખત-૫ત્રક ન. [ + સં.] સમયપત્રક, ‘ટાઈમ-ટેબલ' વા-ભાવ પું. સિ.] જ “વક્ર-તા-સીનિસિઝમ' (વિ.ક.) વખત-સર . વિ. [+ જ “સર' (પ્રમાણે).] નક્કી કરેલ વકભાવી વિ. [સં. વક્રતાવાળું. (૨) વાંકા-બોલું. (૩) મુદતે તૈયાર થયું હોય એમ, સમય-સર, ટાણસર ઈર્ષ્યાળ, અદેખું
[‘સીનિકલ’ (લી. મુનશી) વખતે ક્રિ. વિ. [ + ગુ. એ' સા. વિપ્ર.] (લા.) કદાચ, વાભાવી થિ, સિં. ૫.] વાંકું બેલનારું, આડાબેલું, કથારેક, રખેને, કદાચિત વા-રેખાતિ સ્ત્રી. [ + સં. રેલ + મr fa] વાંકી-ચૂકી વખતો-વખત કિ.વિ. જિઓ “વખત.”-દ્વિર્ભાવ. અર. વકલીટી દોરેલો આકાર
વ-૧૮] વારંવાર, ઘણી વાર વરાકાર પું, વકૃતિ સ્ત્રી. [+સં. મા-વાર, મા-fi] વાંકો વખમો છું. (સં. વિષમ દ્વાર] એ નામની એક વનસ્પતિ ઘાટ. (૨) વિ. વાંકા ઘાટનું, વાંકુંચૂકું
વખરવું સ.કે. જિઓ ખરડું, -ના.ધા.] ખેતરમાં વાક્ષર પું. [+ . માર] વાંકા કે ટેઢા ધાટનો તે તે વખરડેથી ખેડવું, ખેતરમાં બેલી ચલાવવી, વખરડાવું અક્ષર, ટૅલિક (હ.પ્રા.)
કર્મણિ, ક્રિ. વખરાવવું . સ. ક્રિ. વાંગ (વકાશ) નં. [+સં મ] વાંકું અંગ, (૨) વિ. વખરાવવું, ખાવું જ એ ‘વખરડ૬માં, વાંકાં અંગવાળું, વાંકાં અંગવાળું
વખરવુિં વિ. જિઓ “વખરડું' + ગુ. “થયું' ત.ક.] જે વકી-કરણ ન. [સ.] વાંકું ન હોય તેને વાંકું કરવાપણું ખેતરમાં બે ચાસ વચ્ચે વખરડાં જેટલું અંતર હોય તેવું વી-કૃત વિ [સં.] વાંકું કરવામાં આવ્યું હોય તેવું વખરડું ) ન., - પુ. રાંપના અડધા માપની નાની વકી-ભવન ન. [સં.] વાંકું ન હોય તેવું વાંકું થવાપણું, રાંપ, કળિયું, ખેડું. [ કાઢવું (ઉ.પ્ર.) ૧ખરડાવાળી રિપ્રેકશન' (૫. ગો.)
બેલીથી ખેતર સાફ કરવું]. વક્રીભાવ પું. સિં] જુએ ‘વક્રીભવન. (૨) કોધ-ભરેલું વખરી સી. જિઓ “વખરો' + ગુ. ' પ્રત્યય] ઘરને સ્વરૂપ. (૩) અપ્રામાણિકતા [વાંકું થયેલું સર-સામાન, ઘર-વખરી
સાધન-સામગ્રી વકી-ભૂત વિ. [સ.] જેનું વક્રભવન થયેલું હોય તેવું, વખરા !. [સં. ૩qR/ >gવવામ-] ધરમાંનું રાચ-રચીલું, વકીય વિ. સં.] વાંકી લીટી ઉપર આવેલું
વખલછા , જ એ “વખવખાટ.'
[ભાગ વોક્તિ સ્ત્રી. [ + સં. ૩વિત] વાંકું બેલનું એ, નિંદા કરવી વખલે . વાણાના દોષથી થતે કાપડને નુકસાનીવાળા
એ, (૨) આડું વણ, કટાક્ષનું વચન, મહેણું, ટે. ખ-૧ખ (વખ્ય-વખ્ય) સ્ત્રી. [“વખવખવું.'] ભૂખન (૩) (લા.) ગર્ભિત ઈશારત. (૪) વ્યંગ્ય વજનવાળું કથન, વલખાં. (૨) તાલાવેલી. (૩) વલોપાત આયરની' (મ.૨.) (કાવ્ય.)
વખવખવું અ.ક્રિ. [અનુ] ભખનાં વલખાં નાખવાં. (૨) વક્ષ ન. [સં લક્ષ ] ાતી [નદી, “ સસ.” (સંજ્ઞા.) તાલાવેલી અનુભવવી. (૩) વલોપાત કરો. વખખાવું વક્ષ શ્રી. [. કસસ, સં. વલ્લ] યુરોપની જાણીતી ભાવે, જિં, વખખાવવું છે. સક્રિ. વક્ષઃસ્થલ(ળ) ન. સિં.] જુઓ “વક્ષ.૧' [કહેવાનું લખલખાટ કું. જિઓ “વખવખ' + ગુ. ‘આટ' કુ.પ્ર.] વર્ઘ-માણ વિ. [સં.] આગળ ઉપર કહેવાવાનું, હવે પછી વખવખવું એક વખલછા વખ વિ. [સ, વિષ, અવ. તદ્દભવ] ઝેર. [ની વેલ લખવખાવવું, વિખવખાવું એ “વખવખવું'માં. (-) (રૂ.પ્ર.) ઘણે ઝેરીલો માણસ]
વખખિયું વિ જિઓ “વખવખવું' + ગુ. ઈયું” કુ.પ્ર.] ૧ખ ન. સિં, પુનર્વસુ નક્ષત્રના છેલ્લા બે અક્ષર વસુ દ્વારા] વખવખાટ કરનારું
[‘વખવખાટ.' પુનર્વસુ નક્ષત્ર, (જ.)
વખવખો છું. [ઓ “વખવખવું' + ગુ. “એ” કુ.પ્ર.] જુએ વખ-કથા અ. જિઓ “વખ" + સં.] સાંભળતાં મરણ વખ-વાદ કું. [સં. વિષ, અર્વા. તદભવ + સં.] વિખવાદ, જેવી સ્થિતિ થાય તેવી વાત
ટંટે, ઝઘડે, કજિયે. (૨) અણબનાવ વખ-ખાપરો છું. સિં. વિષ, અર્વા, તદ્દભવ + ખાપરે.'] એ ૧ખવું (વખડવું) સ કિ. [સં. વિ , અર્વા. તદ્દભવ] નામની એક વનસ્પતિ
-
ખંડિત કરવું, જશું કરવું. વખાણું (૧ખડાવું) કર્મણિ,કિં. વખ-હું ન. [“વખ+ ગુ. હું સ્વાર્થે ત...] જુઓ વખ' વખંઢાવવું (વખણ્ડાવવું) એ. સ. કિ. (પદ્યમાં.)
[કડવાં ફળની વિલ વખંઢાવવું, વખાણું (૧ખડા-) જ એ “વખંડનું'માં. વખોડી હતી. [ઓ “વખ'+ ડી.'] એક જાતની વખંભર (વખશ્નર) વિ. સં. વિવંમર, અવ, તભ૧] વખવવું, વખણાવું જુએ “વખાણ'માં.
(લા) ખૂબ જ મોટું, ઝખર, ખખડધજ.(૨) ભયાનક, ભયંકર વખત મું. [અર. વકતું] સમય, કાળ. (૨) ઋતુ, મસમ વખ સી. [સં વર્ષ, અવ. તદભવ વરસાદ (૩) તાકડે, જેગ, લગ, તક. (૪) નવરાશ, કુરસદ, (૫) વખાઈત વિ[સે, વિધાga, ઝેરરૂપ થયેલું, અ . ઢીલ. (૬) વાર, વાર. (૭) (લા.) સંકટ, વિપત્તિ. ૦ કાઢ, તદભવ] (લા.) દુઃખી ૦ ગાળ, ૦ ગુજાર (..) કામ-ધંધા વિના બેસી વખાણ ન. [સંસવારંવા)પ્રા. વવવાળ] વ્યાખ્યાન, રહેવું. ૦ , ૦ તપાસ (ઉ.પ્ર.) સંજોગ જેવા. પ્રવચન. (જૈન), (૨) પ્રશસ્તિ, પ્રશંસા, તારીફ. [વાંચવું