Page Text
________________
લાખાશાહી
લાખાશાહી વિ, શ્રી [લાખા'- કા` એક રાજા + જએ ‘શાહી.'] (લા.) એક પ્રકારની તલવાર લાખિયું વિ. [જએ ‘લાખ`'+ગુ. ‘યું' ત.પ્ર.] લાખ કે લાખા રૂપિયા ધરાવનારું, લક્ષાધિપતિ લાખિયું? વિ. [જુએ ‘લાખૐ' +ગુ, ‘ઇયું’ ત.પ્ર.] લાક્ષાલાખનું બનાવેલું. (૨) લાક્ષા-લાખના રંગનું. (૩) ન. લાખનું બનાવેલું કંકણ [જમીન લાખિરાજ, -જી વિ. કર વિનાનું. (ર) શ્રી. કર વિનાની લાખી વિ. [≈આ ‘લાખ + ગુ. ‘ઈ ' ત.પ્ર.] લાખા રૂપિયાં ધરાવનાર, ધનવાન, લક્ષાધિપતિ લાખીર વિ. [જુએ ‘લાખ?'+ગુ. ઈ' ત...] લાખના જેવા રંગનું, (૨) લાખમાંથી બનાવેલું લાખું.
ન. [સં. મ>પ્રા. જીવવ] શરીર ઉપરનું લાખના રંગનું નાનું મોટું ચકા જેવું ચિહ્ન કે ડાધ (એ શુભ ચિહન ગણાય છે.) [માગણ, જાચક લાખું` વિ. નાતરા વિના જમવા આવી એસી જનારું, (ર) લાખેણુ. વિ. જુએ ‘લાખ'' દ્વારા.] (લા.) અમૂલ્ય, અણુમેલ. (૨) ઊંચા ગુણવાળું. (3) પ્રામાણિક લાખેલું વિ. [જુએ લાખ '+ગુ. ‘એલું' ત.પ્ર.] લાખ ચડાવવામાં આવી હેાય તેવું
વણજારા (રૂ.પ્ર.)
લાખો હું. [સં. રુક્ષ≥ પ્રા. લમ-] લાખેણા માણસ. [॰ ફુલાણી (રૂ.પ્ર.) બડાઈ ખેાર. લાખેણા માણસ] લાખેટલું ક્રિ. [જુએ ‘લાખૐ'. ના.ધા.] લાખના એપ આપવા. (ર) (લા.) સર્વસામાન્ય આપ આપવા.ૐ લાખેટાવું કર્મણિ, ક્રિ. લાખેટાવવું પ્રે.,સ.ક્રિ. લાખેટાવવું, લાખોટાનું જુએ ‘લાખેાટલું,’ લાખારું વિ. સં. રાક્ષવૃત્ત. પ્રા. નવા કટ્ટમ] લાખનું બનાવેલું, લાખેલું
૧૯૧૮
મ
Jain Education International_2010_04
લાખાટે પું. [સં. હક્ષ-વૃત્ત-> પ્રા. વલ-પટ્ટમ-] જેની પાછળ લાખા રૂપિયાનેા ખર્ચે થયા હોય તેવી ઇમારત
લાખા-પતિ પું. [જ ‘લાખ’+A. ‘એ' પ.વિ., અ.વ. + સં.] જુએ ‘લક્ષાધિપતિ.’ લાગ પું. [જએ લાગવું.'] આધાર, ટેઢા. (૨) યુક્તિ, તાકડા. (૩) તક, પ્રસંગ, મેક. (૪) પકડ. [॰ આવવા (૬.પ્ર.) તક આવવી. ॰ ખાવા (રૂ.પ્ર.) ખરાખર કબજામાં આવવું. ૰ ખાવેા, ૦ગુમાવવા, ૰ જવા (રૂ.પ્ર.) તક ચાલી જવી. ૰ ગેાતવા (રૂ.પ્ર.) મેઢા ધ્યાનમાં રાખવે. • જોવે (રૂ.પ્ર.) તકની તકેદારી રાખવી. • તકાવવા, ૦ તાકવા (રૂ.પ્ર.) દાવ સાધવા. નું હાલું (૩.પ્ર.) પરિણામને પાત્ર હાવું (કટાક્ષમાં), ૦ વા (રૂ.પ્ર.) અનુકળતા આવવી. ૦ મારવા (રૂ.પ્ર.) આક્ષેપ કરવા. માં આવવું. (રૂ.પ્ર.) ફસામણમાં આવવું. ૰માં લેવું (રૂ.પ્ર.) ફસાવવું. માંથી ખસી જવું (રૂ.પ્ર.) છટકી જવું. ૦ મેળવવા (રૂ.પ્ર.) તક મેળવવી. • લેવા (રૂ પ્ર.) વખતના લાભ લેવા. ૭ સાધવા (રૂ.પ્ર.) તક ઝડપવી] લાગ (૫) ક્રિ.વિ. કેટલા બધા પ્રમાણમાં, જથ્થાબંધ, પુષ્કળ પ્રમાણમાં
લાગવું
લાગટ ક્રિ. વિ. જુએ ‘લાગનું' દ્વારા.] એકસામટી રીતે સળંગ, ચાલુ
લાગઢ,હું ન. [જુએ ‘લાગલું દ્વારા.] એકબીનને લાગુ રહેવાપણું (અનીતિનેા સંબંધ)
લાગણી સ્ત્રી. [૪‘લાગવું + ગુ. અણી' કૃ.પ્ર.] અંતરમાં થતી સારી કે માઠી અસર. (૨) મનની વૃત્તિ ૐ ભાવ, ‘ફીલિંગ' (ન.લા.), ‘ઇમેશન' (આ.મા.) (૩) પ્રેમ-વૃત્તિ. (૪) ક્રયા, સમભાવ-વૃત્તિ
લાગણી-ધેલું (ધૅલું) વિ. [+ જુએ ‘ધેલું.’] પ્રેમવૃત્તિને લીધે આછું આછું થનાર [પ્રધાનતા હોય તેવું લાગણી-પ્રધાન વિ. [+સં.] પ્રેમ-વૃત્તિ કે આસક્તિની જેમાં લાગણી-વેઢા પું. [××એ વેડા.'] લાગણી મતાન્યા કરવાની આદત, વેવલાઈ, પેામલા-વેડા, ‘સેન્ટિમેન્ટાલિઝમ’ (૨..)
લાગણીશૂન્ય વિ. [+સં.] જેને લાગણી ન હેાય તેવું લાગત શ્રી. [જુએ લાગવું' દ્વારા.] પડતર કિંમત. (૨) કર-વેરે, લાગેા
લાગતું-વળગતું વિ. [જુએ ‘લાગવું’ + ‘વળગતું' + બેઉને ગુ. તું' વર્તે. ] સંબંધ ધરાવતું, નિસબતી, ‘કૅન્સર્ન્સ' લાગ-ભાગ પું. જુએ ‘લાગ' + સં.] સંબંધીઓના હક્ક
હિસ્સા
લાગ-લ(-લા)ગઢ (-૪) ક્રિ.વિ. [જ ‘લાગનું'+‘લાગટ,-ઠે.'], લાગલગાટ ક્રિ.વિ. [જએ ઉપર.] જએ લાગટ’ લાગલું વિ. [જુએ ‘લાગવું' દ્વારા.] લગાલગ આવેલું. (ર) ક્રિ.વિ. લગાલગ આવ્યું હોય એમ
લાગ-ભગ . [જ‘લાગવું' + વગે.'] વગ-વીલે, અસર કરે તેવી એળખાણ
લાગવગ (થ) સ્ત્રી, [એ લાગલું' દ્વારા] ખેતરમાં થતા રાપી [મેળવનાર લાગવી વિ. [જુએ ‘લાગવું' દ્વારા.] લાગે લેનાર, લાગે લાગવું અ.ક્ર. [સં. જીગ્ન> પ્રા. હા ભ્.? ના,ધા.] ચાટવું, વળગવું. (૨) (લા.) વાગવું, આયાત થવા. (૩)ની અસર થવી. (૪) ના વિચાર આવવે. (૫) સમઝાવું. (૬) (સહાયક તરીકે) મંડલું, મચ્યા રહેવું. [આગ લાગવી (રૂ.પ્ર.) સળગી ઊઠવું. ૦ નળગવું (...) સંબંધ હોવા લાગી (રૂ.પ્ર.) કજિયા જાણ્યેા. (૨) આગ સળગી ઊઠી, લાગી જવું (રૂ.પ્ર.) કામે વળગવું. લાગ્યું રહેવું (૨:g) (૩.પ્ર.) સતત કામ કર્યાં કરવું. (૨) સતત વળગી રહેવું. લાગ્યું ă દાગ્યું (રૂ.પ્ર.) તરત અસર થવી. લાગ્યું ફોડી લેવું (રૂ.પ્ર.) ભાગવતું. કાને લાગવું (રૂ.પ્ર.) કાનમાં ઘુસપુસ કરવું, કામ લાગવું (કામ્ય) (રૂ.પ્ર.) ઉપયેગમાં આવ્યું, કામે લાગવું (રૂ.પ્ર.) નાકરી ધંધે ચડી જવું. (૨) કામ કરતા થવું. કિંમત લાગવી (રૂ.પ્ર.) પૈસા પડવા, ચટકો લાગવા (રૂ.પ્ર.) રીસ ચઢવી. પૃષ્ઠ લાગવું, વાંસે લાગવું (૩.પ્ર.) પાછળ પડવું, (ર) પ્રેરણા કરવી. લઢા(-ઢા)ઈ લાગવી (રૂ.પ્ર.) યુદ્ધ નમવું, લાય લાગવી (૬. પ્ર.) આગ સળગવી, હાથ લાગવું (૨.પ્ર.) મળી આવવું] લાગલુંય વિ. [જ આ ‘લાગવું’ દ્વારા.] લાગ-ભાગ લેવા આવનારું
www.jainelibrary.org
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |