________________
રાહુડે'
૧૯૨૦
ડે-જણી
મેલા રંગનું (કાચ વગેરે).
રાંચ (-) સ્ત્રી. સાળમાં તાણના તારને પિતાની કડીઓરાહુ . [જ એ “રાહુ-ડું.'] ૨ાહુ ગ્રહ (તિરસ્કારમાં) માં રાખી ઉપર નીચે લઈ જતાં એના બે ભાગ પાડવા રાહુ પું, એ નામનું એક ઘાસ
માટેનું સૂતરના પાકા દોરાનું બનાવેલું એક સાધન રાહુલ પું. [પાલિ.] ગૌતમ બુદ્ધને પુત્ર. (સંજ્ઞા.) રાંચું જ “રૉયું.' રાહે ક્રિ. વિ. એ “રાહ’ + ગુ. “એ” સા. વિ.પ્ર.] પ્રથા રાંજ ન. જંગલનું એક પ્રાણી, રોઝ કે રિવાજ પ્રમાણે
રાંજન-રશ્મિ ન. [જમે. “રંટજેન' + . પું. જેન નામના રહેલ વિ. એશિયાળું
જર્મન વૈજ્ઞાનિક શોધી કાઢેલી “એકસ-રેની પદ્ધતિ રાળ' સ્ત્રી. [સં. ૨૪, મું.] સાલના ઝાડમાંથી નીકળતો રાંઝણ (-શ્ય), ણી સ્ત્રી. [૨૧] પગનો એક રોગ, પગના તરત સળગી ઊઠે તે ગંદુ
સણકાનો રોગ રાળ પં. [ઓ રિયાલ.”] જો આઠ રૂપિયાની કિંમતને રાંટ (૯૦) સી, ટાઈ સી. [૪ “રાંટું + ગુ. “આઈ' એક સિક્કો. (૨) ડ્રેલર
ત.ક.] ટાપણું, (પગ) મરડાનું એ, મરાતાં ચાલવું રાળવું સ. ફિ. [૪ ફળ ના. ધો.1 કાળવાળું કરવું, રાળ ભેળવવી. (૨) લીસું કરવું. (૩) લા.) અંદર અંદર કીનો. પતાવવું, રેળી નાખવું, માંડી વાળવું. (૪) બકવું. [રાળી- રાંદું વિ. પગે મરડાતું ચાલતું. (૨) (લા.) કાટ-ખૂણે મળતું ભૂંસી વાળવું (ઉ.પ્ર.) પતાવી નાખવું, રોળી-ટોળી નાખવું. ન આવે તેવું. (૩) જ, અસત્ય (૨) માફ કરવું]
રાં સ્ત્રી. [સં. રાષ્ટl] (તુચકારમાં) વિધવા સ્ત્રી. (૨) (તુ. રાળિયું ન. જિઓ “રાળ'+ ગુ. “યું” ત..] રાળના કારમાં) છિનાળ સ્ત્રી. (૩) (તિરસ્કારમાં) સ્ત્રી સામાન્ય.
સિક્કા ભાંગી બનાવેલું એક ઘરેણું. (૨) સેનાની લગડી ૦નાં નખરાં (રૂ.પ્ર.) સ્ત્રી-ચરિત્ર. ૦નું રાજ (રૂ.પ્ર.) સ્ત્રી રાળા ૫. રિવા] વાંકા થઈ ઝઘડાથી ધાંધલ કરવી એ દ્વારા ચાલતું હોય તેવું ઘર-સૂત્ર. ને સાંઢ (પ્ર.) મેઢે રાંક લિ. [સં. ૨) ગરીબ, દીન, (૨) નરમ સ્વભાવનું. ચડાવેલો દીકરો] (૩) નબળું, દુર્બળ. (૪) બિચારું. [૦ને ઘેર રતન રાં-બાજ વિ. [+ ફા. પ્રત્યય એ “રંડીબાજ.' (-ધેરે) (૧૮) નિર્ધનને ત્યાં તેજસ્વી સંતાન. ૦ને મોઢે રાં-બાજી સ્ત્રી. [+ ફા. પ્રત્યય] એ “રંડીબાજી.” રાબની વાત (ર.અ.) નબળાને મેઢ નબળી વાત. ૦ને રાંદલું ન. દહાનું ફીંડલું માળો (ઉ.પ્ર.) ગરીબોની સંભાળ લેનાર દયાળુ રાવું' અ. ક્રિ. [જ એ “રાંડ,'-ના.ધા. પરણેલા પુરુષની માણસ]
સ્ત્રી મરી જવી, પરણેલી સ્ત્રીને પતિ મરી જ. (૨) રાંક-હું લિ. [+ ૨. “હું” સ્વાર્થ ત.ક.] રાંક સ્વભાવનું (લા.) દયાજનક સ્થિતિમાં આવી પડવું. [રાંડીને બેસવું રોક-ટોક લિ. [ ‘રાંકન.” હિસ્સવ.] એ “રક.’ (-બેસવું) (રૂ.પ્ર.) હતાશ થઈ જવું. રાંડ્યા પછીનું ડહારાંક-દાવ છું. [+જુઓ ‘વો.'] રાંક તરીકેની માગણ. પણ (- પણ) (ર.અ.) પાછળથી સૂઝવું એ. (૨) દીનતા, ગરીબાઈ
રાંઢવું વિ. [એ “રાંડ' + ગુ. ‘વું' ત., ] ાં જેવા સ્વરાંક-ધરથ પું. [+ જુએ “ધરવ.'] રાંડની જેમ ખૂબ ભાવલક્ષણનું, બાયેલું
ધરવ કરી-ધરાઈને ખાવું એ, ધરવા-ધરવ ખાવું એ રાંવ-જંડી વિ, સી. જિઓ “રડવું" + ગુ. “યું' ભ. કુ. રાંકાઈ સી. જિઓ “' +ગુ, “આઈ.'] ગરીબ-વેડા + 'ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય,દ્વિર્ભાવ.] રાંડેલી સ્ત્રી રાંકિયું લિ. જિઓ “શકે + ગુ. ‘ઇયું' સ્વાર્થે ત.3, રાંડી-છાંડી વિ. સી. [+જુઓ “છાંડવું' + ગુ. “યું' ભૂ . રાંકું વિ. સં. ૨૬->પ્રા. રમ-) રાંક સ્વભાવનું. (૨) + “ઈ' પ્રત્યય.] વિધવા થયેલી કે પતિઓ કાઢી ભિખારી, માગણ. (૩) સહેજ વાતમાં રોઈ પડે તેવું. મુકેલી સી (૪) (લા.) એશિયાળું, બિચારું
રાંડીજાયું વિ. [+ જ “જાયું '] વિધવાપણામાં થયેલું રાંગ(ઘ) , [ફ, રાન્] બંધ, સાથળ. (૨) કેટ-હિલા- હરામનું સંતાન. (૨) (લા.) હલકા કુળનું ની દીવાલ. (૩) ગાડાંઓની કતાર. (૪) જા. [૦ રાંદી-રાંત સી. [+જ “રાંડ;' અર્થની દષ્ટિએ કિર્ભાવ]
વી (રૂ.પ્ર.) સંભોગ માટે અહી ઉપર ચડવું. ૦ વાળવી રાંડેલી સ્ત્રી, વિધવા. [૦ની કમાઈ (રૂ.પ્ર.) વ્યભિચારથી ઉમ.) ડે.સવાર થવું] [૫ણું, લુચ્ચાઈ, ઠગાઈ મેળવેલી સંપત્તિ. ને જમાઈ (રૂ.પ્ર) પુરુષાર્થ વિનાનો રગડા- પું, બ.વ. [“રાંગડું' + વેડા.'] રગડા- માણસ. ને શા૫ (૩.પ્ર) કાંઈ અસર ન કરે તેવો શાપ] રાંગ જિ. ઉતાવળે ચાલી ન શકે તેવું. (૨) ભુરચું, ઠગારું રાંઢી-ળે પુ. [+ એ “રોળવું' + ગુ, “એ ક...] રાંગણ શ્ય) સી. [જ “રંગનું દ્વારા.] રંગવાને ધંધે, વિધવા દશામાં મહેનત કરી કરેલી કમાણ. (૧) રંડાપામાં રંગાટનું કામ
ભેળી કરેલી મૂડી રાંગણ (૨૩) સ્ત્રી. નોંભાડામાં કાળા રંગનાં ઠામ પકવતાં રડે-જીનું વિ. [જ “રાંડ' + ગુ. એ ત્રી. વિ., લે નાખવામાં આવતો લડી ડૂસા વગેરે કચરે
પ્ર.+ “જણવું' + ગુ. “યું” ભ. ક. + 'ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય રગણું, રાંણું વિ. એ “રાંગડું.”
+ “નું' છે.વિ.નો અનુગ.] વ્યભિચારથી વિધવાએ પેદા રાળી જ રંગોળી.”
કરેલી છોકરીએ પેદા કરેલું (એક ગાળ માત્ર) Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org