Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 874

રાડું
૧૯૦૯
૨તનેરી
રાડું ન. મેલ વઢાઈ જતાં ખેતરમાં પડેલે તે તે વાટેલો કાઢવી (ઉ.પ્ર. દુઃખમાં રાત્રિ પસાર કરવી. ૦૫ (.પ્ર.) ' સાંઠા. (૨) બરુ. (૩) બાણ. (૪) કડિયાનું એક ઓજાર રાત શરૂ થવી. દહાહાની.ખબર ન હોવી (-દાડાની-) ૨ ડું. જુવાર બાજરાને સાંઠો. (૨) કપાસના પાનને વ્યવહારની કોઈ સમઝ ન હોવી. દહાડે એક કરતાં એક રોગ
(-દાડ) (રૂ.પ્ર) ખૂબ મહેનત કરવી, સતત કામ કરવું. ડેરા (-9) સ્ત્રી. જુઓ “રાડારાડ.'
૦ની કમાણી (ઉ.પ્ર.) વેશ્યાવૃત્તિની કમાઈ, ને રાજ રાઢ(4) સી. શેરડીનાં સૂકાં પાન. (સુ) [(સંજ્ઞા) (રૂ.પ્ર) ઘુવડ. (૨) ચિર. (૩) દિવસે ઊંધે ને રાતે રાહ* છું. એ નામનો બંગાળમાંનો એક પ્રાચીન દેશ-ભાગ. જગનાર. ૦ માથે લેવી (૩.પ્ર.) રાતે જાગીને કામ કરવું. રાણ (-શ્ય) સી. [સી., ચરો.] ૨ાયણનું ઝાડ. (૨) ૨ ૦ રાખવું (ઉ.પ્ર.) ઠાર મારવું. ૦ થઈને ભાગવું, લેવી યણનું ફળ. [૦ જેટલો ( પ્ર.) કાચું કહું અનાજ. રાતી- (રૂ.પ્ર) ચોરીછૂપીથી નાસી જવું] રાણુ જેવું (રામ્ય) (ઉ.પ્ર.) એકદમ તંદુરસ્ત] [સૂકાં ફળ રાત છે. [૨.પ્ર. ઉત્તમ વાળંદ, નાઈ (વાળંદ જ્ઞાતિના રાણુ-કાકડી (રાય) અ. [+ાઓ “કેકડી.”] રાણનાં વાળંદનું માનાર્થે સંબોધન) (૨) ઠાકરાઓની એક અટક રાણપર (રાય) ૫. [+જ એ “પારો.] રાણનાં ફળના રાત-જગું (રાત્ય-) વિ. [+જ જાગવું’ + ગુ, ‘ઉ'
આકારને લખોળ મણકો. (જેમકે “રાણ-પારાની માળા') ક. પ્ર.] રાતે ઉજાગર કરનારું રાણ-માલ(ળા) (રાય) સ્ત્રી, લ સં.] રાણપારાની કંઠની રાત ન. [જ એ “રાતું' કાર.] એ નામનું એક ૨ાતા સેનાની કંઠી
[(દાનત ન હોવાથી) પાનનું ધાસ. (૨) જ એ “રાતડાં.' રાણાટાણું . બ.વ. કામ કરવામાં વિલંબ કરો એ રાત' (-ડય) સ્ત્રી. જિઓ “રાતું' દ્વારા] રતાશ, લાલાશ, રાણાંણ ન., બ. વ. જએ “રાણા-ટાણા.'
(૨) (લા.) રાતી જુવાર, (૩) તાંબાને જ પસા, રાણી સ્ત્રી, [સં. ર[િ>પ્રા. foળમાં, રાળમાં] રાજાની કાવડિયું. (૪) શેરડી ઉપર ફંગીને એક રોગ પાની, રાજ-પત્ની. (૨) રાજ કર્તા સ્ત્રી. (૩) ગંજી- રાતલી સ્ત્રી. જિઓ ‘રાતી" દ્વારા + ગુ. “લ” સ્વાર્થે કાનું તે તે રંડીનું પાનું. (૪) મધમાખી ઉધઈ વગેરે ત.પ્ર., સવાભાવિક રાતલડી....] એ “રાતલડી.' (પદ્યમ) જંતુઓમાંની મુખ્ય માખી કે ઊધઈ [ ખટમલ (ર.અ.) રાંત ન., બ. ૧. જિઓ “શd' દ્વાર.] મેંદાના લેટની સાળ. ને સાળા (ઉ.પ્ર.) મખે, કમઅક્કલ, બેવકૂફ] ખરખડી પૂરી, સુંવાળી, ઠેઠિયા ટણી-જાઈ શ્રી. [+જ “જાયું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.) રાત(તો)દિયું ન. જિઓ રાતડું' + ગુ. ઈયું” ત..] જુઓ રાણીની કુંવરી, રાજકુમારી
રાતડ૧).” (૨) ગાજર, (૩) અનાજના છોડનો એક રાણી-જાયું વિ. [+ જ એ “જાયું.'] રાણીનું સંતાન રેગ. (૪) એક જાતનો તાવ, “સ્કલેટ ફીરવ' રાણી-જય વિ. પું. [+ જ “જાયું.'] રાણીને પુત્ર, રાતરિયા ઉં. [જ એ “રાતડિયું.'] રાતી જવાર. (૨) રાતા રાજકુમાર
રંગને એક પથર. (૩) ચટણી અથાણાં વગેરે રાખવારાણી-જી ન બ.વ. [+ માતા “જી'] જુઓ ‘રાણી સાહેબ,
નું લાકડાનું વાસણ, કઠો. (૪) કાવડિયું, પૈસે. (૫) રાણ૫ (ય) સી. જએ રાજીપો.'
શેરડીમાં થતો એક રોગ, (૬) રાતાં કપડાંવાળે બા. રણુ-મગે વિ, પું. [+ એ “માગવું' + ગુ. “એ” ક..] [ રે (રૂ.પ્ર.) સf ] માત્ર રાણી પાસે જ માગનાર ભાટ-ચારણ
રાત-ડી (રાય) રતી. જિઓ “રા'ગુ. ‘ડી’ વા રાણી-વાસ છું. [+સં] અંતઃપુર, જનાને
ત.પ્ર.] રાત્રિ, નિશા (પદ્યમાં) રાણી-સરકાર સ્ત્રી. [ + એ “સરકાર.'] રાજ્યકર્તા શ્રી રાતડી વિ., સી. જિઓ “રાતડું' + ગુ.” “ઈ' પ્રીપ્રત્યય.] રાણી સાહેબ ન, બ, 1 [ + જ એ “સાહેબ.'] (માનાર્થે) લાલ રંગની જવાર, (૨) લાલ રેતીવાળી જમીન રાણી, રાણજી
રાત વિ જિઓ “તું' + ગુ. હ’ સ્વાર્થે ત» ] ૨ાતા રણું વિ. [સં. ના વિકાસમાં સ્વીકારાયેલો, સં. રંગનું. (૨) ન. રાતા રંગનું એક ધાસ રાળ >પ્રા. શાળa] (લા.) ગૂમ થઈ ગયેલું, ખોવાયેલું. રાત પં. જિઓ “રાતડું.) શેરડીને જંગી બેસવાનો એક [ કરવું (રૂ.પ્ર.) (૮) બુઝાય. (દીવો “રાણે કરવો.) રેગ, શાડિયે ૦ધબ (રૂ.પ્ર) તદન આંધળું].
રાત-દહાડે (રા-દાડ) ન, બ.વ. જએ “રાત + Pણે પું. [જ “રાણું.'] ખંડિયે રાજા, મંડલીક, મંડલે- “દહાડે.”], રાતદિન (રાય), રાત-દિવસ (રાય) ન.,
શ્વર. (૨) રાજપૂતોની એક અવટંક અને એના પુરુષ. બ.વ. [+ સં] રાત્રિ અને દિવસ. (૨) જિ.વિ. અહર્નિશ, (સંજ્ઞા) (૩) ગોલારાણો. સંજ્ઞા). [રાતને રાણે (૩.પ્ર) નિશદિન
લિાલાશ ઘુવ૮. (૨) ચે૨]
[રાણો.” રાત૫ (B) સી, જિઓ ‘રાતું' + ગુ. “પ” ત..] રતાશ, -જી ૫., બ. વ. [ + એ “છ” માના1 જ એ ત૫ જી. [ફ રતબ ] જુએ રાત.”
રાણુ પું, બ. વ. [જ “રણ”-દિભવ.] બધા જ રાત-પાળી (રાય) સી [ઓ “રાત" + “પાળી."] વાતને રાજા, તમામ રાજાએ
રાતે પણ કામ કરવાને વાર (ત્ય) સ્ત્ર. સિ સત્ર > d] રાત્રિ, નિશા. રાત-ફેરી (રાત્ય-જિઓ રાત' + ફેરી.'] રાતના [૦ ઉપર રાત (-ઉપર રાય) (રૂ.પ્ર.) દુઃખની પરંપરા સમયે કામ કરવા નીકળવું એ