Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 872

રાજ્યકતા
૧૯૪૭
રાજ્ય-વહીવટ
પ્રદેશ, “સ્ટ(૦).” (૨) (લા) સત્તા, અધિકાર, ચલણ, રાજ્યના સંબંધની કાર્યપ્રણાલી, “સ્ટેટ્સમેનશિપ', સરકાર, ગવર્મેન્ટ
પોલિટિકસ' (ન. લા.) રાજ્ય-કર્તા વિ. [૪૬] રાજય કરનાર, શાસક
રાજ્યનીતિ-જ્ઞ, નિપુણ, ૫૯, પારંગત, વિશારદ વિ. રાય-કળી વિ, [સં.] રાજ્ય કરનાર સ્ત્રી, શાસક સ્ત્રી [સં] રાજ્યનીતિનું પ્રબળ જ્ઞાન ધરાવનાર, “પોલિટિરાય-કારભાર છું. [+સં. એ “કારભાર.”], શિયન’ (ન. લા.)
[‘પોલિટિ સ” રાય-કારેબાર . [ + જ “
કાબાર.] જએ “રાજ- રાજ્યનીત-શાસ્ત્ર ન. [] રાજય ચલાવવાને લગતું શાસ્ત્ર, કારભાર–ગવર્મેન્ટ ઍડમિનિસ્ટ્રેશન'
રાજ્ય-પદ્ધતિ સ્ત્રી. [સં.] રાજય ચલાવવાની નીતિ-રીતિ રાજયકાર્ય-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] રાજકારભાર કરવાનું બળ રાજ્ય-પરિવર્તન ન. [સં.] રાજ્યના શાસનતંત્રની ઊથલરાજ્ય-કાલ(-ળ) . [સં.] ૨ાજા કે શાસકને રાય કરવાને પાથલ, રેફયુશન' (ભ. સૂ).
ગાળો, “રેઇન” (હ.ગ.શ.) [શક્તિ કે કુશળતા રાજ્યપરિષદ સ્ત્રી. [+ સં. વરિષ૬] જએ “રાજયસભા.” રાય-કુનેહ સી. [+જ કુનેહ.'] રાજય ચલાવવાની રાજ્ય-પાલ પું. [સં.] રાષ્ટ્રનાં પેટા ૨ાજેનો તે તે બંધારરાજ્ય-કોશ'-૧) પું [સં] ૨ાજ્યનો ખજાનો
ણીય વડે, “ગવર્નર' [‘પોલિટિકસ' (જ. સ.) રાજ્યશા(-ષા)ધિપતિ છું. [+ સં. મણિ-afa] રાજયના રાજ્ય-પ્રકરણ ન. [સં.] ૨ાજ્યને લગતો તે તે વિષય, ખજાનાનો મંત્રી, “કાઈનસ મિનિસ્ટર'
રાજ્ય-પ્રકરણ વિ (સે, મું.] ૨ જ્ય-પ્રકરણને લગતું રાજ્ય-કૌશલ(-૯૫) ન. [૪] એ “રાજ્ય-કુનેહ.' રાજ્ય-પ્રણાલી સી. [સ.] જેઓ “રાજ્ય-પદ્ધતિ.' રાજ્ય-કાંતિ (કાતિ) . (સં.] રાજ્યમાંની સત્તાકીય રાજ્ય-પ્રમુખ કું. સિં] રાજય કે રાષ્ટ્રને પ્રથમ કક્ષાનો ઉથલ-પાથલ, રેડયુશન' (કે.હ.), “પ”
નિયામક અધિકારી
[ભંડળ, “સ્ટેઇટ-કન્ડ' રાજ્ય-ખરચ, રાજ્ય-ખર્ચ પું, ન. [ સં. + જુઓ, “ખ '] રાજ્ય-૮ (ક) ન. [. + જ “કંડ.”] રાજ્યનું નાણરાજ્ય ચલાવવામાં થતો નાણાંનો વ્યય
રાજય-બંધારણ (બન્ધારણ) ન. [+જ એ “બંધારણ.] રાજય-ગાદી સી. [+જ ગાદી. ] શાસકીય સત્તા-સ્થાન રાજ્યતંત્ર ચલાવવાનાં ધારાધોરણ, સંવિધાન, કૅસ્ટિરાજ્ય-ચક ન. સિં.] જુઓ રાજ્યતંત્ર.'
ટશન'
ચાહના ૨ -જ્ય પું. [૪] રાજ્ય હાથ કરવાની ક્રિયા
રાજ્ય-ભક્ત વિ., . [સં] પોતાના રાજ્યને વળગીને રાજય-તંત્ર (-તત્ર) ન. [સં.] પ્રજા અને રાજયને સુખ-શાંતિ રાજ્ય-ભક્તિ સ્ત્રી, સિં.] પિતાનાં રાજ્યોને વળગી રહેવાની આ રીતની રાજ્યશાસન-પદ્ધતિ, શાસકીય ૨ાજયબંધારણ, લગની
[રાયેલી ભાષા, એ “રાજ-ભાષા.' કેસ્ટિયુશન' (ક.મા.). (૨) રાજ્યનીતિ, પોલિટિકસ' રાજ્ય-ભાષા સ્ત્રી. [સં.] રાજ્યને વહીવટ કરવા માટે સ્વીકા(જે.હિ, આ.બા.)
[ લિટિકસ' (આ.બા.) રાજ્ય-બ્રણ વિ. [.] રાજ્ય ઉપરથી ઉઠાડી મુકાયેલું. (૨) રાજ્યતંત્ર-શાસ્ત્ર (તત્ર-) [સં.] રાજ્યતંત્રને લગતી વિદ્યા, • કોઈ ગુનાને માટે રાજ્યમાંથી દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યું રાજયમંત્રાધિકારી -તત્રાધિ-) વિ. [+ સં. મારી, .], હોય તેવું
હિય તેવું, “કૅસ્ટિયુશનલ' રાજ્યતંત્રી (-તન્ની) વિ. [સે, મું. રાજ્યતંત્રને જવાબદાર રાજ્ય-માન્ય વિ. [સં.] રાજ્યના બંધારણે જેને માન્ય રાખ્યું મુખ્ય અમલદાર કે મંત્રી, “એડમિનિસ્ટ્રેટર'
રાય-મુક સ્ત્રી. [૩] રાજચને સિક્કો કે નિશાન, “અટ રાજ્ય-દંડ (-દડ) છું. [સં.] રાજ્ય તરફથી ગુનેગારને કર- એલેમ, “સ્ટેઇટ સિલ' સિાચવવાનું કાર્ય વામાં આવતી સન
રાજ્ય-રક્ષણ ન., રાજ્ય-રક્ષા સૂકી [૪]રાજયને શત્રુઓથી રાજ્યદાતા છું [.] રાજ્ય મેળવી કબજે સેપી આપનાર રાજ્ય-રતન વિ. વિ. [સ, ન.] રાયને શોભા આપનાર રાજય-દ્રોહ . [સં.] પિતાના રાજ્યનું બૂરું કરવું એ, (ગાયકવાડ સરકાર તરફથી પૂર્વે અપાતો એક ઈલકાબ)
રાજ્ય-રસિક વિ સિ.] રાજ્યના સંચાલનની બાબતમાં રસ રાજ્યોહ વિ. [સે, મું.] રાજ્ય-દ્રોહ કરનાર રાજ્ય-ધુરા વિ. [સં.] રાજ્ય ચલાવવાની જવાબદારી રાજ્ય-રિદ્ધિ સી. [+સં. ૮, અ. તભ] રાજ્યની રાજય-ધોરીમાર્ગ કું. [સં. + જુઓ “ધેરી + સં] દેશમાંને સમૃદ્ધિ, રાજ્યની જાહેરજલાલી તે તે જાહેર રાજમાર્ગ, “સ્ટે(છ)ટ હાઇવે'
રાજ્ય-શ્રણ ન. સિં, સંધિ વિના] રાજયનું પ્રજા પાસેનું રાજ્ય-નય પં. સિં] મુત્સદ્દીગીરી, “ડિપ્લોમસી' (એ. જ.). લેણું. (૨) એક રાજ્યનું બીજા રાજ્ય પાસેનું લેણું સ્ટેટ્સમેનશિપ' (ગો.મા.)
રાજ્ય-લક્ષમી જી. [૪] એ “
રાજ્ય-રિદ્ધિ.' રાજ્ય-નાણા-તંત્ર (તત્ર) ન. [સં. + જ “નાણું + સં.] રાજ્ય-લુબ્ધ વિ. [સં.] પારકું રાજ્ય મેળવવાની લાલસાસરકારી હિસાબો ખાતું, (૨) રાજયનાં નાણાંની વ્યવસ્થા, વાળું
રિયલોલુપતા “પબ્લિક ફાઇનાસ”
રાજ્ય-લેજ પું. [સં] પારકું રાજ્ય પચાવી પાડવાની વૃત્તિ, રાજ્ય-નિયમ-જ્ઞ વિ) સિં.] રાજ્યના કાયદાનું જ્ઞાન ધરાવ- રાજ્ય-લોલુપ વિ. [સં.] “રાજ્ય પર ચીટકી રહેનારું નાર, “બેરિસ્ટર (મ. સૂ)
રાજ્ય-લેપતા સ્ત્રી. [સ.] શિયલોલુપ હોવાપણું રાજ્ય-નિષ્ઠા જી. [સં.] રાજ્ય પરત્વે વફાદારી રાજ્ય-વહીવટ (વેઃવટ) મું. [એ “વહીવટ.] રાજ્યરાજયનીતિ શ્રી. [સં.) આંતરિક તેમજ વિદેશો સાથેના કારોબાર, સરકારી તંત્ર, ગવર્મેન્ટ એડમિનિસ્ટ્રેશન”
લેનાર