Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 851

રસ
૧૮૮૬
રસ-પડું રસ-ઝૂલે ડું [ + જુઓ “ઝલ.] કાવ્ય-ગત રસરૂપી હિંડોળો રસદ્વાવકતા સ્ત્રી. [સં.] પ્રવાહીપણું રસ-ટહુકે (-ટીકે) . [+જ “ટહુકો.'] રસિક વાણી- રસ દ્રાવી વિ. [સં.] એ “રસ દ્રાવક.” [પરિસ્થિતિ નો ઉચ્ચાર
[અનુભવ થવો એ રસ-દ્વાર ન. [સં.] રસનો આસ્વાદ માણવાની શક્તિ કે ૨સ-ડોલન ન. [ + જ “ડોલન.”] કાવ્ય-ગત રસ માર્મિક રસ-ધર કું. [] મધ રસ-સાણિયાવાડ (ડ) સ્ત્રી, પું. [જએ રસણિયો રસ-ધર્મ મું. [સં.] એ “રસ-ગુણ.” + “વાડ“વાડે.'] રસણિયાને વાસ કે લત્તો
રસ-ધાતુ સ્ત્રી. [સં.] શરીરમાંની સાત ધાતુઓમાંની તે તે. રસ(-સા)ણિયે પં. [જ એ “રસ' + ગુ. ‘અણુ” ક્રિયા- (૨) પારો (પ્રવાહી ઘટ્ટ ધાતુ) વાચક કુપ્ર. + “યું” ત.પ્ર.] ઢાળ ચડાવવાનું કામ કરનાર રસ-ધામ ન. [4] આનંદ માણવાનું સ્થાનિક પાત્ર કારીગર
રસધાર સ્ત્રી. [સં. ર૩-], રા ી . [1] જે માંરસ-ખાનું ન. સર-સામાન, ઘર-વખરી
ભળવાથી ચા વાંચવાથી પ્રબળ આનંદ અનુભવાય તે રસ-તર ન. [સં.] પ્રવાહીને ધર્મ કે લક્ષણ, (૨) કાવ્યમાં વસ્તુ કે વાર્તાનો અખંડ પ્રવાહ રહેલે રસકે રસેન ગુણ. (કાવ્ય.).
રસધૂન (ન્ય) સમી. [+ જઓ ધન.) રસ માણવાની રેસ-તન્માત્રા સ્ત્રી. [સં.] પ્રવાહી પદાર્થ અને એને ગુણ પ્રબળ લગની. (ના.દ.). રસ-તરબળ વિ. [+ એ “તરબોળ.'] સંપૂર્ણ રીતે રસને રસવનિ કું. [સં.] કાવ્ય-ગત કઈ પણ એક રસમાં રહેવું અનુભવ કરનારું, પૂર્ણ રીતે રસિક
ઉત્તમ કાવ્ય-તત્વ. (કાવ્ય) [ કાવ્ય (.પ્ર.) ઊર્મિકાવ્ય, રસ-તરસ્યું (-શ્વે) વિ. [ + જ ‘તરસ્યું.'] કાવ્યગત રસ “લિરિક'].
[મેઘ-ગર્જના માણવાને તલસી રહેલું. (ના.દ.).
રસન ન. [સં.] સ્વાદની ક્રિયા. (૨) રસના, જીભ. (૩) રસ-તંત્ર (-ત-ત્ર) ન. [સં.] પારો વગેરે રસાયણ તત્વ માર- ૨સન-ક્રિયા જી. [સં.] સ્વાદ અનુભવવાનું કાર્ય વાની–એની ભસ્મ કરવાની વિદ્યા
(તાળી રસન-બાઝ વિ. [સં. રસના + ફા. પ્રત્યય] દોરડા ઉપર રસ-તળી ચી. [ + જુઓ “તાળી.”] આનંદથી આપેલી ખેલનારું રસ-તૃપ્તિ સ્ત્રી. [સં.] કાવ્ય-ગત રસને માણીને મળેલો આનંદ રસ-નલિકા સ્ત્રી. [.] કંઠમાંની ઘૂંકની નળી રસ-તૃણુ સ્ત્રી. [સં.] રસ-તરસ્યું હોવાપણું, રસને અનુભવ રસના જ એ “શના.' કરવાની તલપ. (ના.દ)
રસનિકા રહી[સં.] શરીરની નીચેની બાજ ઉપર અત્યંત રસ-ત્યાગ ૫. [સં.] દૂધ દહીં છાસ ઘી ગેળ તેલ વગેરે જાડા મળની ઉપસતી રેખા, જતુ કા પ્રવાહીવાળો ખોરાક ખાવાનું તજી દેવું એ
રસ-નિદાન ન. [સં.] શરીરના વિભિન્ન મળા-લોહી-ઘૂંક રસત્યાગી વિ. [સં. ૫.],- ગુ. વિ. ૦ થાનગુ. ‘ઉ' ત.પ્ર.] વગેરે ચકાસવાં એ, પેલોજિકલ ટેસ્ટ’ [ પેથોલેજી' જેણે રસત્યાગ કર્યો છે તેવું
[સ્થિતિ રસનિદાન-શાસ્ત્ર ન. [સં.] રસ-નિદાન કરવાની વિદ્યા, રસવ ન. [૪] પ્રવાહીપણું, કવતા. (૨) કાગ્ય-ગત રસનો રસ-નિધાન વિ, [સં. ન.] જુઓ “રસધામ.” રસથાળ !. [ + એ “થાળ.] કાવ્યગત રસ કે રસો રસ-નિધિ છું. [સં.] કાવ્ય-ગત કે વ્યક્તિગત આનંદનો ભંડાર જેમાં હોય તેવો કાવ્ય-ગ્રંથ કે નાની કવિતા
રસ-નિયમન ન. સિં] કાવ્ય-ગત રસની નિરૂપણ કરતી રસદ શ્રી. [કા.] અનાજ પૂરું પાડવાની ક્રિયા
વેળા થવાના અતિરેક ૫રને કાબૂ રસદર્શન ન. [સં.] કાવ્ય-ગત રસની કદર કરવાની સ્થિતિ, રસ-નિઝર વિ. [સં.] જેમાંથી કાવ્ય-ગત રસ ઝરત રહે તેવું એપ્રીશિયેશન'
રસનનિર્વાહ !. [સં.] કાવ્યગત રસને એના સ્વાભાવિક રસ-દાન ન. [૪] વાતચીત વગેરેથી આપવામાં આવતે સ્વરૂપમાં નિભાવી રાખવાની ક્રિયા. (૨) રસ-વૃત્તિનું સાતત્ય, આનંદ
[અનુભવ કરાવનારું “કન્ટિન્યુઈટી ઓફ ઈન્ટરેસ્ટ.” (ભ,ન.) રસદાયક વિ. [સં.], રસ-દાથી વિ. [સં. ૫.] આનંદને રસનિષ્ઠ વિ. [સં] કાવ્ય-ગત ૨સને વળગી રહેલું રસ-દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] પ્રવાહી પ્રકારનું. (૨) રસ- રસનિષ્પત્તિ સ્ત્રી. [સ.] કાવ્ય નાથાદિમાં સ્થાયી ભાવની
વાળું, સ્વાદિષ્ઠ, ટેસી, રસાળું, રસ-ભર્યું, લહેજતદાર જમાવટથી વ્યક્ત થતે રસને વિકાસ, રસની સ્વાભાવિક રસ-દોષ ૫. [સં.] કાવ્યગત રસની જમાવટમાં ઉચિતતાનો દષ્ટિએ જણાતી તે તે ખામી. (કાવ્ય.)
રસ-નિપાદક વિ. [સં] રસનિષ્પત્તિ કરી આપનાર સદગ . [ + સં. દુ] જુએ “રસ-દકિટ.”
રસ-નિપાદકતા સ્ત્રી., રસ-નિપાદન ન. [સ,] જુઓ રસદગિયું વિ. [ + ગુ. “છયું ત.. ૨સદકિટવાળું, સિક “સ-નિષ્પત્તિ.” નજરવાળું
રસનેન્દ્રિય સ્ત્રી, [સ, રસના + ]િ જીભ રસ-દષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] કાવ્ય-વિષયક વાતચીત વગેરેમાં આનંદ રસ-પટ ન. [+જુઓ ‘પડ.”] અવયવને ઘસારે પૂરો
અનુભવવાની શક્તિ, સંદર્ય-દષ્ટિ, એસ્થેટિક સાઇટ” પાડવા ચામડી નીચેનું સફેદ એક પહ, “મ્યુકસ મેમ્બેઈન' રસ-દેવ પં. [સં.] કાવ્યગત ૨સને જ્ઞાતા (ના.દ.)
(કે.હ.) રસ-દ્વાવ ૫. [] પ્રવાહી વહેવું એ
રસ-૫ડું ન. [+ ગુ. “ઉ” ત.પ્ર.ધાતુ-જન્ય ભસ્મને કઈ રસાવક વિ. [સં.] પ્રવાહી રૂપે વહેનારું કે વહેવડાવનારું પણ વનસ્પતિના કે અન્ય પ્રવાહી સાથે ધંટી લુગદીના