Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 838

રગશ-રેંટિયા
રેંટિયા.'] (લા.)
રગશ-રેંટિયા (-રૅટિયા) પું. [+ જઆ ધીમે ધીમે ઢસડાતું ચાલવું એ રશિ(-સિ)યું વિ. [+]. ‘યું’ ત.પ્ર.] ધીમે ધીમે ઢસડાતું ચાલતું. (ર) (લા.) કંટાળા ઉપજાવે તેવું. [॰ ગાડું (૩.પ્ર.) ધીમે ધીમે ઢસડાતું થતું કામ] રગમગ ન. એક પ્રકારનું વાદ્ય રગસિયું જ
‘રગશિયું,'
૧૮૩
રગળવું અગ્નિ. [અનુ.] લાચારી કરવી, કાલાવાલા કરવા. રંગળાવું ભાવે,દિ રગળાવવું કે.,સક્રિ રગળાવવું, રગળાવું જુએ ‘રગળનું’માં’ રગાવવું, રગાવું જએ ‘રગવું’માં,
રગિયું, રગીલું વિ. [જ઼આ રંગ + ગુ. ‘ઇયું’-‘ઈલું’ ત.-પ્ર.] (લા.) અમુક વલણવાળું. (૨) હઠીલું, મતીલું, જિલ્દી. (૩) ઉદ્વૈત, ગર્વિષ્ઠ. (૪) દુષ્ટ, પાજી, લુચ્ચું
રગેડે પું. જાડા પ્રવાહી રેલા
રગત જુએ ‘રગડો’ (૨) ' જાડું પ્રવાહી, રગડા રગાઢ ન. જુએ ‘રંગત-રાઇડો.’
રઘખત્ત શ્રી. [અર. જ્બત ] પસંદગી. (૨) ઇચ્છા, ઈરાદા રઘલાં ન.,અ.વ. લગ્નને આગલે દિવસે અપાતું જમણ રઘલી સ્રી. બારસલી જેવું સુગંધી લેાનું એક ઝાડ રઘવા, ૮ પું. ઉતાવળવાળા ગભરાટ, ગાજરાપણું. (૨) હાંફળા-ફાંફળા થઈ કરાતી દાડાદાય
રઘાટિય(-ચે)ણુ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘ઘવાટિયું' + ગુ. (-એ)ણ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] રઘવાટિયા સ્વભાવની સ્ત્રી રઘવાટિયા-વેઢા પું.,બ.વ. [જુએ ‘રધવાટિયું' + ‘વેડા.'] ઘવાટિયાપણું
રઘવાટિયું વિ. [જુએ ‘રઘવાટ’+ ગુ. ‘ચું’ ત.પ્ર.] રધવાટ કરનારું [થયા કરવું એ રઘવાયા-વેડા કું.,બ.વ. જુઓ ઘવાયું + ‘વેડા.']રવાયું રઘવાયું. વિ. જએ ‘Üવાટિયું,’ (૨) બેચેન, અસ્વસ્થ. [દ્ભૂતરું, ॰ ઢાર, ॰ ભૂત (૩.પ્ર.) રઘવાટિયું માણસ] રઘવાયા પું. જુએ ‘રાઘવ-દાસ’.(એક મીઠાઈ ). રઘુ પું. [સં.] સૂર્યવંશના મનાતા ઇક્ષ્વાકુવંશી એક રાાં (રામચંદ્રના પ્રતિામહ). (સંજ્ઞા.)
રઘુ-કુલ(-ળ) ન. [સં.] જએ ‘રઘુ ’-ઘુરાજાના વંશ રઘુકુલ(-ળ)-તિલક, રધુ-નંદન (-નન્દન) પું. [સં.] રઘુકુળના પુત્ર-રામચંદ્ર રઘુ-નાથ, રઘુ-પતિ પું. [સં.] રઘુકુળના સ્વામી—રામચંદ્ર રઘુ-વંશ (-વંશ) પું. [સં.] જુએ ‘રઘુ-કુલ.’(૨) સંસ્કૃત ભાષાના મહાકવિ કાલિદાસના દિલી૫-૨ છુ-અજ-દશરથરામનાં ચરિત્ર આપતા મહાકાવ્ય-ગ્રંથ. (સંજ્ઞા.) રઘુ-વંશી (-વંશી) વિ. [સં.,પું.] રઘુવંશને લગતું, રઘુવંશનું રચક વિ. [સં.] રચના કરનાર
રચન વિ. [સં.] રચના, ગેાઠવણ, વ્યવસ્થા. (ર) કૃતિ (ગ્રંથ
કા, ૧૧૮
Jain Education International_2010_04
ઝિશન'
રચનાત્મક વિ. [સં. ર્ન + મન્ + ] સત્પરિણમી ક્રિયાના રૂપમાં રહેલું. (૨) જેમાં કાંઈ નવું કરવાનું હેચ તેવું, ‘કન્સ્ટ્રકટિવ’
રજકા
રચનાત્મક-તા શ્રી. [સં.] રચનાત્મક હોવાપણું રચના-પ્રવૃત્તિ શ્રી. [સં.] ઘાટ આપવાની હિલચાલ, ‘કાનફિગ્યુરેશન’
રચના-મનેાહર વિ. [સં.] રચનામાં સુંદર હોય તેનું રચના-માધુર્ય નં. [સં.] રચનાની મધુરતા, રચનાનું સૌંદર્ય રચના-વાદ પું, [સં.] કુદરતનાં અંતિમ કારણા વિરો ખ્યાલ આપતી દલીલ, ‘ટેલિયેાલોજિકલ આર્ગ્યુમેન્ટ' (હ.વ.) રચના-વિષયક વિ. [સં.] મૂલ આકારને લગતું, ‘ૉર્મલ’ (હી.વ.)
રચના-શક્તિ સ્ત્રી. [ર્સ,] બનાવવાની તાકાત [(ગ.વિ.) રચના-શાસ્ર ન. [સં.] ઇજનેરી વિદ્યા, એન્જિનિયરિંગ' રચના-હેતુ પું. [સં.] જ્ઞાનની દેવી પ્રક્રિયા ઍલૅટસ' રચપચ ક્રિ.વિ. અનુ.] તરાળ રચયિતા વિ. [સં.,પું.] રચના કરનાર રચયિત્રી સી. [સં.] રચના કરનાર સ્ત્રી
રચવું સ.ક્રિ. સં. જ્ તત્સમ] બનાવવું, કરતું, (ર) નિર્માણ કરવું, પેદા કરવું. (૩) ગોઠવવું, વ્યવસ્થિત કરવું. રચાવું કર્મણિ., ક્રિ. રચાવવું કે.,સર્કિ.
રચામણુ ન., શ્રી શ્રી. [૪એ ‘રચનું’+ગુ. ‘આમણ'‘આમી’ કૃ.પ્ર.] રચવાની ક્રિયા. (૨) રચવાનું મહેનતાણું રચાવ યું. [જુએ ‘રચયું’+ગુ. આવ’કૃ.પ્ર.] ચના, સજાવટ, ગાઠવણી રચાવવું, રચાવું જ રચિત વિ. [સં.] રચેલું
‘રચનું’માં,
તલ્લીન
રચેલું-પચેલું વિ. [‘રચનું-પચનું' ક્રિયાપદ તરીકે નથી, પણ બેઉ ભૂ.કૃ. વપરાય છે. + ગુ. ‘એલું’ કૃ.પ્ર.] (લા.) મશગૂલ, બામાં રચ્છી શ્રી. ઉનાળામાં શરીર પર બાઝતાં પસીનાનાં મેલાં રચ્યું-પજ્યું વિ. જએ ચેલું-પચેલું'. 'રચવું-પચવું' + ગુ. ‘યું' ભૂ.કૃ.] જએ ચેલું-પચેલું.'
રજ ન. [સં. મસ્ ] ફૂલમાંના પુંકેસર-દેસરના કણ. (ર) ઋતુસ્રાવનું લેહી, આર્તવ. (૩) સ્ત્રી, [સં. સ્ ન.] રેણુ, ધૂળ (બારીક કાના રૂપમાં). (૪) (લા.) વિ. લેશ, જરા, થોડું. [॰ ના(-નાં)ખવી ॰ (૦૨)ભરાવવી (રૂ.પ્ર.) ઠારવું. (ર) છેતરવું. તું ગજ કરવું (રૂ.પ્ર.) વાત વધારીને કહેવી. માથે રજ ભ(૦૨)ભરાવે તેવું (રૂ.પ્ર.) લુચ્ચાઈમાં ચડિયાતું]
કૃતિ લેખકૃતિ કાવ્યકૃતિ વગેરે) [વર્ષ રથન-વર્ષેન. [સં.] રચ્યાની સાલ, રચના-વર્ષે, કૃતિ કર્યાંનું રચના સ્ત્રી. [ર્સ,] માંડણી, કન્સ્ટ્રકશન.' (૨) ગાઠવણ, વ્યવસ્થા. (૩) કૃતિ (જુઓ ‘રચન(ર).’),*સર્જન, ‘કૅમ્પા-રજકા
રજક॰ પું. [સં.] કપડાં હેવાના ધંધા કરનાર-ધાબી રજકર ન. [અર. રિજ઼ ક ] ખારા*, ખાવાનું, અન્ન, દાણાપાણી, અન્ન-જળ, [॰ ઊઠવું (રૂ.પ્ર.) અંજળ ઊઠી જવું, સ્થાન છે।ડવાનું બનવું, ॰લખ્યું હેલું (રૂ.પ્ર.) નસીમને સંબંધ હવે] [અંશ, અણુ, કણી રજ-કણુ છું.,શ્રી.,ન. [સં. રનઃ+ળ પું.] ધળના બારીક ધું. મેથીના દેખાવનું ઘેાડા બળદ વગેરેને ખાવાનું