Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 82

પ્રિલ
૧૧૧૭
દક્ષિણામૂર્તિ
મોટી ફાંદવાળું, થલાવાળું [માં વિશેષ રીતે બતાવાતું) શૂબસ-સર્વિસ સ્ત્રી. [અં] સળંગ બસ-વ્યવહાર થ્રિલ ન. [] રોમાંચ ખડાં થઈ જાય તેવું દમય (સિનેમા થ્ર-બુકિંગ (-બુકિ8) ન. [એ.] લાંબી મુસાફરી માટેની ધૂળે(ઈ)ન સ્ત્રી. [] સળંગ રેલ-ગાડી
ટિકિટનું વેચાણ
રાશિ,
બિજ મુકવા માટે
ट द द द द द६६६ બ્રાહ્મી
નાગરી
ગુજરાતી
દ છું. (સં.) ભારત-આર્ય વર્ણમાળાને દંય ઘોષ અલ્પપ્રાણ દક્ષિણ-ચારી વિ. [સં. પ્ર.) દક્ષિણ દિશામાં ફરનારું વ્યંજન
દક્ષિણ-તઃ ક્રિ. વિ. [સં.] જમણી બાજ. (૨) જમણી બાજુથી દઈ (૮) ન. [સં. વૈવમધ્ય ગુજરાતમાં રૂઢ] દૈવ. [ જાણે દક્ષિણ-તા સ્ત્રી. [સં.] જુએ. “દક્ષ-તા.” [દેશનું (રૂ.પ્ર.) દેવ જાણે, કોણ જાણે. રાત (-ત્ય) (રૂ. પ્ર.) દક્ષિણ-દેશીય વિ. [સં] દક્ષિણના દેશોને લગતું, દક્ષિણ ઇચ્છા નથી એમ.]
દક્ષિણધ્રુવ પં. સિ.] પૃથ્વીની દક્ષિણ દિશાએ આવેલું મધ્યદઈ* (૬), ને સં. ભ. કુ. જિઓ “દેવું' + ગુ. ઈ” બિંદુ. (૨) એની સામે તારે. (સંજ્ઞા)
સં. ભ. ક. - જ, ગુ. દેઈ,' + ને.'] આપી, આપીને. દક્ષિણ-પૂર્વ સ્ત્રી [સ, વિ.] અગ્નિ કોણ (૨) ક્રિ. વિ. ઝટ જલદી, તરત [(વહાલમાં) દીકરી દક્ષિણ-ભારતીય વિ. [સં.] ભારતના દક્ષિણ દિશાના-મહાદકલી સી. જિઓ “કલો' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીપ્રચય.] રાષ્ટ્ર કર્ણાટક આંધ કેરલ અને તામિલનાડુના-પ્રદેશને લગતું દકલે પૃ. [ઓ “દીકરે”નું લાઘવ.] (વહાલમાં) દીકરો દક્ષિણમુખ વિ. [સં.] દક્ષિણ દિશા તરફ મોઢાવાળું દ-કાર પં. [સં] “દ” વર્ણ. (૨) દ' ઉરચારણ [છે તેવું દક્ષિણ-વાસી વિ. સિં, પું] દક્ષિણ દેશનું વતની દકારાંત (દકારાન્ત) વિ. [+ સં. વાત] જેને છેડે “દ” વર્ણ દક્ષિણ-વૃત્ત ન. [સં] દક્ષિણ ધ્રુવબિંદુથી ૨ા અંશને ફરતો દકાળ જુઓ “દુકાળ.” [૦ સુયાણી (રૂ.પ્ર) અણઘડ દાઈ પ્રદેશ, એન્ટાર્ટિક સર્કલ' દકાળિયું જ “દુકાળિયું.'
દક્ષિણ સ્ત્રી. [૩] દક્ષિણ દિશા. (૨) બ્રાહ્મણોને બ્રહ્મકર્મ દકાળે પં. જિઓ “દકાળ' + ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] કરાવવા બદલ અપાતું મહેનતાણું. (૩) વિદ્યાર્થીથી ગુરુને જઓ “દુકાળ.” (૨) ભ ખમરો
[માં) દીકરી અપાતું દ્રવ્ય. (૪) ધાર્મિક વગેરે પ્રસંગે બ્રાહ્મણોને અપાતું દકી સ્ત્રી. જિઓ “દક' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] (વહાલ- રોકડ દાન. (૫) (લા) લાંચ, રુશવત દક પં. જિઓ દીકરો'નું લાધવ.] (વહાલમાં) દીકરે દક્ષિણ-કાલ(-ળ) . [સં] દક્ષિણામાં દ્રવ્ય મેળવવાને સમય દકખા-ખ)ણ . [સ, ક્ષિપ્રા . ઢવિવળ, હિ.] (લા.) દક્ષિણાગ્નિ કું. [સં. ઢક્ષિા + મરિન વૈદિક કમૅકાંડમાંના મહારાષ્ટ્ર પ્રદેશ
[(વતની) એ નામને એક અમિ. (સંજ્ઞા.) [બાજની અણી દખ(ખ)ણ વિ. [+]. “ઈ' ત. પ્ર.] મહારાષ્ટ્ર દેશનું દક્ષિણામ પં. [સ. ક્ષિા + મા ન.] ધ્રુવ-કાંટાની દક્ષિણ દક્ષ વિ. [સ.] ચતુર, હોશિયાર, કુશળ, નિપુણ, કાબેલ, દક્ષિણાચલ(ળ) [સં. ઢાંક્ષળ + A-] ભારતની દક્ષિણ પ્રવીણ (૨) ડાહ્યું, શાણું. (૩) ૫. પૌરાણિક માન્યતા દિશાને એક પર્વત, મલયાચલ. (કાવ્ય) પ્રમાણે એક પ્રજાપતિ. (સંજ્ઞા.)
દક્ષિણાચાર S. [સં. સાક્ષળ + માં-ગ્રા] શાક્ત સંપ્રદાયની દક્ષ-કન્યા, દક્ષ-કુમારી, દક્ષ-તનયા સ્ત્રી. [સં] દક્ષ પ્રજા- એક ચક્કસ પ્રકારની આચાર-પ્રણાલી પતિની પુત્રી-મહાદેવનાં પત્ની ઉમા. (સંજ્ઞા.)
દક્ષિણાચારી વિ. [સં. ઢક્ષણ + સવારી ] દક્ષિણદક્ષતા સ્ત્રી. [સં.] દક્ષપણું
ચારની પ્રણાલી પાળનારું [મલય-પવન. (કાવ્ય.) દક્ષ-દુહિતા, દક્ષ-સુતા સ્ત્રી. [સં.] ઓ “દક્ષ-કન્યા.' દક્ષિણનિલ છે. સિં. યક્ષિણ + અનિ] દક્ષિણને પવન, દક્ષિણ વિ. [સં.] એ “દક્ષ.” (૨) જમણું (ડાબું' થી દક્ષિણ-પથ પું. [સં] ભારતને વિંધ્ય પર્વતની દક્ષિણઊલટું). (૩) પૂર્વમાં મોટું રાખી ઊભાં રહેતાં જમણું મહારાષ્ટ્ર કર્ણાટક અબ કેરલ અને તામિલનાડુ-પ્રદેશ. બાજુનું. (૪) (લા.) સ્ત્રી. એ રીતની જમણી બાજુની દિશા. (સંજ્ઞા.) (૫) પું. ભારત-વર્ષ અને ભારતને મહારાષ્ટ્ર કર્ણાટક આમ દક્ષિણાધિ છું. [સં. ઢક્ષિણ + અ]િ ભારતવર્ષની દક્ષિણ કેરલ અને તામિલનાડુનો વિંધ્ય પર્વતની દક્ષિણ દિશાને દિશાએ આવેલે સાગર, દક્ષિણ સાગર, હિંદી મહાસાગર સમગ્ર પ્રદેશ. (૬) એ “ખણ.”
દક્ષિણાભિમુખ વિ. [સં. ૮ + મfમ-મુ] દક્ષિણ દિશા દક્ષિણ-ગેલા(-ળા)ઉં છું. [સં, ન.] પૃથ્વીના વિષુવવૃત્તથી તરફ મોઢાવાળું દક્ષિણ દિશાને એનો અર્ધ ભાગ
દક્ષિણામૂર્તિ છું. [સં.] તંત્ર અનુસાર શિવનું એક સ્વરૂપ