Page Text
________________
૧૮૪૪
માત-દિલ
૦ જઈને લપડાક મારવી (ઉ.પ્ર.) ગ્યતા પ્રમાણેને તદ્દન મોન જાળવવું. (૨) સામાને બોલતું બંધ કરવું. વ્યવહાર રાખવો. ૦ (રૂ.પ્ર.) છેલી મુલાકાત લેવી, ૦ હલાવવું (રૂ.પ્ર.) ખાવું. હે કરવું (રૂ.પ્ર.) યાદ કરી લેવું.
ઠેકાણે રાખવું (રૂ.પ્ર.) નિર્દોષતાને ભાવ બતાવવા. (૨) હે કહેવું (કેવું) (રૂ.પ્ર.) રૂબરૂ સંળભાવ (સેહમાં દબાયા બલવામાં મર્યાદા જાળવવી. ૦ ઢાંકવું (ઉ.પ્ર.) શરમાવું. વિના). - ચ(-)લું ઉ.પ્ર.) યાદ રહેવું. (૨) લાડકાઈ (૨) કાણ કરવી. ૦ તપાસીને બેસવું (રૂ.પ્ર.) મર્યાદા કરવી. હે ચઢા(હા)વવું (રૂ.પ્ર.) ખાટાં લાડ લડાવવાં. - ૮ રાખી બોલવું. તેડવું, તેડી લેવું (રૂ.પ્ર.) અપમાન ચડી(-4)ને (રૂ.પ્ર.) રૂબરૂ, મેઢામઢ, હે ઇંચ દે, કરવું. ૦ થાકવું (રૂ.પ્ર.) ખૂબ બોલી ઠરી જવું. ૦ દેવું -હેતાળું દેવું (રૂ.પ્ર.) બોલતું બંધ કરવું. (૨) બાલતું (રૂ.પ્ર.) વચન આપવું. ૦ ધોઈ જવું (રૂ.પ્ર.) પ્રસંગ આવે બંધ થવું, મૌન સેવવું. તે થઈ આવવું (રૂ.પ્ર.) રૂબરૂ ખરચ કર. ૦ ધોઈને આવવું (રૂ.પ્ર.) વિવેકી થઈને મળી આવવું. હે થઈ જવું, હે થવું (ઉ.પ્ર.) રૂબરૂ આવવું. (૨) રીત-ભાતે સુઘડ થવું. ૦ નીચું (કે બૅયમાં) મળી આવવું. (૨) યાદ થવું. હે લાળ ટપકવી (રૂ.પ્ર.) ઘાલવું (-યમાં) (રૂ.પ્ર) શરમાઈ જવું, શરમિંદા બનવું. લાલચુ થવું. હે દુધ ગંધાવું (-ગવાનું), હે દૂધ સુકાયું ૦૫કવું (ઉ.પ્ર.) બેલતાં અચકાવું. ૦૫વું, ૦૫ડી જવું ન હોવું (રૂ.પ્ર.) હજી બચપણ હોવું. હે બપોર રમવા (રૂ.પ્ર.) છોભીલા પડવું. ૦પહોળું કરવું (- ળું-) (ઉ.પ્ર.) (ર.અ.) મિો પર તેજ ઝળકવું. -ઢે બંધ (બ) (રૂ.પ્ર.) નવાઈ થી જોઈ રહેવું. ૦ પૂરવું, ૦ભરવું (રૂ.પ્ર.) કાંઈ સંયમ. ન બોલી જવું (રૂ.પ્ર.) ગેખેલા પાઠ કરી લાંચ આપવી. ૦ ફફટાવવું (રૂ.પ્ર.) બબડવું. (૨) ગુસ્સે બતાવ. હે માગવું (રૂ.) રૂબરૂ માગણી કરવી. - કરવા. ૦ ફાટવું (રૂ.પ્ર.) લાંચ લેવાની ઇચ્છા કરવી. (૨) માગ્યું (રૂ.પ્ર.) જેટલું જોઈએ તેટલું, ઇરછાનુસાર. હે માથે
અનિરછાએ બેસવું. ૦ ફાડીને કહેવું (કેવું) (રૂ.પ્ર.) એહવું (રૂ.પ્ર.) મર્યાદા પાળવો. (૨) નિરાશ કરવું. (૩) નિર્લજજ થઈ કહેવું. ૦ ફિકકું પડી જવું (રૂ.પ્ર.) ઝંખવાણા દેવાળું કાઢવું. હે માથે હાથ દઈ (ઉ.પ્ર.) નિરાશ થઈને પડવું, શરમાઈ જવું. ૦ ફેરવવું (રૂ.પ્ર.) રીસ કે કંટાળો ના-ટકે. તે મેશ(સ) હળવી (મેય,સ્ય-) (ઉ.પ્ર. બતાવવાં. ૦ ફેરવી ના(નાંખવું (રૂ.પ્ર.) સખત માર ઝંખવાણું પડી જવુ, શરમિંડા બનવું. તે રહેવું (રેવું માર. ૨ ફેરવીને (ઉ.પ્ર.) સામાની પરવા વિના. (૨) (રૂ.પ્ર.) યાદ રહેવું. હે લાગવું (રૂ.પ્ર.) મીઠું લાગવું. હે લાવવું ગુસ્સે થઈને. ૦ બગાડવું (રૂ.પ્ર.) અરૂચિ બતાવવી. (૯.પ્ર.) વર્ણન કરી બતાવવું. - લટ ઊડ (ઉ.પ્ર.) ૦ બતાવવું (રૂ.પ્ર.) રૂબરૂ મળી જવું. ૦ બતાવાય તેવું સખત તરસ લાગવી. ડે વળગવું (પ્ર.) શિખામણ (ઉ.પ્ર.) આબરૂવાળું. બહાર કાઢવું (-બા:૨) જાહેરમાં દેનારની સામે થયું -ઢે સાકર પીરસવી (રૂ.પ્ર) ખુશાદેખા દેવી. ૦ બંધ કરવું (બધ-) (રૂ.પ્ર.) ચૂપ કરવું. મત કરવી. કાળું મેટું (ઉ.પ્ર.) કલંક, જરા જેટલું મેટું (૨) ચુપ થઈ જવું. ૦બંધ કરી દેવું (કે લેવું) (-બ-ધ-) થઈ જવું (રૂ.પ્ર.) શરમિંદા થઈ જવું, છોભીલા પડવું. (રૂ.પ્ર.) બિલકુલ ચૂપચાપ થઈ જવું. ૦ બંધ થવું નાને માટે મોટી વાત (-મેટી- (રૂ.પ્ર.) આવડત વિના (-બ-ધ) (રૂ.પ્ર.) ચૂપ થવું. ૦ બાળવું (રૂ.પ્ર.) તિરસ્કાર વાત કરવી. બે મોટાં હોવાં (રૂ.પ્ર.) આપેલું વચન કરીને કાંઈક આપવું. બાંધીને માર માર (ઉ.પ્ર.) ન પાળવું. લેહિયાળ (કે લેહી-ભર્યું મોટું હોવું (રૂ પ્ર. મારવું અને રેવા ન દેવું. ૦ ભ(૦)ભવું (રૂ.પ્ર.) ખાવાની વહાલા સગાનું મન થયું. તીવ્ર ઈચ્છા થવી. ૦ ભરાઈ જવું (રૂ.પ્ર.) ધરાઈ જવું. મોઢે ક્રિ.વિ. [+ ગુ. “એ' સા.વિ.પ્ર.] (લા.) મુખપાઠ, ૦ ભારમાં (કે ભારે) રાખવું (રૂ.પ્ર.) ગંભીર બની રહેવું. (૨) રૂબરૂ ૦ ભાંગવું (રૂ.પ્ર.) લાંચ આપવી. (૨) જમણમાં અરુચિ મેહેં ! જ મેવું.” થવી. • ભાંગી જવું (રૂ.પ્ર.) જમણમાં અરુચિ થવી. મોઢા (મેઢા) ૫. [જ એ મેટું.'] મેટિયું. (૨) ઢોરના ૦ મલકાવવું (રૂ.પ્ર.) આછું હસી લેવું, વિમત કરવું. મોઢાનું ગાળિયું
[જ “મેવ.” ૦ મુકાવું (રૂ.પ્ર.) બેશરમ થવું. ૦ સુકાવું નહિ (રૂ.પ્ર.) મોણ' (મૈણ) ન. [ જ એ “મેવું” + ગુ. ‘અણ” ત.ક. ] શરમમાં રહેવું. (૨) માન સાચવવું. ૦ મકવું, ૦મેકળું મેણુ' (મણુ) પું. સર્પ રાખવાનો કરંડિયે. (૨) વાંસ કે કરવું (રૂ.પ્ર.) પાક મૂકી રોવું. ૦મેટું કરવું(-મેટ)(રૂ.પ્ર.) ધાસનું બનાવેલું ટાંકવા માટેનું સાધન [છવડો મેઢા ઉપર ગુસ્સાનાં ચિહન જણાવાં. ૦ રહી જવું (-૨-) મેણુ વેલ (મૉણ-) છું. લાલ દેરા જે એક પ્રકારના (રૂ.પ્ર.) માન સાચવવું. ૦ રાખીને (રૂ.પ્ર.) સામાની શરમ મોણવેલ (મેણુ-વિચ) સ્ત્રી, એ નામનું એક ઘરેણું રાખીને લઈને આવવું (રૂ.પ્ર.) લાયક ગુણ લઈ ને આવવું મણિયું (મણિયું) ન. જિઓ “મેણ ' + ગુ. ઈયું' ત.ક. ૦ લાગવું (ઉ.પ્ર.) સ્વાદ આવ. ૦ લેવાઈ જવું, (રે.)] નાનું ઢોરકું ૦ લેવા (ઉ.પ્ર.) માંદગીને કારણે માતાનું નર ન રહેવું. મોત (મત) ન. [અર. મ ] મૃત્યુ, મરણ, અવસાન, (૨) ખસિયાણ પડવું. ૦ વકાસી રહેવું (૨:૬) (ઉ.પ્ર.) દેહાંત, નિધન. [ ૫૬ (રૂ.પ્ર) મહેનત લાગવી, શ્રમ , નવાઈ પામવું ૦ વટાવવું (રૂ.પ્ર.) કાંઈક ખાવું. ૦ વશ . ૦ ફરી વળવું (રૂ.પ્ર.) અકસ્માત મરણ થયું. ૦ રાખવું (રૂ.પ્ર) ખાવા ઉપર પૂરો સંયમ રાખવો. (૨) બગવવું (રૂ.પ્ર) કમેને મરવું. ૦માથે આવવું (રૂ.) બેલવા ઉપર પૂર કાબૂ રાખવો. ૦ વાઘનું (રૂ.પ્ર.) માત્ર થાકી લોથપોથ થઈ જવું. ૦ માથે ભમવું (રૂ. પ્ર.) મરણને દેખાવે બહાદુર ૦ વાળવું (રૂ.પ્ર.) કાણ કરવી. • સિવાઈ ભય હ ]
[નવશેકું જવું (ર.અ.) મંગા થઈ જવું. ૦ સીવી લેવું (રૂ.પ્ર.) મેત-દિલ વિ. બહુ ગરમ નહિ ને બહુ ઠંડું નહિ તેવું, Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |