Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 803

મકળછૂટું
૧૮૩૮
મેક્ષાભિલાષી પૂળા, છૂટું ઘાસ
સમય. (જ.) (૨) આત્માની મુક્તિને સમય મેળ-જૂ૮ વિ. [જ એ “મોકળું' +છૂટું.'] (લા.) કેઈન મેક્ષ-ગતિ શ્રી. [સ.] જુઓ મિક્ષ'-ભુતિ.' દબાણમાં રહ્યું ન હોત્ર તેનું, સ્વતંત્ર
મોક્ષદ વિ. સં.મેષ દેનાર. (૨) છુટકારો કરનાર મેકળાણ (-૩) , [જ એ “મોકળું' + ગુ. “આણ” ત. મોક્ષ-દર ૬. [+ જુઓ “દ૨. '] છેલો ઠરાથલો ભાવ પ્ર.], મણી સી. [+ગુ, “આમ ત.ક. ], શ (-શ્ય) મોક્ષ-દા, ૦ એકાદશી સ્ત્રી. [સં.] માગસર સુદ અગિયારસસી. [+ગુ. “આશ' ત...] મેળાપણું, સંકડાશને અભાવ, ની તિથિ. (સંજ્ઞા) પગતાણ
એક્ષ-દાતા વિ. [સં૫] જાઓ એક્ષ-દ. ->પ્રા. તેવા દ્વારા પ્રા. નોવાઇ-] એક્ષ-દાત્રી વિ, સ્ત્રીસિં.] મિક્ષ દેનારી [“મેક્ષ-દ.” ઢ, મુક્ત. (૨) ખુબ જગ્યા હોય તેવું, વિશાળ. (૩) એક્ષ-દાયક વિ. [સં.], એક્ષ-દાયી વિ. [સં. ૫.] જુઓ પહોળું, પગતું. (૪) (લા.) ઉદાર, છૂટા હાથવાળું, સખી. મેક્ષ-દ્વાર ન. [૪] મુક્તિદ્વારકાશી જેવું તીર્થ (૫) સ્વતંત્ર, સ્વાધીન. (1) બિનચુસ્ત, “લેકસિબલ.' એક્ષ-પત્રિકા સ્ત્રી. [સં] જેના વાચન-મનનથી ફરી જન્મ [ કરવું (રૂ.પ્ર.) બંધનમાંથી છૂટું કરવું. ૦ મૂકવું (રૂ.પ્ર.) લેવાપણું ન રહે તે પ્રકારનું લખાણ સાચવતો કાગળ કે માટે સાદે ૨ડવું - મહાલવું (-માલવું) (રૂ.પ્ર.) આરામી પત્રિકા. (ર) પાપમાંથી છુટકારો અપાવનારી પત્રિકા, જીવન ગાળવું. અને હાથે (રૂ.પ્ર.) ભારે ઉદારતાથી. પગ મુક્તિ-પત્રિકા, “ઇન્ડફજન્સ”
કળા કરવા (ઉ.પ્ર.) ચાલવું, હરવું-ફરવું. મન મોકળું એક્ષપદ ન. સિં] મુક્તિ-૫દ, નિર્વાણ, અપુનર્જ. કરવું (ઉ.પ્ર.) ઉદાર થયું. મન મેકણું કરીને બાલવું થઈ જ્યાં સ્થિર થવાતું હોય તે ધામ નિ .) (રૂ.પ્ર.) મન ઉપર બોજો ઉતારીને વાત કરવી. મન મેક્ષ-પદાર્થ છું. [+સં. પર્ય મેક્ષની છેલી સ્થિતિ, મોકળું રાખવું (ર.અ.) ઉદાર મનનું થવું].
એક્ષપદારૂઢ વિ. [+સં. મા-દઢ] મોક્ષના માર્ગ તરફ વળેલું મોકળા વિ. ૬. જિઓ કછું.'] (લા.) છટ ધીનું જમણ મેક્ષ-પરિષદ સ્ત્રી, સિ. ૧૧૬ ] બૌદ્ધ સાધુઓની સભા
(૨) ઉપર-ધીનું ચૂરમું મેકાણ (ય) “મે-કાણ.”
મોક્ષ-પુરી સ્ત્રી. [સં.] જ્યના પવિત્ર વાતાવરણથી મેક્ષ કાણિયું જ “મે-કાણિયું.'
મળવાની આશા હોય તેવી પવિત્ર નગરીઅયોધ્યા મથુરા મોકાસ . [કા. મુકાસ ] ૨સ્તે જનારાઓ પાસેથી લેવા માયા કાશી કાંચી ઉજયિની અને દ્વારકા એ સાત કર, (૨) મુસાફરીની સુરક્ષિતતા રાખવા માટેની શરતે એક્ષ-પુરુષાર્થ છે. [+સં. "હા + અર્થ] ધર્મ અર્થે કામ મળેલું ઇનામી ગામ
અને મિક્ષ એ માનવને આ જીવનમાં મેળવવાના પુરુષાર્થોએકાસદાર છું. [ફા. મુકાહાર], મોકાસી છું. જિઓ માંને ચોથા પુરૂષાર્થ
કાસ' + ગુ. ઈ' ત...] રસ્તે ચાલનારાંઓ પાસેથી મેક્ષ-પ્રદ વિ. [સ.] મેક્ષ આપનાર, એક્ષ-દાયી કર વસૂલ કરનાર, (૨) ઈનામદારી જમીન ધરાવનાર, મેલ-પ્રાપ્તિ સ્ત્રી. [સ.] કાયમને જન્મ-મરણમાંથી છુટકારે ઇનામદાર
[જ મેકાસ.' મેક્ષ-બારી સ્ત્રી. [+જુઓ “બારી.'] જે દ્વારા મેક્ષ મળે મોકાસ ૫. [ કા. “મુકાસ' + ગુ. ” સ્વાર્થે ત. પ્ર. ] તે માર્ગ, મુક્તિનો માર્ગ સંપ્રદાય, મુક્તિના માર્ગે મેપર (મે) ક્રિ.વિ. [અર. મફ] મુલતવી, “ઇન એ- મેક્ષમાર્ગ કું. [સં] જેનાથી મોક્ષ મળે તે ઘર્મ કે બેયન્સ'
[ખેંચી લેવાને પત્ર મોક્ષ-વાંછુ,૦૨ (-વા , ક) વિ. [સં.] મેક્ષની ઇચ્છા મેસરનામું (બેકફ-) ન. [+જ એ “નામું.] રાજીનામું પાછું રાખનારું, મુમુક્ષુ
- આત્મજ્ઞાન મેથી (મેફી) સી. [અર. મી ] મુલતવી રાખવા- એક્ષ-વિવા શ્રી. સિં] જેનાથી મોક્ષ મળે તેવું શાસ્ત્ર-જ્ઞાન,
પણું, સ્થગિત-તા, પિમેન્ટ, “સપેશન,’ ‘એ- એક્ષ-સંઘ (સ) છું. [સં.] મોક્ષ અપાવનાર ધર્મ-સંધ. જેમેન્ટ'
(નાદ.) મકે-ચકે (મીકે-ચોકે) કિ.વિ. જિએ મેક”+ “ચાકે.'] મેક્ષ-સિદ્ધિ સ્ત્રી. સિં.] મિક્ષ સિદ્ધ થવાની પરિસ્થિતિ, બંનેને ગુ. એ' સા.વિ.મ.] (લરૂ.) જ્યાં ત્યાં, ગમે ત્યાં. એક્ષ-સુખ ન. [સં.1 સાંસારિક બંધનોમાંથી છુટકારો મેજ્યારે ત્યારે
ળવવાથી મળતો એક પ્રકારને આનંદ મેક-કો) પૃ. [અર. મક) લાગ, તક, સમય, મેક્ષ-સ્થાન ન. [સં.) એ “મક્ષ-પદ(૨).”
અવસર, ટાળ્યું. (૨) સૌ જોઈ શકે તેવો કોઈ સ્થાનનો મોક્ષાનંદ (૧૬) ૫. [સ, મા-નન્ટ] એ મેક્ષ-સુખ.' અગળને ભાગ. [-કા ૫ર (રૂ.પ્ર.) અણુને સમયે. ૦ મેક્ષાભિમુખ વિ. [+ર્સ. અમિ-a] મેક્ષ મળે એના આવ, ૦ , ૦મળો ૦ સાધ (ઉ.પ્ર.) મળેલી તક ઉપાય તરફ વળેલું, મેક્ષ માટે ઝડપી લેવી. ૦ જેઈને (ઉ.મ.) આવેલી અનુકુળતાનો લાભ મેક્ષાભિમુખતા સ્ત્રી. [સં.] મેક્ષાભિમુખ હોવાપણું ઉઠાવતાં. ૦ હાથથી જ (ઉ.પ્ર.) મળેલી તક ચાલી જવી] મોક્ષાભિલાષ પું, [+ સં, અમિ-છાંg], -ષા સ્ત્રી. [+સં. °ાદ, મક્ષ . [સં.] જુએ “મુક્તિ.” [૦થ, ૦પાળ, .મેક્ષની ઈચ્છા
૦ મળ, મેળવ, ક્ષે જવું (રૂ.પ્ર.) મરણ પામી મેક્ષાભિલાષી, મેક્ષાથી વિ. [+સ, અમિજાણી, , S], એક્ષ-કાલ(ળ) ૫. [સં.] સૂર્ય કે ચંદ્રનાં ગ્રહણ પૂરાં થવાનો મોક્ષની ઇચ્છાવાળું, મેક્ષવાંછુક