Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 792

મૃતક
ભિખારી મંદિયું ન. જિઓ મંડ' + ગુ. “ઇયું' વાર્થે ત.ક.] ઠેરના માથાનું તાલકું. (૨) એક જાતનું અનાજમાં પડતું
જીવડું, ધનેડું મૂહિ વિષે. જિઓ “મંડિયું.'] માથું મુંડાવ્યું હોય તેવો સંન્યાસી. (તુચ્છકારમાં). (૨) (લા) ગોળ માથાવાળે
સાદો જોડે મૂળ સ્ત્રી. [સ. મુgિi>પ્રા. મુઢિગ-(
તકારમાં માથે. (૨) કોઈ પણ વસ્તુને ઉપર તરફનો ભાગ. (૩) (લા.) વ્યક્તિ, જણ. [૦ મોવી (ઉ.પ્ર.) ધખે દઈ નુકસાન કરવું. (૨) મારી નાખવું. ૦ હલાવવી (ઉ.પ્ર.) ના કહેવી. નીચી મૂંડીએ (ઉ.પ્ર.) શરમાઈને. (૨) દબાઈ કે શેહમાં) મૂંડી* વિ, સ્ત્રી, સિં. ઘટમાં...મા. મુહિમ] માથું મંડા-
વેલી સ્ત્રી, બોડકી કી, વિધવા (તુચ્છકારમાં) મૂડું ન. [સ. મુતિ -> પ્રા. મુદિમ-] માથું. (૨)(લા)
ખભે. (૩) વિધવા સ્ત્રી (તિરસ્કારમાં). (૪) ટેકો મ૨ ક. ૫. જિઓ 1 સંડો માણસ. (૨)
ચેલે. (૩) નાગે બા. (૩) મુસલમાન (તિરસ્કારમાં.) મૂઢ વિ. [સં. મૂઢ બહાર ન દેખાય તે રીતે શરીરની
અંદર વાગેલું મૂઢ-હું વિ. [+ ગુ. “હું સ્વાર્થે ત.ક.] જુએ “મીઠું.” મૂઠ(૮)વું અ.ક્રિ. [સ'. મૂઢ વિ. દ્વારા] ઉપરથી ખળ્યું ન
હોય તે રીતે ગુમડું ગડ વગેરેનું ઊપડી આવવું મંઢાકડી ઢી. સામે પવને જતા વહાણની ડગમગતી ગતિ મૂંટાવું જએ “મવું.” મૂદ છું. ઓ “મંડે(૨).' મુંદર' છું. સના આગલા બે પગ વચ્ચે લબડતો ભાગ મંદ પું. કુહાડે વાંસલે પાવડે વગેરેના પાનાને મથા-
ળાને જેમાં હાથો ખેસાય છે તે) ભાગ મૃક્ષો-યંત્ર (-ચત્ર) ન. [સં] પારાની ભસ્મ બનાવવાનું
મૃદંગના આકારનું એક સાધન. (વૈદક) મૃગ ન. [૪૫] પશુ સામાન્ય. (૨) હરણ, (૩) મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર, હરણી. (ખગોળ.) મૃગ-કંધરી (-ક-ધરી વિ. [સંપું. હરણના જેવી કાંધવાળું મૃગચર્મ ન. [સં.] હરણનું ચામડું [ભરણ-પોષણ મૃગચર્યા શ્રી. [સં.] હરણની માફક કરવામાં આવતું મૃગ-જલ(ળ) ન. [સ.] ઝાંઝવાંનાં પાણી, મરીચિકા. [સ્નાન (રૂ.પ્ર.) અડધું પડધું નાહવું એ. (૨) સંપૂર્ણ અશકયતા]. મૃગતૃષ્ણ ચી. [સં.] મૃગજળ. (૨) ઝાકળ મૃગનયના શ્રી. [સં.3, -ની સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે
પ્રત્યય] હરણના જેવી આંખવાળી સ્ત્રી, મૃગાક્ષી મૃગ-નાભિ સ્ત્રી. [સ. . સ્ત્રી.] હરણનો . (૨) (લા.) કસ્તૂરી મૃગ-૫તિ મું. [સં.] સિંહ, સાવજ [પુરુષ, (કામ.) મૃગ-પુરુષ છું. [સં.] કામશાસ્ત્રમાં જણાવેલો એક પ્રકારને મૃગમદ કું. સિં.] કસ્તુરી
મૃગ-સુકા અરી. [સં] હથેળીનાં આંગળાંની મદદથી કરાતી એક આકૃતિ
.પ્ર.) શિકાર કરવો–ખેલા] મૃગયા . [સં.] શિકાર કરવો એ, આખેટ. [૦ રમવી મૃગયાગમન ન. સિં.] શિકાર કરવા જવું એ મૃગયા-વિહાર ૫. [સં.] શિકાર કરવો એ, શિકાર-ખેલ મૃગયુ છું. સિં.] હરણનો શિકારી, પારાધી, વ્યાધ મૃગરાજ પું. [૪] જ એ “મૃગ-પતિ.' મૃગ-રેગ કું. [૪] છેડાને થતો એક વ્યાધિ મૃગલાંછન (-લાઇન) ન. [૪] હરણનું ચિહન કે આકૃતિ. (૨) પૃ. ચંદ્ર, મૃગાંક મૃગલિયું ન. [જ મૃગલું' + ગુ. ‘ઇયું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.]
નાનું મૃગલું, હરણ, મરઘલું ( [મરઘલી મૃગલી સ્ત્રી. [ઓ મૃગલું+. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] હરણી, મૃગ-૬ ન. સિં. મન + ગુ, “હું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] હરણું, હરણકું, મરઘલું. [ભરતનું મૃગલું (ઉ.પ્ર.) પાળેલું ખૂબ વહાલું પ્રાણી મૃગ-લેખા સ્ત્રી. [સં.] ચંદ્રમામાં દેખાતી મૃગની આકૃતિ મૃગલે મું. જિઓ “મૃગ-લું.'] નર હરણ, મરઘો મૃગ-લોચના સી. [૪], -ની સ્ત્રી. [+]. “ઈ' અપ્રત્યય
સ્વાર્થે.] એ “મૃગ-નયના” મૃગ-વ્યાધ છું. [સં.) શિકારી. (૨) આકાશમાં મૃગશીર્ષના તારક-સમૂહમાંના ત્રાંસા ત્રણ તારાઓની સીધી લીટીએ કાંઈક અગ્નિ ખૂણું તરકે દેખાતો વધુ પ્રકાશિત એક તારે, નક્ષત્રને તારે, રુદ્રને તારે. (જ, ખગોળ) (સંજ્ઞા) મૃગશાવક ન. [સ,૫.3 હરણનું બચ્ચું મૃગશિર ન. [સં. °રિવારનું ], મૃગશીર્ષ ન. [સં.] આકાશ
માંનું પાંચમું નક્ષત્ર, (જ, ખગોળ,) મૃગાક્ષી સ્ત્રી, [સં. મન+ અક્ષિ, બ.વી. મૃગાક્ષ + સં. હું સ્ત્રીપ્રત્યય] જુઓ “મૃગનયના.” મૃગજિન ન. [+[.. મનન] જએ “મૃગચર્મ.' મૃગા-ન (- ) સ્ત્રી. [સ. મૃા-નાના દ્વારા + ગુ, “ઈ' રીપ્રત્યગ્ન.] એ મૃગનયના.” (પદ્યમાં.) મૃગાવર્ત પું [+ સં. -વર્ત] એ “મૃગ-રોગ.” મૃગાંક (મૃગા) ૫. [+ સં. ર ] હરણના જેવા લાંછનવાળ-ચંદ્ર, મૃગ-લાંછન
[‘ફીટ' “
હિસ્ટીરિયા મૃગી ઋી. [સં.] હરણ, મરઘલી. (૨) ફેફસાંને રેગ, વાઈ, મૃગી-મુદ્રા સ્ત્રી, સિ.] તાંત્રિકની એક મુદ્રા. (તંત્ર.) મૃગી-વાયુ પું. [સં.] જુએ “મૃગી(૨).' મૃગેંદ્ર (મૃગેન્દ્ર) પું, [+સં. શદ્ર સિંહ મૃયું. સં.શિવ, શંભુ, શંકર, મહાદેવ, હર. (સંજ્ઞા.) મૃતાની સ્ત્રી, સિં.] શિવા, પાર્વતી, ઉમા, ગૌરી. (સંજ્ઞા.) મૃણાલ ન. [સં.] કમળની ડાંડી, કમળ-તંતુ. (૨) વીરણ
મળ, વાળ, ઉશીર મૃણાલ-તંતુ (-તત્વ) પું, મૃણાલસૂત્ર ન [સ.] કમળ-તંતુ મૃણાલિની, મૃણાલી સ્ત્રી. [સં.] કમળને છોડ, નલિની, કમલિની
[મૃ-મય વેકવિપક રૂપ મૃણમય વિ. [સ.] માટીનું, માટીનું બનેલું, માટી-રૂપ. મૃતક વિ. [સં.] મરણ પામેલું. (૨) મરનારને લગતું, (૩)