Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 779

સુજનસ
૧૮૧૪
મુજનસ વિ. [ફા.] વર્ણ-સંકર. (૨) ધેાડાના એક મિશ્ર પ્રકાર (ઈરાની અને તુર્કીનું મિશ્રણ)
મુજબ ના,યા. [અર. મુજિલ્ ] પેઠે, માફક, જેમ, પ્રમાણે,
અનુસાર, ‘ઍઝ પર'
ગુજરાઈ સી. [૪ આ ‘ગુજરા’ + ગુ. ‘આઈ ’ ત.પ્ર.] હિસાબ પેટ અપાતી રકમ. (ર) વિષેાટીમાંના ઘટાડ ગુજરે ક્રિ.વિ. [જ‘ગુજરા’ગુ. એ' સા.વિ.,પ્ર.] વળતર હિસાત્રમાં, માગતામાંથી વાળી લઈને, મારે મુજરા પું. [અર. મુઝ્રરા] વંદન, નમન, સલામ. (ર) નાચિકા ગણિકા તવાચક વગેરેનું ગાન-તાન. (૩) શરણાઈ વાળા વગાડીને સલામી આપે છે એ ક્રિયા
મુજહામત સી. [અર. મુન્નહિ મત્ ] પ્રતિબંધ, રુકાવટ, અટકાવ. (૨) ટીક્રા-ટિપ્ણ, વિવરણ, વિવેચન. (૩) (લા.) ખાતરણાં
સુજાખા પું. [અર. મુકિ] મહત્ત્વ, મહત્તા, વજન, ભાર. (૨) અગત્ય. (૩) દરકાર [ખાતાના શબ્દ) સુજાત સ્ત્રી. [અર. મુજાત્] એવડું, દુપટ (રેવન્યૂ મુ(કું)નવર પું. [અર. મુજાવિર્] કખરના રખેવાળ સુ(-સ)ારી સ્ત્રી. [ + ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] મુંજાવરની કામગીરી
મુજાહિદ વિ. [અર.] ધાર્મિક સ્વયંસેવક સુઝાર (-૨૫) જુએ ‘મેઝાર,’ મુ(સુ)ઝવર જુએ ‘મુજાવર.' (ના..)
સુડીલા છું. તાણીને બાંધેલું ચારતું ખેંચવા કે ઢીલું કરવા જમણા હાથે દાટેલા ખીલા
મુટ્ઠી(ઠ્ઠી) સ્ત્રી. [સં. મુરિદ્રા>પ્રા, મુઠ્ઠિયા] જએ ‘મૂઠી.’ સુઠ્ઠી(-ઠ્ઠો)–ભર જુએ ‘મૂડી-ભર.’ મુ(-ઠ્ઠો) જુએ ‘ઠે.’ મુદ્ધદાર-શિ(-શીં,સિ,-સી)ગ જુએ ‘મરડા-શિંગ,’ સુદાન વિ.કા. મુર્દાર્] મરી ગયેલા જેવું, અશક્ત, નિર્મૂળ, નિર્માય. (૨) મરી ગયેલા ઢારનું (માંસ) સુદું ન. [. મુદ્દš ] મહેદું, મડું, શબ, લાશ, લેથ સુસાઈ શ્રી. [કચ્છી.] અભિમાન, અહંકાર, ગ, હું-પદ, ખાટી મેટાઈ. (૨) વાયડાઈ. (૩) બહાદુરી [ગીલું મુઢસાયું વિ. [+ગુ. ‘' ત.પ્ર.] અભિમાની, અહંકારી, મુતરડી શ્રી. [જુએ ‘મુતરવું' દ્વારા.] ભૂતવાનું સ્થાન, પેશાબખાનું, ‘યુરિનલ.’ મુતરી સ્ત્રી. [જુએ શ્રુતરણું॰' + ગુ. ‘ઈ' સ્ક્રીપ્રત્યય.]
પેશાબ કરવાની હાજત. (ર) ઊંધમાં પેશાબ દઈ જવાના રાગ [શ્રીપ્રત્યય.] મૂવરવાની ઇન્દ્રિય ‘ભુતરણું'+ગુ. ‘અણું' ઈ ' ‘તરણું' + ગુ. અણું' ક્રિયાવાચક
સુતરણીને સ્ત્રી. [જએ શ્વેતરણું ` ન. [જએ કું.પ્ર.] તરવાના રોગ મ્રુતરણું વિ. [જુએ ‘તરનું’+ ગુ. ‘અણું' કેતુ વાચક કૃ.પ્ર.] વારંવાર મૂતર્યા કરનારું. (૨) ન. મૂતરવાની ઇંદ્રિય મ્રુતરાષ્ટ્રી સી. [જુએ ‘તરવું' + ગુ. ‘આણી' કૃ...] પેશાબની હાજત. (ર) પેશાબની ઇંદ્રિય, [॰ સુાઈ જવી, સુકાવી (રૂ.પ્ર.) ખૂબ ડરવું. (૨) ધ્રૂજી ઊઠતું,]
Jain Education International_2010_04
સુદિતા
ભુતરાણું વિ. [જુએ તરવું” + ગુ. ‘આણું” કૃ.પ્ર.] મૃતરવાની હાજતવાળું સુતરાવવું જએ 'તરવું'માં.
સુતરાળું વિ. જિઆ 'તર' + ગુ. ‘છું” ત.પ્ર.] મૂતરવાળું સુતરિયું ન. [જુએ ‘તરનું’ + ગુ. ‘ઇયું' કૃ×. ] જએ
[ામ
‘મુતરડી’ સુતરેડિયું ". [જુએ મંતર દ્રારા.] ઢારનું ભૂતર ઊસડવાનું સુતલ(-ગ) ક્રિ.વિ. [અર. મુત્લક ] તન, બિલકુલ, તમામ મુતવલ્લી હું. [અર.] વ્યવસ્થાપક, વહીવટદાર, નિયામક સુતાબિક ક્રિ.વિ. [અર.] અનુકૂળ. (૨) અનુસાર, પ્રમાણે સુતારા હું. અંગારા, મેાટી ડાંગ મુતાલિક હું. [અર. મુતઅલિક] નાયખ દીવાન, નાયમ અમાત્ય, નાયબ પ્રધાન (જૂના સમયના એક હીરો) મુત્સદ્દી વિ. [અર.] જએ ‘મુસદ્દી’-‘સ્ટેઇટ્સ-મૅન' મુત્સદ્દીગીરી સી. [+ફા.] જુએ ‘મુસદ્દીગીરી'-સ્ટેઇટ્સમૅન-શિપ.’
ખુદ સ્રી. [સં, મુલ્] મુદ્દા, મે, આનંદ, પ્રસન્નતા મુદત શ્રી. [અર. સુત્] સમયની અમુક નક્કી કરેલી મર્યાદા કે અવધિ, કાલ-મર્યાદા, લિમિટેશન,' ‘ટર્મ,‘ [॰ ઠરાવવી (રૂ.પ્ર.) અવધિના સમય નક્કી કરવા. ૰ થવી (૩.પ્ર.) અવધિને। સમય પૂરા થા. ૦પરવી (૨. પ્ર.) અવધિના નવા સમય મળવેા. ૦ પાકવી (રૂ.પ્ર.) અવધિને] સમય આવી જવા. ૭ પાડવી (૩.પ્ર.) અવધિના નવા સમય આવે. ૦ બાંધવી (રૂ.પ્ર.) અવધિના સમય નક્કી. કરવા]
મુદ્દત-બંધી` (-બધી) સી. [+ ફ્રા. ‘બન્દી.'] અમુક અવા ધિમાં થવુંકરવું જોઇયે એવું બંધન ભુતબંધી (-બધી) વિ. [+જુએ બાંધવું’+ગુ. ‘' .પ્ર.] અમુક અવધિમાં કરી નાખવાનું મુદત-વીત્યું વિ. [જુએ ‘મુદ્દત’ + વીતકું’ + ગુ. ‘યુ’ ભટ્ટ. શરતી સમય પસાર થઈ ગયા પછીનું, એવર-ડબ્લ્યૂ ’ સુદત-સર ક્રિ.વિ. [+‘સ' પ્રમાણે] મુદત પ્રમાણે, નક્કી થયેલી કાલ-મર્યાદા પૂરી થતાં
મુદતિયું વિ. [+શુ. ' ત.પ્ર.] અમુક અમુક કાલ-મર્યાદાએ થતું કે આવતું. [-ચા તાવ (રૂ.પ્ર.) અમુક ચાક્કસ સમયના ગાળા સુધી રહેતા તાવ, ટાઇફોઇડ' મુદતી વિ. [+ ગુ. ‘” ત.પ્ર.] મુદ્દત ઠરાવી હોય તેવું, ‘પિરિયેાડિકલ' (બ.ક.ઠા.), ‘સીઇનલ,’‘ટ્રેન્યોર,’ ‘ફિકસ્ડ, ‘ફ્લેટિંગ,’ ‘ટાઇમ્સી’ [આનંદ-વિભાર સુદ-માતું વિ. સં. મુર્ + જએ ‘માતું.”] આનંદથી મસ્ત, મુદલ જએ ‘મુદ્લ.’ મુદ્દા સ્ત્રી. [સં.] જુએ બ્રુ.’ મુદ્દા` ક્રિ. વિ. સં. મુર્ + સં. ‘મ' ત્રી. વિ., એ. વ.] આનંદપૂર્વક, પ્રસન્નતાથી, પ્રસન્ન ચિત્તે સુદિત વિ. [સં.] આનંદ પામેલું, પ્રસન્ન થયેલું મુદિતા વિ., શ્રી. સિં.] આનંદ, પ્રસન્નતા. (૨) સમાધિને યેાગ્ય સંસ્કાર ઉત્પન્ન કરનારું એક પરિકર્મ. (યાગ.) (૩) નાચિકાના એક પ્રકાર. (નાટય.)