Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 766

માંડવા-પક્ષ
૧૮૦
માં-ગ્રથિ
ખર્ચ
ખરચ-ખર્ચ કન્યાપક્ષને લગ્ન પ્રસંગ બાબતને થયેલ માંકળિયે જુઓ “માંડલિયો.'
[પક્ષ, માને યાં માંડા , બ.વ. [સ. મસ->પ્રા. મં કણકી-કારમાવા-પક્ષ ૬. જિઓ માંડ' + સં.] કચાવાળા, કન્યા- માની ખાવાની એક વાની. (૨) મેટા લાડુ માંહવામહુરત ન. [૪ માંડવ' + “મહુરત.'], માંકવા- માંકિય , એક જાતનું શાકનું કંદ અગાસી મુહર્ત ન. [+સં.], “માંટવા-મરત” (-ભરત) ન. [+ માંડીસ્ત્રી. ધંટણ. (૨) ઉપરનો માળ, મેડી. (૩) અટારી, જએ મૂરત.] લગ્ન જનોઈ વગેરે પ્રસંગે મંડપ ઊભા માંડી વિ. સ્ત્રી, જિઓ “માંટવું' + ગુ. “યું' ભ.. +ગુ. કરવાનું માંગલિક કાણું
ઈ' અપ્રત્યચ.] (લા.) સધવા સ્ત્રી માં-વાળ (માંડવા-વાથી સ્ત્રી, જિએ “માંડવું' + વાળવું.] માં સ્ત્રી, કાંજીવાળા પદાર્થ, “સ્ટાર્ચ જુઓ “માંડ-છાંડ.”. કૅપ્રોમાઈઝ' (દ.બા), કૅમ્પાઉર્ડિગ માંડીમાં સતી. જિઓ “માંડવું' + ગુ. “યું” ક. + ગુ. માંટવાળ-પાવ (વાળ્ય-) વિ. [+સં ન] બાંધછોડ કરવા ઈ' પ્રત્યય; “રાંડી-૨iડના સાદપે “માંડી-માંડ.'] સધવા ગ્ય કેમ્પાઉન્ડેબલ'
સ્ત્રી, એકાસણ, સહાગણ માંટવિય(-૨)ણ (-ય) . જિઓ “માંડવિયો' + છે. માંડી-વાળ વિ. જિઓ “માંડી વાળવું' (રૂ.પ્ર.)] (લા.) કુળ
અ૮-એ)ણ” પ્રત્યય.] કથા-પક્ષની સાહેલી કે માનડી બાળનારું, નામ-બેલું, એટિવાળ. (૨) મુર્ખ, બેવકફ માંટવિયા' કું. [જ એ “માંડવ- + સં. “ઇયું ત...] માંડે ૫. (સં. મહવા- પ્રા. મંદમ-] એ “માંડા.” (૨) કન્યા-પક્ષ તરફને પુરુષ, માને
રોટલાનું ઉપરનું પડ માંઢવિ શું. જિઓ માંડવી' + ગુ. ઈયું' ત...] માંત્રિક (માન્ટિક) વિ. સિં.] મંત્રને લગતું, મંત્ર-સંબંધી. માંડવી એટલે જકાત ઉધરાવનાર સરકારી કે નગર- (૨) મંત્ર-વિધા જાણનાર. (૩) મંત્ર-તંત્ર કરનાર. (૪) . પાલિકાને અમલદાર. (૨) જકાતનો ઈજારદાર
ગારુડી માંથી સ્ત્રી. [સં. મve >પ્રા. પંવિમા, તેમ જ માંદ ન. જિઓ માં], ગી સડી. ક.બિમારી, માંડવે+ગુ. “ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] ના માંડ. (૨) આજાર, મંદવાડ, રોગ, વ્યાધિ
રિવ્યા કરતું જકાતનું સરકારી થાણું. (૩) ગામના મપારાનો લાગે. માંદલું વિ. જિઓ “માં”+ગુ. ‘લ' સ્વાર્ષે ત.પ્ર.] માં () કુર, બંદર, (૫) કચછનું એ નામનું એક બંદર. માંદા-ગાડી સ્ત્રી, જિઓ માં + “ગાડી.'] બીમાર માણસને (સંજ્ઞા.) (૧) સુરત જિલ્લાનું એ નામનું એક બંદર. (સંજ્ઞા) લઈ જવા-લાવવાનું વાહન, “એમ્યુલન્સ' માંડવીસી. મગફળી, ભેયશિંગ, શિંગ, કોફી માંયલો (માયલો) વિ. ૫. [જ એ “માંહેલું.] (લા.) માં સ.. દિ. પ્રા. Ha] ખેડીને મૂકવું. (૨) આલેખવું. અંતરાત્મા, “સેલ' (૩) લખવું. (૪) શરૂ કરવું, જારી કરવું, ચાલુ કરવું. માંદા-ળી રહી. જિઓ “માં” + “ઝળી.] માંદા માણસને (૫) સ્થિર કરવું. (૬) ગોઠવવું. [માંડી મેલીને (ઉ.પ્ર.) સૂતાં ઊંચકવાની એક પ્રકારની ઝાળી, “ચર' શરૂથી. માંડી વાળવું (રૂ.પ્ર.) રકમ જતી કરવી. (૨) માંદું વિ. વિ. માંદ૯ ] મંદવાડવાળું, અજારી, બીમાર કામ કરાતું બંધ કરવું.] અંટાવું (મડાવું) કર્મણિ, જિ. માંદું-સારું વિ. [+જુઓ “સા'] નરમ-ગરમ તબિયતવાળું મંઢાવવું (મડાવવું) છે., સ.કિ.
[દે સાજે (ર.અ.) માં પડે ત્યારે માં છું. [સં. મeઘવ- પ્રા. લંડવત્ર] છાંયડા માટે માંધ (માધ) ન. [સં.] મંદપણું, ઢીલાશ વળી વાંસ વગેરે એડી માથે આડાં વાંસ-વળા બાંધી માંમાં-ફાંફાં ન., બ.વ. વિ.] મનના ખેટા વિચાર તથા ઉપર ઓઢા કે ચંદરવો ઢાંકી કરવામાં આવતે ચારસ માં ન. લાકડીને હાથે વાટને કે લંબચોરસ ઘાટને ખુલ્લા મકાન જેવો આકાર, માંસ' (મસ) ન. [સં.] માણસ પશુ પક્ષી વગેરે હાડકાંએડ. (૨) લગ્નમંડપ. (૩) પાનની એક જાત. [-વામાં વાળાં પ્રાણીઓને હાટકાં અને ઉપરની ચામડી વચ્ચેના આતંક (-આત૬) (રૂ.પ્ર.) અપશુકન. - છાજિયાં (રૂ.પ્ર.) લોંદા જેવો લાલ રંગનો ભાગ, આમિષ, માટી પરણતાં વર કે કન્યાનું મરી જવું. -વે. બેસવું (ઍસવું) (રૂ.પ્ર) માંસ' છું. કેસનો એક ભાગ વર-પક્ષનું કન્યા-પક્ષો માડવો ચૂકવવા કન્યા-પક્ષને માંડ માંસક (માન્સક) ન. [1] મત્રીયકના વિઘટન વિશે ઉત્પન્ન આવવું. -શે રાખવું (ઉ.પ્ર.) માં હોય ત્યાંસુધી સગાને થતો કલાસી નત્રયાયુવાળો પદાર્થ, “સાસિન જમવા નોતરવાં. ૦ આવ (રૂ.પ્ર.) દીકરી જન્મવી. ૦ માંસ-ખાઉ (મીસ) વિ. [{ +vઓ “ખાવું' + ગુ. આઉ' ઉબે થવે (૨ પ્ર.) કન્યાને પરણાવવાનો વર આવો. કમ ] માંસ ખાવાની ટેવવાળું, માંસાહારી
ચૂકવ (રૂ.પ્ર.) કન્યા-પક્ષને થયેલો ખર્ચ વર-પક્ષે ચૂકવી માંસ-ખૂંટ (માસ-ગ૭) પું. [સં.] મૂત્રપિંડ ઉપર થતું એક આપવો. ૦ બાંધ (રૂ.પ્ર.) ફજેતી કરવી. ૦ રા૫ પ્રકારનું ગુમડું (ઉ.પ્ર.) ધાર્મિક ક્રિયા કરી માણેક-થંભ રોપવા. ગાજતું માંસ-ગળ (બીસ-) S. (. + જ “ગાળ. હોજરીની વાજતું માં આવવું (રૂ.પ્ર.) ગમે ત્યારે પણ વાત ઉપાડી નીચે પાછળ આવેલો એક અવયવ, “એકયાસ' પડી જવી
માંસળ-રસ (મીસ) છું. [+ સું] માંસ-ગેરળમાં થતા માંઢળ (-ળ્ય) રજી. આંધળી ચાકળણ (એક જાતનો સાપ) પાચન-રસ
ગાંઠ, માંસપિંડી માંટણિક જ “માંડલિક'-મંડલીક.”
માંસ-થિ (માસ-ગથિ) સી. [સં છું.] માંસમાં પડી જ