Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 755

માયાવાદી
નથી, જગત મિથ્યા છે, એ પ્રકારને શ્રીશંાચાર્યના મત-સિદ્ધાંત, (૨) વિપરીત-વાદ, ‘પેસિમિશ્રમ' (મન.૨૧.) માયાવાદી વિ. [સં.,પું.] માયાવાદમાં માનનારું. (૨) વિષ
રીતવાદી, ‘પેસિમિસ્ટ' (મન.ર૧.) માયા-ગાન વિ. [સં. વાન્ પું.] પ્રેમ ધરાવનાર. (૨) વફાદાર માયાત્રિની વિ., સ્ત્રી. [સં.] છળકપઢ કરનારી સ માયા-વિશિષ્ટ વિ. [સ,] જુએ ‘માયાત્મક,’ માયાવી વિ.,પું. [સં.,પું.] છળકપટ (લા.) જાદૂગર માયાવેશ-ધારી વિ, [સ.,પું.] ન માયા-સૃષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] માયા-વાદ માયાળુ વિ. + ગુ. આળું' ત...] હતાળ
૧૭૯૦
કરનાર પુરુષ. (૨) [પહેરનાર, બહુરૂપી ઓળખાય તેવા વેશ પ્રમાણેનું મિથ્યા જગત માયાવાળું, પ્રેમાળ, [પ્રપંચી, માયાવી માયિક વિ. [સં.] એ માયાત્મક.' (૨) કપટી, છળમાયું ન. [ä, માh-> માયમ, જએ ‘માયા-કુલ.] જઆ ‘માઝલ,’
માયામય
માયા પું. [અર. માયહું ] ધન, દાલત, સંપત્તિ માયાપાધિ≠ વિ. [સં. માયાવલિ] માયાની ઉપાધિવાળું, નિયામક શક્તિ. (બૌધ્ધા) માર↑ પું. [સં.] કામદેવ. (૨) આસુરી સંપત્તિએની એક માર પું. [જએ ‘મારવું.'] ટીપવું એ, બેડલું એ, લગાવહું એ, ઢાકણું એ. (૨) વધુ પ્રમાણમાં ખાવું એ, (૩) બાજ, ભાર. (૪) (લા.) નુકસાન, કૅટા. [॰ ખાવા, ♦ પડયા (રૂ.પ્ર.) પરાજિત થવું. (ર) નુકસાન વેઠયું. ૭ મારકરવું (૫.પ્ર.) વાર વાર મારવું, સૂંઢ કે મ્`ગે) માર (રૂ.પ્ર.) બહાર ન દેખાય તેવા શરીરના અંદરના ભાગમાં લાગેલા માર]
મારક વિ. [સં.] પ્રાણ-ધાતક, જીવલેણ. (૨) અસરને નાબૂદ કરનાર. (૩) ઊલટાણું કે વિરેાધી સર બતાવનારું, ‘કોન્ટ્રપ્રિટરી' (દ.ભા.) મારકણું વિ. જએ ‘મારવું’+ગુ. ‘મણું’ વાચક રૃ. પ્ર. + ‘ક’ મધ્યુગ.] મારવા દોડવાની ટેવવાળું, મારવાની ટેવવાળું. (૨) (લા.) તાકાની. (૩) અસર-કારક માર તલ સ્ત્રી. [જએ ભાર’+ ‘કતલ,’] મારામારી અને
કાપાકાપી
[‘માર-કતલ,’
૨,
માર-કાટ (ટ) સ્ત્રી, [જએ માર '+ કાટલું.'] જ મારકીટ સી. [અં. માર્કેટ ] બજાર મારકું વિ. સં. માર% + ગુ. ‘'' ત.પ્ર.] જએ ‘મારકણું,’ માર-ફૂટ (-તષ) સ્ત્રી. [જુએ ‘ભારૐ'+ફૂટનું.’] માર મારવા એ, માર-પીટ. (ર) કંકડી-દાવની રમતમાં ફરીથી કોડી નાખવાના વધારાનો દાવ (ન.મા.) મારા પું. [અં. માર્ક'' + ગુ, ‘એ' સ્વાર્થે ત...] નિશાન, એંધાણી. (૨) ગુગ્દર્શક ચિહ્ન, ‘ક્વોલિટી-મા’િગ.’(3) ગુણાંકન (પરીક્ષામાં.), ‘માર્કિંગ સિસ્ટમ.’ [-કાના માલ (૬.પ્ર.) ઊંચા નંબરી માલ. ૦ કરવા, ૦ મારવા, ૦ ચાહ(-૪)વા (રૂ.પ્ર.) માલ ઉપર પોતાનું ખાસ નિશાન કરવું] માર-ખાઉ વિ. જુઓ ‘મારૐ’+ ખાનું’+ ગુ. ‘આ' પ્ર.] માર ખાવાની ટેવવાળું, વારંવાર માર ખાનારું
Jain Education International_2010_04
મારકૃતિયેણ
મારગ પું. [સં. માળે, આર્યાં. તદ્ભવ] જુએ ‘માર્ગ.’ મારગ-3 પું. [+ ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ‘માર્ગે(૧).’ (પદ્મમાં.)
મારગ⟨-ગે)ણુ (-ણ્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘મારગી’+ગુ, ‘(-એ)' સીપ્રત્યય.] મારગી ખાવાની સ્ત્રી મારગ-માપું. [+≈એ ‘મેાડવું' + + ગુ. આ' રૃ.પ્ર.]
વાટપાડુ લુટારા (જ.ગુ.)
મારગી વિ. [ + ગુ. ઈ! ત.પ્ર.], ॰ ખાવા પું. [+જુએ આવે.’] રામદેવપીરના મેટા પંથના અનુયાયી આવાના વર્ગ અને એના પુરુષ, મારગી ખાવા. (સંજ્ઞા.) મારગે! (ણ્ય) જ ‘મારગણ.’
ભાર-પીટ.’
માર-ઝ પ(-પા)ઢ (-ટલ) સ્ત્રી. [જએ મારૐ' +ઝપ(-પા)ઢ,'], માર-ઝડ (--) . [+જુએ ઝડવું.'] જુએ [રાખવાનું સાધન મારા પું. ગાડાની ઊંધ પાસેના વચલા સરકિયા પકડી મારણુ` ન. [સં.] મારી નાખવું એ. (૨) વૈદ્યકીય ધાતુ ક્રૂ'કવી એ, ભસ્મ બનાવવી એ. (૩) તાંત્રિક ક્રિયા. (૪) શિકાર, (૫) (લા.) ઉપાય
ઉગાર
મારણુ વિ. [સં.] મારી નાખનાર, જીવ-લેણ, મારઢ ભારણુ-તારણ ` ન. [સં.] શત્રુએને સંહાર અને મિત્રાના [મિત્રાને ઉગારી લેનાર મારણતારણ વિ. [સં.] શત્રુઓને સંહાર કરનાર અને ભારણુ-પ્રયાગ કું. [સં.] તાંત્રિક રીતે શત્રુના સંહાર કરવાની પ્રક્રિયા [લડાઈ, આકેસિવ ર.' (ન લા.) ભારણુયુદ્ધ ન. [સં.] આક્રમણ કરી કરવામાં આવતી સારણુ-હાર વિ. [સં. મળન, + અપ, ‘હ' છે. વિ. ના પ્ર. + સં. °≥ પ્રા. °] મારી નાખનાર. (જૂ.ગુ.) મારતલ વિ. જુઓ મારનું' + ગુ. ‘તું' વર્તે. રૃ. દ્વારા.] મારી નાખનારું, (ર) માર મારનારું મારતે-ખાં પું. [જુએ ‘મારવું' + ગુ.‘તું' વર્તે.‡ + ફા. ‘એ' પ્ર+ જએ ‘ખાં.'] (લા.) જુલમ-ખેાર માર-તાલ પું. [હિં. માર-તાલ] હથા માર-દડી સ્ત્રી. જુએ ‘માર’+‘ડી.'] દડાની મારકૂટની [માર-ઝડ સાર-ધાર (૨૫) સ્ક્રી. [જએ ‘માર૨' + ધારવું,’] સખત માર-પછાત (ડ) સ્ત્રી. [જુએ ‘મારૐ’ + ‘પછાડવું.”] માર મારી પછાડી નાખવાની ક્રિયા, ઝઘડી પછાડી નાખવું એ પાર-પીઢ (ટચ) શ્રી, જિએ માર' +પીવું,'] જુએ ચાર-કૂટ.’ [ચાલ-ખાજી, ધૂર્તતા માર-પેચ પું. [જએ ‘મારÖ' + પેચ.’] (લા.) દાવ-પેચ, મારફત સ્ત્રી, [અરમઅરિત્] વચ્ચે કાઈ ને રાખીને કરાતી ક્રિયા કે રીત, મારફતિયાનું કામ, (૩) ના.. દ્વારા, વચમાં સાધન બનાવી
મત
મારફતિ(-)ણુ (-ણ્ય) સી. [ જુએ ‘મારફતિયા’+ ગુ. ‘અ(-એ)ણ' પ્રત્યય.] મારફતિયાની સ્રી. (૨) મારફતનું કામ કરનાર સ્ટી કૃિત દ્વારા થયેલું મારફતિયું વિ. [જુએ ‘મારફત’+ ગુ. ‘ઇયું' ત,પ્ર.] મારમારફતિયેણુ (ણ્ય) જુઆ ‘ભારફતિયણ,’