Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 754

મામી-૧૨
૧૦૮૯
માયાવાડ
પતિની અને પતિ પત્નીની મામી
છેતરાય તેવું. પહેચેલી માયા પચેલી-) (રૂ.પ્ર.) ન મામી-૪ ન., બ.વ. જિએ “મામી-જી.' (માનાર્થે) મામી છેતરાય તેવું, હોશિયાર ] કરનારું, ઈલમી, જાદુગર મામીરાન ન. એ નામનું એક કરિયાણું.
માયા-કાર વિ. [સં.] માયા કે ભ્રાંતિજનક રચના ઊભી મામી-સાસુ શ્રી. [ઇએ “મામી' +“સાસુ.] જેઓ “મામી- માયા-કૃત, માયા-જન્ય વિ. [સં.] ભ્રાંતિલક, માયાએ ચાલ, વ્યવહાર સરજેલું
[અજ્ઞાન મામૂલ ન. [અર. મઍલ્] રીતરિવાજ, ર, રસમ, માયા-જવનિકા સી. [સં.] માયારૂપી પડશે. (૨) (લા) મામૂલી વિ. [અર. મઅલી] વ્યાવહારિક, રિવાજ માયાજાળ સી. [+જ “જાળ.” બ્રાંતિમૂલક માયાની
મુજબનું. (૨) અતિ સામાન્ય, મુફલિસ, બિસાત વગરનું બાજી, માયાને ફાંસલે, મેહમાયારૂપ કસામણી. (૨) મામેજ પું. એ નામનો એક વધીય છોડ
(લા.) અજ્ઞાન મામૂરિયાત મા મેરિયાત) વિ. જિઓ “મામૈરિયું' દ્વારા.] માયાતીત વિ. [+ સં. મહીના માયાને વટાવી ગયેલું, મામેરું-મસાલું લઈને આવેલું
માયાથી તદ્દન નિલેપ, નિર્ગુણ, દિવ્ય મામેરિયું (મામેરું) વિ. જિઓ “મામેરું' + ગુ, ઇયું'ત..] માયાત્મક વિ. [+સં. રમ+ ] માયાથી ભરેલું, માના તરફનું સગું, મસાળિયું
| માયામય, માયિક, ભ્રામક, ભ્રાંતિમય, (૨) (લા.) અસત્ય મામેર (મામેરુ) ન. [૨, પ્રા. નામ + સં. પૃ>પ્રા. દૂર માયા-દીપ કું. [સં] જાદુઈ ફાનસ, “મેજિક લેન્ટર્ન' ન.) +ગુ. ‘ઉં' ત.ક.] માંગલિક પ્રસંગે મામાના ઘેરથી લાવ- માયા-ધવ છું. [સં] માયાના સ્વામી મહાદેવ કે વિષ્ણુ વામાં આવેલું ભાણેજડાંને માટે પહેરામણી વગેરે રાચ, માયાધીન વિ. [+ સં, અણીની માયામાં જકડાયેલું. (૨) મેસાળ તરફનો ઉપહાર, સાળું
(લા.) અજ્ઞાની મામ પું. [૨.મા. મામમ-] માતાને ભાઈ. (૨) (લા.) માયાનુસારી વિ. [+સ, અg-Gરી, પું] માયાને અનુસરી ઉંદર, (૩) લુટારે. (૪) સાપ, ધે, [મા મળવા માનવદેહ ધારણ કરનાર (પરમાત્મા) (ઉ.મ. માર્ગમાં લટાર મળવા. ૦ કંસ (fસ) (ઉ.પ્ર.) માયાપાત્ર વિ. [સં. ન.] ધનવાન, સંપત્તિમાન, પૈસાદાર, ખરાબ સગે. ગામને જે જગના) (ઉ.પ્ર.) મફતિયા માલેતુજાર, ધનિક
[(લા.) અજ્ઞાન માણસ, લગનિયા મામો ઉ.પ્ર.) ભસંકે ઠઠારો કે શોભા માયાપાશ છું. [સં.1 ભ્રાંતિમલક માયાને કાંસલે. (૨) કરી આવેલ માણસ] [ઓ “મામા-જી(૨).' માયા-પૂછ સી. [+જઓ “પૂછ.'] ધન, સંપત્તિ, દેલત મામો-જી, સસરો છું. [+જઓ “જી' માનાર્થે + “સસરે.']. માયાન્સલ(ળ) ન. સિં.] “માજ-ફલ.' માયકાંગલાઈ જ એ “ભાઈ-કાંગલાઈ.”
માયાણંદ (-ફ૬) પું[+જુઓ કિં.'] જ “માયા-નળ.” માયકાંગલું એ “ભાઈ-કાંગલું.'
માયા-બદ્ધ વિ. [સં.] ભ્રાંતિલક માયામાં ફસાયેલું. (૨) માયને પું. [અર. મ હુ] અર્થ, મતલબ, ભાવ. (૨) (લા.) અજ્ઞાની આશય, ઇરાદે. (૩) તાત્પર્ય, સાર, રહસ્ય
માયા-બવ(-ળ) ન. [સ.] ભ્રાંતિમલક માયાની શક્તિ માયફળ એ “ માફલ.'
માયાબંધન (-બ-ધન) ન. સિ.) એ “માયા-પાશ.’ માયભૂળ ન. ગરમરને છોડ, ગિરનું પૂજન] માયા-મમતા સ્ત્રી. [સં] સ્નેહ-સંબંધ, હેતપ્રેમ માયરી (માયરી) સી. નાગરોમાં લગ્નસમયે કન્યા તરફથી થતું માયામય વિ. [.] જ એ “માયાત્મક.' માયરું (મા:ચરું) એ “માધરું.'
[ણગાર માયા-માનવ વિ. [સ.] દેખાવમાં માણસ હોય તેવું માયા (માયરો) પૃ. [જ “મારું.'] પરણવા સમયને (હકીકતે “ઈવરરૂપ') માયલું (માયેલું) જુએ માંહ્યલું.'
માયા-મૂડી રમી. [+જુએ “મૂડી.'] જુએ માય-પૂછ.' માયલ (ભા ચલો) એ “માં .”
માયા-મૃગ પું. [] બનાવટી હરણ, માયાથી માત્ર હરણમાયા સ્ત્રી, સિં] ઈશ્વરની મનાતી એક અનાદિ શક્તિ કે રૂપે દેખાતું સ્વરૂપ
જે સૃષ્ટિનું એક કારણ મનાય છે, અવિઘા. (દાંત) (૨) માયાસે ધું. [+સં. મોવ>પ્રા. બોરસ-] કપટથી પગ-માયા. (૩) પ્રકૃતિ. (સાંખ્ય) (૪) વિશ્વરૂપ-દર્શન. કે બેલી છેતરવું એ. (જેન) [કરનારી સ્થિતિ (૫) (લા.) છળ-કપટ, પ્રપંચ, અગાસ. (૬) ધન, દલિત, માયાહ . [સં.1 માયાએ ઊભી કરેલી મેહને ઉત્પન સંપત્તિ, () લક્ષમી દેવી. (૮) નેહ, મમતા. (૯) સંસાર માયા-રૂ૫ વિ. [સં.], પી વિ. [સ. ૪.] જ માયાના મહ. (૧૦) બ્રાંતિ, ભ્રમ, “ઇલ્યુઝન' (બા.જ્ઞા.) [૦ મક-માયા-મય.”
[તદ્દન અજ્ઞાની કરવી (ઉ.પ્ર.) ભ્રાંતિજનક દેખાવ ઊભો કરવા. (૨) માયાલીન વિ. [સં.] માયામાં ૨ઍપયું રહેતું. (૨)(લા.)
સ્નેહ કરવો. ૦ થવી (ઉ.પ્ર.) સનેહ છે. ૦નું સગું માયાવરણ ન. [+સં. મા-વળ] જુએ “માયા-જવનિકા.' (34) પૈસાનું કે સ્વાર્થનું સગું. ૦માં રહેવું (-રે મું) માયા-લું વિ. [+ગુ. “વલું' ત,પ્ર.] નેહાળ, પ્રેમાળ, (ઉ.પ્ર.) સંસારમાં જકડાઈ રહેવું. ૦માં લપટાવું (રૂ.પ્ર.) મમતાળું પ્રપંચમાં ફસાવું. ૦ મી (રૂ.પ્ર.) નેહ-મમતા છોડી માયા-લશ વિ. [સ.] જુઓ “માયાપીન.” દેવાં. ૦રાખવી (ઉ.પ્ર.) પ્રેમ જાળવવો, સ્નેહ રાખવા. માયા-વાદ છે. [સ.] પરબ્રહ્મનું પ્રતિબિંબ માયામાં પડતાં હેવી (રૂ.પ્ર.) સ્નેહ-સંબંધ હોવો. કાચી માયા (ઉ.પ્ર.) જગતને ભાસ થાય છે–વસ્તુસ્થિતિએ જગત જેવું કાઈ