Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 732

મળનાર
મળ-દ્વાર જુએ ‘મલ-દ્વાર.’ મળ-પરીક્ષા જએ ‘મલ-પરીક્ષા.’ મળ-ભેદી જએ ‘મલ-ભેદી.’ મળ-મળવું અ.ક્રિ. [અનુ.] આંકડી આવવી, (પેટમાં) ચંકાનું મળ-માર્ગ જુએ ‘મલ-માર્ગ.’ મળ-માસ જુએ મલ-માસ.’ મળ-મૂત્ર જુએ મલ-મૂત્ર.’ મળ-રાધક જએ ‘મલ-રાધક.’ મળ-રાયન જએ. 'મલ-રાધન’ મળ-વિકાર જુએ ‘મલ-વિકાર.’ મળ-વિસર્ગ, -જૈન જુએ ‘મલ-વિસર્ગ,-જૈન.’ મળવું અ. ક્રિ, સિં, મિરુ ] એકઠું થયું, તેઢાવું. (૨) એકરૂપ થવું. (૩) ઘટ્ટ થવું (દૂધનું દહીં-રૂપે). (૪) પ્રાપ્તિ થવી. (૫) મુલાકાત કરવી. (૫) જડી આવવું, લાધવું, ખાવાયેલું પ્રાત થવું. (૬) વિચારમાં સમાનતા આવવી. (૭) બંધ થવું. (ભૂતકૃદંત કર્તરિ પ્રયાગ : ‘હું એને મથયે' વગેરે.) [મળતું આવવું (રૂ.પ્ર.) સરખું લાગવું. મળતું કરવું (રૂ. પ્ર.) સમાન કરવું. મળી જવું (રૂ.પ્ર.) ફૂટી સામા સાથે ભળવું આવી મળવું (રૂ.પ્ર.) દેવસંયોગે પ્રાપ્ત થયું. જીવ મળા (રૂ.પ્ર.) મૈત્રી થવી] મળાવું ભાવે.,કિં., મેળવવું પ્રે., સક્રિ
.
મળ-શુદ્ધિ જુએ મલ-શુદ્ધિ.’ મળ-શાષક જએ મલ-શેાધક’
૧૭૧૭
મંચુરિયા
મંગલ(-ળ)કામના (મલ,-ળ-) જી. [સં.] શુભ કલ્યાણ કારી ઇચ્છા
[પ્રભાત
મળસકું ન પરા, પરાઢિયું, વહેલું સવાર, અરુણેાચ, મળ-તંભક (-સ્તમ્ભક) જએ મલ-સ્તંભક,’ મળ-સ્તંભન (-સ્તંભન) જએ મલ-સ્તંભન.' મળાવડા પુંછું. જુએ ‘મહાલનું’ દ્વારા.] જએ ‘મલાવે.’ મળાવરોધ જુઓ ‘મલાવરે ધર’ મળવું, મળાવું' જુએ ‘માળનું’માં. મળાવુંરે જુએ ‘મળવું’માં.
મળાશય જએ ‘મલાશય,’ મળાહારી જઆ મલાહારી.’ મળિયાગર, શું જુએ ‘મલિયાગર,રું.’ મળી શ્રી. સંજેરિયા ઉપર રહેતી ગેઢાંની થપ્પી. (૨) રૂની ગાંસડી. (૩) તેલ નીચે જામેલે! કીટા. (૪) પૈડાની નામાં થતા તેલિયા કીચડ. (પ) હનુમાનની મૂર્તિ ઉપરના તેલિયે સૂકા રગડ મળેાત્સર્ગ એ મલેત્સ’
મંકી-કૅપ (મકી-) શ્રી. [અં.] વાંદરા-ટેમપી (ટાઢના દિવસેામાં માથે પહેરાતી)
મંગલ-કારક (મલ-) વિ. [સં.], મંગલ(-ળ)-કારી વિ. [સં.,પું.] શુભ કરનારું, માંગલિક [કામ મંગલ(-ળ) કાર્ય (માલ-,-ળ-) ન. [સં.] શુભ.અને કલ્યાણકારી મંગલ(-ળ) ફેરા (મલ-,-ળ-) પું., ખ.વ. [+ જઆ કેરા.’] હિંદુ લગ્ન વખતે વર-કન્યા અગ્નિને ફરતે પ્રદક્ષિણા કરે છે તે ચાર ફેરા
મંગલ(-)-વાર (મઙ્ગલ-,-ળ-/ પું. [સં.] જએ ‘મંગલ(3).' મંગલ(-ળ)-સૂત્ર (મલ-,-ળ-) ન. [સં.] લગ્ન વખતે હિંદુએમાં કન્યાના કંઠમાં વરવાળા તરફથી પહેરવા ભેટ અપાતા સેનાને દારા
મંગલા(-ળા) (મલા,-ળા) શ્રી. [સં.] પુષ્ટિમાર્ગીય મંદિરમાં આઠે દર્શનામાંનાં સવારનાં પહેલાં દર્શન. (પુષ્ટિ.) મંગલા(-ળા)ચરણુ (મલા,-ળા-) ન. [+ સં, અચળ] કોઈ પણ માંગલિક કાર્યના આરંભે ઇષ્ટદેવ કે ગુરુ વગેરેને ઉદ્દેશીને કરવામાં આવતા Ôાત્ર-પાઠ મંગલાચાર (મલા) કું. [+ સં. મન્ચાર્] આરંભની માંગલિક ક્રિયા. (૨) (લા.) આશીર્વાદ મંગલા(-ળા)ષ્ટક (મલા-,-ળા) ન. [+ સ્, શ્ર] આઠે શ્લોકાના આરંભના મંગળ પાઠ. (૨) આસીર્વાદના આઠ શ્લાર્ક (લગ્નસમયના) મંગળ (મકુળ) જુએ ‘મંગલ.’ મંગળ મિના (માળ) જુએ ‘મંગલ કામના.’ મંગળ-કારી (મળ-) જુએ ‘મંગલ-કારી.’ મંગળ કાર્ય (મળ-) જુએ ‘મંગળ કાર્ય.’ મંગળ ફેરા (મળ) જુએ ‘મંગલ ફેરા,’ મંગળ-ભોગ (માળ) જએ ‘મંગલ-ભેગ.’ મંગળવાર (મળ-) જુઆ ‘મંગલ-વાર,’ મંગળસૂત્ર (મળ-) ‘મંગલ-સૂત્ર.’ મંગળા (મળા) જુએ ‘મંગલા.’ મંગળાચરણુ (મહુળા-) જુએ ‘મંગલાચરણ.’ મંગળાષ્ટક (મડુંળા-) જુએ ‘મંગલાષ્ટક.’ મંગળિયું (મળિયું) વિ., ન. [જુએ ‘મંગળ’ (વિ.) + ગુ. ‘ઇયું' ત.પ્ર.] (લા.) મકાનમાંનું જાળિયું, કલમદાન, વૅન્ટિલેટર' (ન.મા.)
[જએ ‘મÈાડી.’મંગાવવું, ભંગાણું જએ ‘માંગવું’-માગવું”માં (પરંતુ આમાં મંઢાડી સ્રી. [જએ ‘મંકોડા' + ગુ. ‘ઈ ’પત્યય.] ચીજ વસ્તુ વગેરે બહારથી આવે એવી પ્રવૃત્તિ કરવી મંકાશ હું. [જુએ મકાડો.] જએ ‘મકાડો,’ એટલા જ અર્ધું છે.) [ચલાઉ ચલે મંરિયું ન. છાપરામાંથી પડતું સૂર્યનું તેજ, હેરિયું મંગાળા પું. પથરા કે ઈ ટા વગેરે ગાઠવીને બનાવેલા કામમંગલ(-ળ) (મલ,-ળ) વિ. [સં.] શુભ પવિત્ર, કલ્યાણ- મંચ (મ-૨) પું. [સં.] માંચડા. (૨) પર્લંગ, માંચેા. (૩) કારી. (ર) પું. એ નામના આકાશી એક ગ્રહ. (સંજ્ઞા.) કામચલાઉ કે કાયમી પ્રકારની આંધેલી ન્યાસ-પીઠ, પ્લેટ(૩) એ ગ્રહના સેામ અને બુધ વચ્ચેના વાર, ભેમવાર ફૅર્મે.' (૪) ન્યાયાસન, ‘ફૅરમ’ (સંજ્ઞા.) (૪) ન. ગ્રંથારંભ કે કાર્યારંભના આરંભનું સ્તવન ૐ ગીત. (૫) કલ્યાણ, ભદ્ર, કુશળ, ક્ષેમ, શુભ
Jain Education International_2010_04
મંગલ(-ળ)-ભોગ (મઙ્ગલ-,-ળ-) પું. [સં.] પુષ્ટિમાર્ગીય મંદિરમાં સવારે ઠાકારજીને જગાડતી વેળા ધરતું નૈવેદ્ય, (પુષ્ટિ.)
મંચુરિયા (મન્ચુરિયા) પું. [અં., ચીનની ઈશાને આવેલા એના તાબાના એ નામના એક દેશ. (સંજ્ઞા.)