Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 711

મરડ૧
૧૦૪૬
મરડી-કરડી
મરઘડે . જિઓ “મરગ' + ગુ. “હું સ્વાર્થે ત.પ્ર.] મૃગલો (૧).” [૦ જાળવવી, ૦ રાખવી, ૦ સા(સાંચવવી (રૂ.પ્ર.) મરથ પું. જિઓ “મરડું.'] મરો, કકડો
મલાજો રાખ, અદબ રાખવી]. મરઘલી સ્ત્રી. જિઓ “મરઘઉં' + ગુ. ‘ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] મરજાદી વિ. [સં. મઢી, ૫, અર્વાતદભવ] પુષ્ટિમાર્ગીય હરણની માદા, મૃગલી
[સામાન્ય, હરણિયું મરજાદ પાળનાર. (પુષ્ટિ.) મરઘલું છે. જિઓ મરગ+ . “હું” સ્વાર્થે ત.ક.] મૃગ મરજિયાત વિ. [અર. મરજિયાત ] મરજી માફક થતું કે મરલો . જિઓ “મરઘઉં.”] હરણ પુરૂષ, નર હરણ, કરાતું, ઐરિક, ઇરછા પ્રમાણે થતું આવતું કે કરાતું, મુગલો. (૨) લાકડાની નાની ગાડલીને તે તે બળદ “એટ-૨-ડમ,” “વોલન્ટરી.' (૨) વૈકલ્પિક, ‘ઑપ્શનલ' મરઘા-ચરખો છું. [જ એ મર’ + “ચરખો.'] એક ખાસ (મેા.ક.) પ્રકારનો કાંતવાનો ચરખો રેટિયો
મરજી સ્ત્રી. [અર.] ઇચ્છા, ખુશી, શ્વાએશ, (૨) મુનસફી, મરઘા-દેરી . [જુઓ “મર' + “દેરી.'] સઢની દિશા મુખત્યારી. (૩) વલણ, સ્વભાવ બદલવા માટેની દરી. (વહાણ.).
મરજી-૨ખુ, ખું વિ. [જ એ “રાખવું' + ગુ, “ઉ'-ઉ'ક પ્ર.] મરઘાણ જેઓ “મા-ને.” [સમૂહ, પટ્ટ' સામાની ઈચ્છાને માન આપનારું મરઘાં ન., બ.વ. જિઓ “મરવું. (સમૂહમાં) કુકડીઓનો મર- . [.મા. મર-ળીવમ-] સમુદ્રમાં ઊંડા પાણીમાં મરઘા-ઉછેર મું. [+જ “ઉછેર.'] કકડી પાળી ઈડાં ઊંડી ડબકી મારીને વસ્તુ કાઢી લાવનાર માણસ, ડબકી
મેળવવાની ક્રિયા, “પલ્ટી-બ્રીડિંગ' [પટ્ર-કીપર' માર, “ડાઈવર.' (૨) મોતી કાઢવાને બંધ કરનાર. (૩) મરઘાંપાલક પું. [+સં.) કુકડીઓને ઉછેર કરનાર, (લા.) મરણિયો માણસ. (ઈ) સંસારી છતાં માથા પાશથી મરઘાંપાલન ન. [+ સં.] કુકડાંઓને ઉછેર
| મુત, જીવમુકત મરઘાં-સંવર્ધન (-
સ ર્ધન) ન. [+સં.] એ “મરઘાં ઉછેર.' મર' પૃ. [જ એ “મરડવું.'] મરડવાની ક્રિયા. (૨) અંગ મરધી સી. જિઓ “મરો' + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.] જ મરડીને ચાલવાની ક્રિયા. (૩) (લા.) મરડાટ, અહંભાવ, “મરઘડી.”
અહંકાર, ગર્વ મરવું ન. [વા મુ] કુકડું (સામાન્ય)
મરડ . ઝીણા કાંકરા અને ચીકણી પીળી માટી, મરઘો છું. જિઓ “મરવું] કૂકડાનો નર, કૂકડે, મરઘડો મરશ્ચિય (જમીનમાં એના થર હોય છે.) મરચ (-) સ્ત્રી, લૂંકને પડતો તાંતણે, લાળ
મરકે પું. જિઓ “મરડ" + ગુ. “કું સ્વાર્થે ત...] મરચ-કેળ (-કકળ્ય) જી. જુઓ “કંકળ.” એ નામને મોઢાને ગર્વીલે વળાંક વાળો એ એક વેલે
મરવું સ.ક્રિ. (સં. મા-બ્રેટ દ્વારા] આમળવું, વળ ચડાવવો. મરચી શ્રી, જિ એ “મરચું” + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] મર- (૨) અ, ક્રિ. -ના તરફ વળીને જવું કે આવવું. મરડા
ચાંને છોડ. (૨) (લા.) મરચાંના આકારનું એક દારૂખાનું કર્મણિ, ભાવે., ક્રિ, મરાવવું છે., સક્રિ. મરચી સ્ત્રી. જઓ ‘મરકી. [નામને એક વેલો મરઢાઈ સ્ત્રી, જિએ “મરડાવું' + ગુ. “આઈ' કુ.પ્ર.] (લા) મરચી-વલ (-૯૧) જી. [જુએ “મરચી' + “વિલ.'] એ મરડાટ, વક્રતા, વાંકાઈ, વાંકા વર્તવાપણું. (૨) ટેકીલાપણું મરચી-સંવર્ધન (સેવન) ન. [જ એ “મરચી”+ સં] મરકી સ્ત્રી. [જ એ “મરડાવું' દ્વારા) કટાક્ષ-વચન, મા હું મરચાંના વાવેતરને વિકાસ, ‘ચિતિ-બ્રીડિંગ'
લાગે તેવો બેલ કહે એ મરચું ન. [સં. મનીષ દ્વારા] મરચીનું શિગના આકારનું મરાટ ૬. [જ એ “મરડાવું' + ગુ. “આટ” ક..] (લા.)
એક ફળ. (૨) (લા) મરચા જેવું તીખું માણસ. [- ચાં જ “મરડાઈ' (૨) અહંકાર, ગર્વ. [ રાટ (રૂ.પ્ર) ઊઠવાં (કે લાગ) (રૂ.પ્ર.) રીસ ચડવી. (૨) માઠું ડોળ-ડમાક, ભભકે, ઠાઠ]
[શિંગ. લાગવું. ચાં લેવાં (રૂ.પ્ર.) ઈર્ષ્યાથી બળવું. -ચાં વાટવાં મરઢાળી સ્ત્રી. [જ “મરડવું' + “ફળી'.] જઓ મરા(રૂ.પ્ર.) પરેસે કાઈની નિંદા કરવી. ૦ મીઠું ભભરાવવું મરા-મર (ડ) સ્ત્રી, જિએ “મરડવું-વિર્ભાવ.] વારંવાર (રૂ.પ્ર.) વધારીને વાત કરવી).
મરથા કરવું એ. (૨) ક્રિ.વિ. અંગ મરડીને, લચકાઈને મરચક વિ. જિઓ “મરચું' દ્વારા] (લા.) મુડદાલ અને મરવું એ મરડવું'માં. (૨) રિસાવું. (૩) લટકાં કરવાં નિર્બળ
બિીમારી મરા -શિ(-શ,સ, સીગ (ગ્ય), -ગી સ્ત્રી, [જ એ મરજ પં. [અર. મઝ] રાગ, દર્દ, વ્યાધિ, મંદવાડ, માંદગી, મરડવું' + સિં(શ, ર્સિ,સ)-ગ.-ગી.] આમળાવાળી કઠણ મરજાદ શ્રી. સિં. મiા , અ. તદૂભવ] લાજ, શરમ, શિંગવાળી એક વનસ્પતિ, મરડા-ફળી
અદબ. (૨) પુષ્ટિમાર્ગની ત્યાગમૂલક એક આચાર- મરહિયાળ વિ. [ઓ મરડિયે' + “આળ' ત.ક.) મરડિયાપ્રણાલી. (પુષ્ટિ.)
. વાળું (જમીનનું તળ વગેરે) મરજાદ(દેણ (-સ્થ) [જુઓ મરજાદી' + ગુ. “અ- મરદિયે . જમીનના ઊંડાણમાં કે સપાટી નજીક ઝાંખી (એ)” સ્ત્રી પ્રત્યય.] મરજાદ પાળનારી સ્ત્રી, મરજાદી સ્ત્રી, પીળી માટી અને એમાં ઘાટઘટ વિનાના કાંકરા હોય (પુષ્ટિ.)
[એ નામની એક વેલ તેવો મટેડ. (૨) પાણીમાં પડયો રહેવાથી ઘાટ-બૂટ મરાદ-વેલ (થ) શ્રી. [+જુઓ “વલ.”] દરિયા-કાંઠે થતી વિનાનો થયેલો કાંકરે. મરજાદા સ્ત્રી. [સ. મા , અવાં. તદ્ભવ એ “મરજાદ- મરડી-કરડી કિવિ. જિઓ “મરડવું કે રડવું + બેઉને ગુ.
"J