Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 634

ભંભેર
ત. પ્ર.] જએ ‘ભંભુ.’
અંભેરવું (લમ્બેડવું) સર્કિ. ખાવું. ભંભેઢાવું (લમ્બેડાનું) કર્મણિ., ક્રિ. ભંભેઢાવવું (ભમ્બેઢાવવું) કે.,સ ક્રિ સંઘેડાવવું, ભંભેડાવું (ભમ્ભ-) જએ ‘ભંભેડવું 'માં. ભંભેર (ભÀર) ક્રિ.વિ. [રવા.] ખ઼ હાય એમ ભંભેરણી (લમ્બેરણી) શ્રી. [જુએ ‘ભંભેરવું'+ગુ. ‘અણી’ રૃ.પ્ર.] ભંભેરવાની ક્રિયા, કહીને કરેલી ઉશ્કેરણી, ચઢામણી અંભેરવું (ભભેરવું) સક્રિ. રિવા.] કાનમાં વાત કરી બીજાની વિરુદ્ધ ઉશ્કેરવું, ચડાવવું. ભંભેરાવું (લમ્હેરાવું) કર્મણિ, ક્રિ, ભંભેરાવવું (લમ્હેરાવવું) પ્રે., સ.ક્રિ. ભંભેરા (લમ્બેરા) સી. ભંખેરી, પતંગિયું ભંભેરાવવું, ભંભેરાવું (લમ્બેરા-) જએ ભંભેરવું’માં. ભંભેરા (લમ્બેરા) પું. [જુએ ‘અંભેરવું' + ગુ. ‘એ' રૃ.પ્ર.] જએ ‘ભંભેરણી.’
ભંભા (ભમ્ભા) પું. [રવા.] અંદરથી અવાજ આવે તેવ માટીના ચા ધાતુને ડેડે. (ર) (લા.) જોડે પુરુષ કે સ્ત્રી, લંબા
ભંભાત (ભગ્નેટ) પું. જએ ‘બંન્ને’દ્વારા.] માટીના કંન્ને, ભંભેટિયા. (૨) એક જાતની આતશ-ખાજી લંબાટિયા (લÀાટિયા) પું. [જુએ ‘ભંભેા.'] ઘડે. (૨) એક દારૂખાનું, શંભુ [વાયુના વિકાર ખંભાત (ભગ્નેાડ) પું. [જુએ ભંભે।' દ્વારા.] પેટમાં થતા ખંભાડાવું (લમ્બેડાવું) અ. ક્રિ. [જુએ ‘ભંભેાડ,' -ના. બા.. પેટમાં વાયુના ઉપદ્રવ થવા
અંબાડી (લ(ડી) શ્રી. [૪એ ભંભેરું' + ગુ. ‘ઈ ’ - પ્રત્યય.] નાના ભંભેટિયા—એક આતશ-ખાજી જંભાડું (લમ્ભાડું) .. [જએ ‘ભંભેડ' + ગુ. ‘'' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જએ‘ભંભેાડી,' (૨) વિ. અવાજ કરે તેનું પેલું જાડું
1st
ભંભેાલ(-ળ)(લમ્ભાલ, ળ) વિ. [જુએ‘ભંભે।' દ્વારા.] ગાળમટાળ. (૨) જાડું, સ્થલ, (૩) આફરી ગયેલું ત્રંબાલા (લમ્ભાલે) પું. [+], એ ત. પ્ર.] દાઝવા વગેરેથી થતા કેાા
સંભાળ (ભમ્ભાળ) જુએ ‘ભંભેલ.’ સંભાળવું (લમ્ભાળવું) સ≠િ. [જુએ ‘ભંભેળ,’-ના. ધા.] (લા.) ખેાળખાળા કરવી, કુંકાળવું. ભંભાળાનું (લમ્ભાળાનું) કર્મણિ, ક્રિ. ભંભાળાવવું (લમ્બેાળાવવું) કે.,સ.ક્રિ. સંભાળાવવું, ભંભાળાવું જઆ ‘ભંભેળનું’માં, ભંભાળી (લમ્ભાળી) સ્ત્રી. એ નામની માછલીની એક જાત ભા` સી. [સં.] આભા, ક્રાંતિ, તેજ ભાગ્યું. [જએ ‘ભાઈ,'બાંધવ.] (કાઠી રાજપૂત વગેરેમાં) ભાઈ, (ર) કાઈ પણ વડીલ, [॰ પાસે જવું (રૂ.પ્ર.) મરણ પામવું]
ભાઇ(-ય), પું. [જ ‘ભાઈ ' + ગુ. ‘હું’ સ્વાર્થે ત, પ્ર.] પુરુષ, મરદ. (ર) પતિ, ધણી
ભાઇયાળી સ્ત્રી. [+]. ‘આછું' + ‘ઈ’સ્ક્રીપ્રત્યય.] ભાઈઅંધી, ભાઈ-ચારા, મિત્રતા, મૈત્રી, સ્તી ભાઇલા હું. [+]. ‘હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] (લામાં) નાના
Jain Education International_2010_04
ભાર
ભાઈ, (ર) કાઈ પણ નાના ટેકરા ભાઈ (ભાઇ) પું. [સં. જ્ઞા>પ્રા. મા, માં] એક જ માતા પિતા કે પિતાના પુત્ર! એકબીજાને પરસ્પર, ભ્રાતા, બંધુ, બાંધવ. (ર) કાકા-કાકી મામા-મામી મા-માસી કોઈ-ફુઆના પુત્ર એક-બીજાને. (૨) લગભગ સમાન વયના કાઈ પણ પુરુષ-એકબીજાને માટે સંખેાધે એ. (૪) કાંઈક માનના ભાવે વિશેષ નામેાને અંતે આવતા અનુગ જેવા શબ્દ (ધરમાં કાકા કાઈ આ વગેરે હાય અને ભાઈ યા નાના ભાઈને 'ભાઈ' કહેતાં હાય તા એનાં સંતાન પણ પિતાને ‘ભાઈ' કહેવાના પણ રિવાજ છે.) ભાઈચારા પું. [+સું, ચા> પ્રા. નાË- ‘આચરણ] ભાઈના જેવું વર્તન, દાસ્તી, મિત્રતા, ભાઈ-બંધી ભાઈજી પું., ભાવ. [+ જએ ‘જી’ માનાર્થે.] દેરાણી વગેરેને જેઠ માટેનું સંખાધન. (ર) પિતાના મેટા ભાઈ, મેટા બાપા, (૩) વિવેકના કાઈ પણ પુરુષ માટેના ઉદગાર ભાઈ-દાવે પું. [+જુએ ‘દાવા.’] ભાઈ તરીકેના હક કે અધિકાર
ભાઈ-ભંય (બન્ધ) પું. [+ સં. વધુ] મિત્ર, દાસ્ત ભાઈ-બંધાઈ (-બધાંઇ), ભાઈ બંધી (-અન્ધી) શ્રી. [+ ગુ‘આઈ’-‘ઈ' ત, પ્ર.] દોસ્તી, મિત્રાચારી, મંત્રી ભાઈ-બાપા કે, પ્ર. [+જુએ ‘બાપા.’] લાચારી બતાવવા સામી વ્યક્તિને ઉદ્દેશી ઉદ્દગાર. [॰ કરવા (રૂ. પ્ર.) ક્રાકલદી કરવી, વિનંતિ કરવી. (૨) નરમાશથી સમઝાવીને કામ લેવું]
ભાઈ-બીજ સ્ત્રી. [+ જએ બીજ,૨] હિંદુએમાં કાર્તિક સુદિ બીજની તિથિ, ચમ-દ્વિતીયા. (એ દિવસે નેતરવાથી ભાઈ બહેનને ત્યાં જમવા જાય.) (સંજ્ઞા.) ભાઈ-ભાંડુ ન., ખ.વ. [+ જુએ ‘ભાંડુ.'] એક માતાપિતાનાં સંતાન, ભાંડુ, ભાંડરડાં
ભાઈ-શ્રી પું. અ.ન. [+ સં. શ્રી, માત્ર માનાર્થે] વિવેકમાં કાઈ પણ ‘ભાઈ” દરજજાના પુરુષનું સંખેાધન, શ્રીમાન ભાઈ-સલામ સ્ત્રી. [+જુએ ‘સલામ.'] ‘હે ભાઈ, તમને સલામ છે' એવા આરાયના લટક"સલામના વ્યવહાર ભાઈ-સંગ ૪.પ્ર. [જુએ ‘સંગ’(<સં. દ્દિ > પ્રા.સિંઘ) ] (તિરસ્કારમાં) કાઈ પણ આદમી ભાઈ-મા ૩.મ. [+જુઆ ‘સાહેબ'-નું લાધવ.] સામાન્ય
માનવી જોગ વિવેકના ઉદ્ગાર ભાઈ-સામ (-સા:ખ), ભાઈસાહેબ પુ., ખ.વ. [+જ ‘સાહેબ.’] (માન સાથે) ક્રાઈ` પણ પ્રકારના ભાઈ ને માટેનું (લાચારીના ભાવવાળું) સંબોધન. [॰ કહેવા (-કૅ:વા), • કહેવઢાવવા (-કેઃવડાવવા) (૩.પ્ર.) તેમા ાકારવી કે પેાકરાવવી] [જ ‘ભાઈ’ ભાઉ છું. [સં. મોં>પ્રા. માર મરા.] (મહારાષ્ટ્રમાં) ભાઉ(-)ડું ન. આબુની તળેટીના પ્રદેશની પહાડી પ્રજાનું માણસ. (સંજ્ઞા.)
શાક હું, હાથીનું આગલા પગનું લંગર બાંધવાને ભેાંચમાં ખાડેલા પથ્થર કે લાકડાના મજબૂત ખીલે। ભાૐ વિ. વાંઢિયું. (ર) દૂધ દૈતાં બંધ થયેલું (ઢાર), પાંકડું