________________
ભળામણ
૧૧૬૭
ભજs
હકી
સ.જિ. ભળાવવું છે, સ.જિ. (પણ અર્થભેદ). ભંગી (ભગી) પું. એ નામની ભીલ ઠાકરડા રાજપૂત ભળામણ (૯ણ્ય), -શુ સી. જિઓ “ભળાવવું” ને “ભળ” વગેરેમાંથી મુસ્લિમ કાલમાં લડાઈમાં અશત થતાં મેલાં
+ગુ. “આમણ-આમણું' કુ.પ્ર.] જુએ “ભલામણુ.” કામની ફરજિયાત રોપણીને અંગે હિંદુઓમાં ગણાયેલી ભળાવવું એ “ભળવું'માં. (૨) હવાલો આપ. (૩) એક અસ્પૃશ્ય કામ અને એને પુરુષ, એસર, મહેતર, પરિચય કરાવો
ઝાંપડે, સફાઈ કામદાર (અસ્પૃશ્ય ગણાતી હતી તે કામમાં ભાડું ન. મોટું દ૨, ભેણ
આ કેમ સૌથી ઊતરતી એ માટે ગણાતી હતી કે એમને ભંગ (ભB) પું. [સ.] ભાંગવું એ, તોડી નાખવું એ. (૨) મેલું ઉપાડી સાફ કરવાનું, મરેલાં કતરાં ઢસડી જવાનું,
ખલેલ, અટકાવ, (૩) ઉલ્લંઘન, “બ્રીચ, “ઇન-કેિજમેન્ટ.' રસ્તાઓ વાળવાનું અને મશાનની રેકી કરવાનું, એવાં (૪) અંગને ચોક્કસ પ્રકારનો મરેડ, (૫) વળાંટ. [૦ કરશે કામ કરવાનાં રહેતાં. બેરવાનાં જાજરૂ છે ત્યાં મેલું (રૂ.પ્ર) અમાન્ય રાખવું, નિયમને કે હુકમનો અનાદર ઉપાડવાને ર્નિવ રિવાજ હજી ચાલુ છે.) કરવો. ૦ ૫ (ઉ.પ્ર.) વર અડચણ ઊભી થવી. ભંગી-ચંગી (ભગી-ચગી) વિ. [જએ “ભંગી' + “ચંગી.] ૦ પાઠ (રૂ.પ્ર.) અડચણ ઊભી કરી થંભાવી દેવું] ભાંગ પી એજ મારનાર ભંગ(ગે) (ભ-ગે) વિષે. [જ “ભાંગ' દ્વાર.] ભંગી-જંગી (ભગી-જગી) વિ. જિઓ “ભંગી' + જંગી.] ભાંગને વ્યસની, બંગડી
ભાંગ પીને મસ્ત રહેનાર, (૨) (લા.) મંગધડા વિનાનું. ભંગ(ગે)-ખાનું (
ભ ગેડ) ન. [+ જુઓ “ખાને.] (૨) તરંગી ભગેડીએને ભેળા મળી ભાંગ પીવાને અડું
ભંશ વિ. [સં. માર + ગુ. “ સ્વાર્ષે ત.ક.] ક્ષણભંગુર બંગડી સ્ત્રી, જિઓ “ભંગી'+ ગુ. ત.પ્ર. + “'- અંજીર (ભગુર) વિ. [સં.] ભાંગી પટવાના-તુટી પડવાના પ્રત્યય.] ભંગિયણ, મહેતરાણી, ઝાંપડી [ભંગી.' સ્વભાવનું. (૨) નાશવંત, વિનશ્વર, ક્ષણભંગુર ભંગ કું. જિઓ “ભંગી'શુ. “હું” સ્વાર્થે ત.ક.] જુએ ભંગુરતા (ભગુર) સી. સિં.) ભંગુર હોવાપણું ભંગીલ (ભ5) વિ. સં.] ભાંગી પડવાના સવભાવનું, ભંગ (ભકશે) જ “ભંગડ.” બરડ, બટકણું
[પણું બંગ-ખાનું (ભગેડ-) જ “ભંગડ-ખાનું.' ભંગશીલતા (ભ) સ્ત્રી, (સં.) બરડ હોવાપણું, બટક્રણા- ભંગડી વિ. [જ “ભગેડ' + ગુ, “ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર. ], ભંગાણ ન. [જ એ “ભેગાવું' + ગુ. “અણ” કુ.પ્ર.] વચ્ચેથી ભંગેરચી (ભગેર-ચી) વિ. [જઓ “ભગેડ' + ફા. પ્રત્યય] ભાંગી પડવું એ. (૨) અટકી પડવું એ, ગતિ કે ક્રિયાને એ “ભંગડ. અટકાવ થા એ. (૩) (લા.)નાસભાગ. [૦૫૦૬ (રૂ.પ્ર.) બંગેરણ,-ત (ભગેરણ્ય,ત્ય) સતિ. જિઓ “ભંગેરે' + ગુ. સમૂહમાંથી છૂટા પડી નાસી છૂટવું. ૦પાડવું (રૂ.પ્ર.) શત્રુતા “અણુ” “અત” પ્રત્યય.] ભાંગ વેચવાનો ધંધો કરનારી સ્ત્રી કરાવવી. (૨) નસાડવું
અંગે (શરૂ) ન. એ નામનો ઘાસને એક છેડ ભંગાર છું. [ઓ “ભાંગવું' દ્વારા] લાકડાં ધાતુ વગેરેના ભંગેરા (ભકગેરે) મું. [સ. માં દ્વારા] ભાંગ વેચવાનો ધંધો માલ-સામાનને તૂટી ફૂટી ગયેલે ભાગ. (૨) (લા.) વિ. કરનાર વેપારી તકલાદી, તૂટી જાય તેવું. (૩) નપાવટ, હીન, ઉધાર બંગડું-ળુ) ન. ગલન છેડનું બી. બંગારિયા પું. +ગુ. “ણું” ત...] તાંબા પિત્તળનાં વાસણ મંગેતું ન. એ નામનું એક ઘાસ
[મારવાં]. દુરસ્ત કરનાર તેમજ ટેલાં વાસણ ખરીદવાને ધંધાદારી અંગેરું ન. એ નામનું એક ઘાસ[-રાં કંકવાં. (ઉ.પ્ર) ગપ્પાં ૧ કંસાર
બંગાળું જ “ભંગાડું.” ભંગારી સી. એ નામની માછલીની નત
ભંજક (ભ-જક) વિ. સિં.) ભાંગી-તોડી નાખનાર. (૨) . ભંગારું ન. એ નામનું એક ઘાસ
ભાગાકારમાં ભાગનારી રકમ. (ગ) ભંગારે જિઓ “ભંગાર'+ ગુ. ” સ્વાર્થે ત.ક.) ભજન (ભજન) ન. [સં.] ભાંગવાની ક્રિયા, તેડ-ભાંગ જઓ “ભંગાર(૧).
[ભંગારિયો.” ભજન (ભજન) વિ. [સં.] જુઓ “ભંજક.” ભગારા ૫. જિઓ “ભંગાર' 4 ગ. “G” ત.ક.] જુઓ ભેજવાર . [સ. મશ્ન. “ભાંગવું' દ્વારા], (-4), ડી જી. ભંગાવવું, ભંગાણું (ભ-) જો “ભાંગવું "માં. [+ગુ, “ઈ' સ્વાર્થે ત...] નુકસાન. (૨) (લા) હેરાનગત, ભંગિ -ગી) (ભગિ,-ગી) સ્ત્રી, સિ] રીત, પદ્ધતિ, બ. પજવણું (૨) શરીરના અંગ-મરોડ. (૩) (લા.) વાણીની ચેકસ ભંજવા . [૪ એ “ભેજવાહ' + ગ. ‘એ' સ્વાર્થે ત..] પ્રકારની લઢણ. (કાવ્ય.) (૪) પગથિયું
નુકસાન. (૨) (લા.) ભવાડે, ફજેતી મંગિય(-૨)ણ (-શ્ય), ભંગિયાણી સ્ત્રી, જિએ “ભંગિયો” જવું (ભ-જવું) સ.જિ. [ સં. મજ, તત્સમ ] ભાંગવું.
+ ગ. “અ-એ)*-અણી' પ્રત્યય.] જુઓ બંગડી.' ભંજાવું (ભાવું) કર્મણિ,જિ. અંજાડવું (ભ-નવું) એ., બંગિયો છું. જિઓ “ભંગી' + ગુ. કયું સ્વાર્થે ત...] સક્રિ. (આ ધાતુ ગુ. માં જાણતો નથી.) એ "ભંગી.
ભંજરે પુંસિં. મe- “ભાંગવું દ્વારા] ઠેર ઠેર ભંગાર ભંગા (ભગ) જુએ “ભંગિ.'
[‘બંગડ.' પડયો હોય એવી સ્થિતિ [(૨) (લા.) વિનાશ ભંગ (ભક) વિ. જિઓ “ભાંગ' +ગુ. ઈ' ત.પ્ર.એ ભંજાવું. . મન “ભાંગવું' દ્વારા ભાંગ-હ, તેડ ભાંગ.
"पपारा
L
"
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org