Page Text
________________
બુદ્ધિ-સ્વાતંત્ર્ય-વાદ
બુલાખી
વિચાર કરવાનો અધિકાર છે એવા પ્રકારની પરિસ્થિતિ, ક્ષુધાતુર, ભૂખાળવું. (૨) (લા.) રાંક, ગરીબ [માગતું બુદ્ધિ-પ્રામાણ્ય, “રેશનાલિઝમ'
[‘બુદ્ધિ-વાદ.' બુમુક્ષુ વિ. [સં.] ખાવાની ઈચ્છા કરનારું, ભજન કરવા બુદ્ધિસ્વાતંત્ર્ય-વાદ (-સવાતવ્ય.) પું. [સં.] જ એ બુમરાણુ ન., બુમાર, મું. [જ એ બૂમ' દ્વારા.] બુમાબુદ્ધિસ્વાતંત્ર્યવાદી (વાતચ) વિ. [સ. પું] જએ બુમ, મોટે ધાટ, રાડારાડ, શેરબકાર બુદ્ધિવાદી.”
[વિનાનું, મૂર્ખ, બેવકુફ બુમે જ બંબિયો.' બુદ્ધિ-પીણું વિ. [+જઓ “હીશું.'], -ન ન. સિં] બુદ્ધિ બુરખા-ધારી વિ. જિઓ બુરખે' + સે, મું.], બુરબેશ બુદ્ધિહીનતા સ્ત્રી. [સ.] બુદ્ધિહીન હોવાપણું, મૂર્ખતા, વિ. [અર. બુર્કઅ + ફા. પિ ] બુરખો ધારણ કરનારું બેવકૂફી
તિવું, તર્કલક બુર છું. [અર. બુર્કઅ] આંખ સામે કાણાંવાળી જારી બુદ્ધિહેતુક વિ. [સં.] જેના કારણરૂપે બુદ્ધિ રહેલી હોય હોય તે આખા શરીર ઉપર ઓઢો બુદ્ધ વિ. [સં. ૨ -> પ્રા. યુદ્ધએ, હિ.] (કટાક્ષમાં) બુરજ છું. [અર. બુજ] કિલાની દીવાલને ચાર ખૂણે મૂર્ખ, બુદ્ધિહીન, ડેવ્યું
બિધા બહાર કાઢેલો તે તે ગોળાકાર અને દીવાલમાં અમુક અમુક બુદ્ધોપદેશ પુ. [સં. વૃદ્ધ + ૩પરેરા] ગૌતમ બુદ્ધે આપેલો અંતરે તે તે ચોરસ કે લંબચોરસ કેઠો (જેના ઉપર રહી બુદ્ધોપાસક વિ. સિં, વૃદ્ઘ + ૩૫] ગૌતમ બુદ્ધની ઉપાસ- સેનિક કિલ્લા ઉપર આક્રમણ કરનાર શત્રુ સામે અસ્ત્રોથી ના કરનાર
લડી શકે.), હાથણ, પુસ્ત બુ દૂબ દ ધું. [સં.] પરપોટો
બુરજ-બંદી(-ધી) (-બન્દી, ધી) વિ. [+ ફા. “બદી.] બુદ્દબદન ન. [સં. પ્રકારે નવા ઊભો કરેલો શબ્દ] જેને ફરતા બુરજ હોય તેવું કોઠાવાળું (કિલો વગેરે). (૨) ઊકળવું એ, ઉત્કલન ફિલું બિંદુ, ઉત્કલન-અંક શ્રી. બુરજવાળી બાંધણું
[એક જીત બુબ દાંક (બુદબુદા) . સિ ૧૬૦ + ] ઊકળવાનું બુરજી વિ., શ્રી. [ + ગુ. ‘ઈ' તે પ્ર.] શેતરંજની રમતમાંની બુધ પૃ. સિં.] ડાહ્યો માણસ, સમઝ. (૨) વિદ્વાન, પંડિત, બુરજી-બંદ(ધ) (-બન્ડ-બ્ધ) મું. [+ ફા. “બન્દ] ઘોડાની (૩એ નામને સૂર્યની નજીક રહી ફરતો એક ગ્રહ, પીઠ ઉપરના સામાનનો એક ભાગ ' મર્કયુરી.” (સંજ્ઞા.) (૪) પરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ચંદ્રને બુરભેસ(-સ્પ) બી. ઘડપણમાં જવાનીને દેખાવ એની પત્ની રોહિણીમાં થયેલા પુત્ર કે જે પાછળથી ગ્રહ- બુરાક અલી. [અર.] તાબૂતના દિવસે માં કરવામાં આવે છે રૂપે થે. (સંજ્ઞા). (૫) સપ્તાહના સાત વારે માન રવિ- તેવું એક પગ પશુ થી ચેાથો દિવસ. (સંજ્ઞા.). [બાપને બુધવારે (૨. પ્ર.) બુરારવું જ બૂડવું.' ('બુડાવવું ને સ્થાને તળ ગુજરાતકશું નહિ, ન્ય]
માં કવચિત સાંભળવા મળતું. સર૦ “અરાઢ.) બુધ-જન . [સં.] ડાહ્યો માણસ
બુરાની ન. છાસમાં કરેલું શાક બુધરડે . ઉઝરડે
બુરાની સી. તળેલું રીંગણું બુધ-વાર છું. [સં.] જ “બુધ(૫).'
બુરાવવું, બરવું એ બરવુંમાં. બુધવારિયું વિ. [ + ગુ. “ઇયું' ત. પ્ર.] બુધવારને લગતું. ભુજ-કેટ ૫. [એ. બ્રાઉન-કોટ 1 આખે શરીરે ઢંકાઈ (ર) ન. બુધવારને દિવસે પ્રસિદ્ધ થતું સામાયિક. (૩) જાય તેવો કોટ, ઓવર-કેટ' બુધવારને દિવસે મળતું મંડળ (૪) (લા) નાદારી કોર્ટે. બુર્ઝવા વિ. [] સમાજના મધ્યમ વર્ગનું (૫) વિ. નાદાર, દેવાળિયું
બુલબૅગ કું. [અં.] ધાતકી પ્રકારને વિદેશી એક કુતરે બુધવારે વિ. [+ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] બુધવારે આવનારું, બુલડોઝર ન. [.] પાવડાની જેમ જમીનમાંથી માટી બુધવારે આવે તેવું, બુધવારથી શરૂ થતું
ખાદી જમીનને સરખી કરતું એક યાંત્રિક વાહન, યંત્ર-પાવડે બુધારવું સ. ક્રિ. [જએ બધું–ના, ધા. ધેકા વડે મારવું બુલબલ ન. ફિ.] મીઠા અવાજવાળું એક સુંદર પક્ષી બુધારિયું ન. [જ એ બધું' દ્વારા ] બૂડ્યું, જાડે છે બુલબુલાટ પું. [+ગુ. “આટ' ત. પ્ર.] બુલબુલના જે બુધાષ્ટમી સ્ત્રી. સિં. વુધ + અષ્ટમી] બુધવારવાળી અજવાળી મધુર અવાજ
આઠમ (ચૈત્રી આઠમ એવી મંગળ ગણાય છે.) (સંજ્ઞા.) બુલંદ (બુલન્ડ) વિ. [ફા.] ભવ્ય, મેટું, ઊંચી મેગ્યતાવાળું. બુધાષ્ટમી-વ્રત ન. સિં.] બુધાષ્ટમીને દિવસે આવતો ઉપવાસ (૩) ઊંચેથી ઉચારાત કે વ્યક્ત થતું (અવાજ વગેરે) બુનિયાદ વિ. ફિ. બુન્યાદ] કુલીન, ખાનદાન. (૨) સ્ત્રી. બુલંદ-બખ્ત (બુલન્ડ-) વિ. [કા.] ભવ્ય નસીબવાળું, જડ, મૂળ, પા. (૩) એલાદ, કુળ, વંશ, જાત
મહાભાગ્યશાળી
ભાગ્ય, માટી નસીબદારી બુનિયાદી સી. [ફા] કુલીનતા, ખાનદાની [બેઝિક” બુલંદ-બતી (બુલદ-) . ફિ.] ઊંચું નસીબ, પરમ બુનિયાદી વિ. [+ગુ. ‘ઈ’ ત. પ્ર.] પાયાનું, મૂલભત, બુલાક,ખ સ્ત્રી , ન. [તક. બુલા, '] નાકમાં પહેરવામાં બુન્નસ ન. [અર. બુ ) એ “બનુસ.'
આવતું લટકતું વાળીના જેવું ઘરેણું બુબેલ ન. સાબરના જેવા શિગડાવાળું એક આફ્રિકી પશુ બુલાખી વિ., . [+ ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] નાકમાં વાળ પહેરી બુમુક્ષા સલી. [સં.] ખાવાની-જન કરવાની ઈચ્છા, ભૂખ, હોય તે કરે (ઘણાં છોકરાં મરી જતાં છેલ્લે જન્મતાં
એનું નાક વીંધી બુલાખ પહેરાવામાં આવે છે. સર૦ “નાથ” બુભાષિત વિ. [સં.] ખાવાની ઈચ્છા કરી હોય તેવું, ભૂખ્યું, ગુજરાતી)
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |