Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 553

ભાજંતરી
૧૫૮૮
ભાડ
બાજેતરી (બાજારી) વિ. [જ એ બજવું” દ્વારા.] વાજાં બાજોઠ (-ડષ) સમી. લોડાની એક પ્રકારની ચાલ વગાડનાર, વાદક. (૨) પં. ગાવા-બજાવવાના ધંધાદારી- બાઝકયું વિ. જિઓ બાઝવું' + ગુ. “ક' મmગ + “અ” એને મોકલે. (૩) સ્ત્રી, વાજાવાળાઓની ટોળી. (૪). કુ.પ્ર.) બાઝી-વળગી પડનારું. (૨) કજિયાખર, બાધકણું અગાઉ ગાયક પાસેથી લેવા એવો વેરો
બાઝણ વિ. જિઓ બાઝ' + ગુ. ‘અણું કર્તવાચક ક. બા-જિં)દાઈ (બાજ(-જિ)ન્દાઈ) સી. જિઓ બાજં'. પ્ર.] જઓ “બાઝકણું.”
આઈ' ત.ક.]. - . [ એ બાજં ' + “વેડા.'] બાઝણ (શ્ય) સી. [જ બાઝણ' + શ્રી. ને “ઈ' ધુતારા-ડા, ધૂર્તતા
લઘુમયાન ” રૂપે.] બાધકણું ચી ભા-જિંદું (બાજ(જિ)નું) વિ. [ફા. બાજજ ] બાઝવું સ. કિ. [સં. વાષ્પ > પ્રા. વડ-વળગવું, ચાટી (ભા.) ધર્ત, ધુતારું. (૨) (લા.) પહેાંચેલું, ઉસ્તાદ પડવું. (૨) બંધાવું, જમવું. (૩) ઝઘડવું, કજિયે કરવો. બાજિયા-કારે . ભવાડે, ફજેતી. [૦ ગવાવા રૂ. પ્ર.). (ભ. કુ.માં કર્તરિ પ્રગ.) બઝાવું ભાવે, કર્મણિ, કિં. મીઓમાં ભવાડાની જાહેરાત થવી]
બઝાવું છે., સ. ક્રિ. બજિહાઈ બાજિન્દાઈ ), વેઢા જ બાજંદાઈ, વિઠા.' બાઝ-બાઝા (બઝમબાઝા), ઝી ટકી. [જ એ ‘બાઝવું,” બોજિંદુ (બજિન્દ).” એ “બાડું.”
દ્વિભવ, + ગુ. ‘આ’ ‘ઈ' ક. પ્ર.], બાઝા-બાઝ (-9), બાજી કરી. કિ.] રમત, ખેલ. (૨) સોકઠાં પાસ પત્તાં -ઝી સી. [+ગુ. “ઈ' કુ. પ્ર.] વળગા-વળગી (૨) વળગીને વગેરેની રમત. (૩) (લા.) બાજી ખેલવાનું પાટિયું. (૪) કરવામાં આવતે ઝધડે કિરવામાં આવતે કડે (૪) યુક્તિ, તદબીર, (૫) પ્રપંચ, કાવાદાવા. [૨ ખેલવી, બાઝિયા પું. [જ એ બાઝવું' + ગુ. “થયું ક. પ્ર.] વળગીને ૦ રમવી (ઉ.પ્ર.) દાવ-પેચ અજમાવો. ૦ ગઢવી , ૦ બાટકવું સ. જિ. [૨ ] “અટક બટક' અવાજ સાથે ખાવું. રચવી (ઉ.પ્ર.) યુક્તિ કરવી, ૦ છતલી (રૂ.પ્ર.) સફળતા (૨) વળગવું. (૩) કજિયે કરવો મળવી, ૦ ધૂળ થવી, ૦ બગલ, ૦ હાથથી જવી બાટકળ વિ. જિઓ “બાટક' દ્વારા.) બહુ ખાનાર, ખા ખા (ઉ.પ્ર) યોજના નિષ્ફળ જવી. (૨) કામ બગડી જવું. કરનાર, (૨) (લા.) વિવેક વિનાનું, અવિવેકથી બેલ બેલ ૦ હાથમાં આવવી (ર.અ.) સામાનું સારું ભાડું કરવાનું કરનારું
ફૂિગ લાગવી એ પિતાને વશ આવવું. ૦ હારવી, છતી બાઇ હારવી બાટલ (-ટય) સમી. જુઓ બટા' દ્વારા ] બટાઈ જવું એ, (૩.પ્ર) સિદ્ધ થયેલું કામ માર્યું જવું-નિષ્ફળ થવું. બા-બાં) પું. વિજ.] છટી લાપસી, (પુછે.) જીતની બાજી (રૂ.પ્ર.) સફળતા આપનારું કાર્ય. હાથમાં બાટ? જ એ “બાંટ. બાજી રહેવી (૨:વી) (ઉ.પ્ર.) કામ કરવાનું સ્વવશ હોવું. બાટ-છપાઈ જ ઓ “બાંટ-છપાઈ.' હારની બાજી (રૂ.પ્ર.) નિષ્ફળતા. હારી બાજી જીતવી બાટ-છાપ જાઓ “બટ-અપ.” ઉ.પ્ર.) કામની અનુકુળતા થવી]
બાટમ વિ. પૂછેલા પ્રશ્નોના જવાબ ન આપી શકનારે ફિ.] યુક્તિથી રમાડી જનાર, ખેલાડી. બાટલી છું. આંબાની એક જાત (૨) (લા) માકડાં વગેરેને ખેલ કરનાર, મદારી. (૩) બાટલી. સી. જિઓ “બાટલો + ગુ. ઈ' સતીપ્રત્યય.] લુચ્ચો માણસ. [૦નું રમકડું (ઉ.પ્ર.) બીજાની દોરવણીથી મધ્યમ માપને શીશે. ૦ પીવી (૧. પ્ર.) દારૂ પીવા. ૦ઘરાક, કામ કરનારું]
[(૩) પ્રપંચ, કાવા-દાવા ભગત (ક. પ્ર) દારૂ પીનાર માણસ]. બાજી-ગરી સ્ત્રી- [ફ.] બાઇગરનું કાર્યું. (૨) યુક્તિ, તદબીર. બાટલે . [એ. ઍટલ’ + ગુ. “ઓ' ત, પ્ર.] કાચની બાજીરાવ પં. એ નામને પૂનાને એક પેશવા શાસક] કે ચિનાઈ માટીની મોટી બરણી. [+લા ભરવા (ઉ.પ્ર.)
લા.) જબરો પરાક્રમી માણસ. [૦ને બેટા (૨. પ્ર.) રોજ દવા લાવવી). જબરો માણસ, અડાબીડ માણસ
બાટવું એ “બટાવું.' [બાટી જવી (રૂ. પ્ર.) મનદુઃખ થયું, બાદ જ મી. [વા. બાજૂ] કઈ એક તરફ ભાગ, ઊંચાં મન થવાં, વમનસ્થ થવું. (૨) સારી રીતે બેલીપડખું. (૨) ક્રિ.વિ તરફ, ગમ, ભણી, મેર. [૦એ બેસવું ચાલી થવી (-બેસવું) (રૂ.પ્ર.) તટસ્થ થઈ રહેવું. ૦ એ રહેવું (-૨વું), બટાટ (૫) શ્રી. [સી.] જુઓ "બાઝ-બાઝા.'
પકડવી, લેવી (૨.પ્ર.) તરફદારી કરવી. ૦ રાખવી બટાચૂર કિ. વિ. જુસ્સાથી, આવેશથી. (૨) ખૂબ, ઘણું (૩. પ્ર.) છેવટને સમયે કારણને મજબૂત બનાવી લેવું] બાકી છે. [સં. વતવા > પ્રા. વટ્ટિકા, હિ.] ધને લેટ બાજ(જ)-બંદ(-) (-બ૬,ધ) ૫. ફિ. બાજ-બ૬ ] કઠણ બાંધી અગ્નિ આસપાસ મકી શેકવામાં આવે બાવડા ઉપર પહેરાતું કે બંધાતું એક ઘરે, કાણું ઉપરનું.
જાડે ના રોટલો ઘરેણું, કેયર
(બ) ન. કણ ચડયા ન હોય તેવા જુવાર બાજરીના બાજોઠ એ બાજઠ.”
સાંઠાઓનો સમૂહ
[દાવ બાજોઠ, ડી, ડે જુએ “બાજઠ, ૭ી, ડે.'
બાઠ (-કપ) સી. કોડીની રમતમાં બધી કોડી બેઠી પડે એવો બાડિયું,-એ એ બાજયું છે.'
બહું બાં’ બાજોઠી જી. જિઓ “બાજોઠ' + ગુ. ‘ઈ' ની પ્રત્યય.] જુઓ બા ૫. રીના ગેટલો ‘બાજઠ-ડી.”
બાર (-૩૫) સ્ત્રી કેર, હાંસ. (૨) તલવારની ધાર. (૩)