Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 480

પ્રારંભ-સ્થાન
પ્રારંભ-સ્થાન (૨મ્ભ-) ન. [સં.] જ્યાંથી શરૂઆત કરવામાં આવી હોય તે સ્થળ, ‘સ્ટાર્ટિંંગ સ્પોટ' પ્રારંભાવવું, પ્રારંભાથું (રમ્લા) જએ ‘પ્રારંભનું’માં, પ્રારંભિક (-રસ્મિક) વિ. સં. પ્ર + આશ્મિTM] પ્રારંભને લગતું, આરંભનું, શરૂઆતનું, ઇનિશિયલ.' (૨) પ્રાથમિક, ‘એલિમેન્ટરી.' (3) અસલનું, આદિમ, પ્રિમિાટેવ.' (૪) પ્રાવેશિક, પ્રાસ્તાવિક, ‘ઇન્ટ્રેકટરી’ પ્રારીપ્સિત વિ. [સં.] આરંભમાં કરવા ઇચ્છેલું, સારી રીતે જેના આરંભ કરવાની ઇચ્છા કરી હેય તેવું પ્રાર્થક વિ. [સં. મેં + અર્થ] પ્રાર્થના કરનાર, પ્રાર્થયિતા, પ્રાર્થી. (૨) યાચક, ભિક્ષુક, માગણ પ્રાર્થન ન. [સં. પ્ર +ર્ચન] પ્રાર્થના કરવી એ, માગનું એ, [Đષ્ટદેવની સ્તુતિ પ્રાર્થના સ્રી. [સં.] પ્રાર્થન. (૨) નમ્ર વિનંતિ અરજ. (૩) પ્રાર્થનાગાર ન. [ + સં. મારી] પ્રાર્થના-ગૃહ, પ્રાર્થના-મંદિર (જ્યાં બેસી પ્રાર્થના કરવામાં આવે.) પ્રાર્થના-ગીત ન. [સ ] ઈશ્વર-પ્રાના વગેરેનું ગીત પ્રાર્થના-ગૃહ ન. [સં., પું, ન.] જુઆ ‘પ્રાર્થનાગાર.’ પ્રાર્થના-નિષ્ડ વિ. [સં] ઇષ્ટદેવ વગેરેની પ્રાર્થનામાં નિષ્ઠા કે આસ્થાવાળું
માગણી
પ્રાર્થના-પત્ર પું. [સં., ન.] ફ્રાઈ પણ માગણી કરવાને કાગળ, નિવેદન-પુત્ર [ગીતાની પુસ્તિકા પ્રાર્થના-પાથી સ્ત્રી. [સં] પ્રાર્થનાએાની પુસ્તિકા, પ્રાર્થનાપ્રાર્થના મંદિર (-મન્દર) ન. [સ] જએ ‘પ્રાર્થનાગાર.’ પ્રાર્થના-શીલ વિ. [સં.] ઇષ્ટદેવ વગેરેને પ્રાર્થના કરવાની ટેવ કે વૃત્તિ ધરાવતું
પ્રાર્થના-સભા સ્ત્રી. [સં,] ઇષ્ટદેવ વગેરેની પ્રાર્થના કરવાને મળેલા કે મળ માનવ-સમૂહ. (૨) એ પ્રાર્થના કરવાનું સ્થળ પ્રાર્થનાસમાજ પું. [સં.] જેમાં મૂર્તિપૂજા નથી તેવા માત્ર ઈશ્વર-પ્ર ર્થનાઓમાં માનનારા એક અર્વાચીન હિંદુ સંપ્રદાય. (સા ) [સભ્ય કે અનુયાયી પ્રાર્થનાસમાજી વિ. [ + ], ઈ ' ત, પ્ર.] પ્રાર્થના-સમાજનું પ્રાર્થના-સ્થલ(-ળ) ન. [સં] પ્રાર્થના કરવાનું સ્થાન. (૨) જુએ ‘પ્રાર્થનાગાર.’
પ્રાર્થનીય વિ. [સં.૬+ • અર્થનીથ] પ્રાર્થના કરાવાયેાગ્ય પ્રાથયિતા વિ. [સં., પું.] જુએ ‘પ્રાથૂંક.’ પ્રાર્થવું સ. ક્રિ. [સં. ૬ + પ્, તત્સમ]પ્રાર્થના કરવી, સ્તુતિ કરવી. (૨) યાચવું, માગવું. પ્રાર્થાવું કર્મણિ, ક્રિ. પ્રાર્થિત વિ. સં. ત્ર + ચિત્ત] જેની પાસે પ્રાર્થના કરવામાં આવી છે તે. (૨) જે વિશે પ્રાર્થના કે માગણી કરવામાં આવી છે તે
પ્રાર્થી વિ. [સં. ત્ર + મર્ચી] જુએ ‘પ્રાર્થક.’ પ્રાગ્ધ ન જુએ ‘પ્રારબ્ધ.’
૧૫૧૫
પ્રાથરક છું. સં ત્ર + માā], પ્રાવરણુ ન. [સં. +મા+વર્] એઢવાનું વસ્ત્ર. (૨) પછેડી, દુપટ્ટો પ્રાવાહિકી વિ., . [સં] મેક્ષ તેની ઇચ્છાએ કરેલી શ્રવણ વગેરે સાધન ભક્તિ (પુષ્ટિ.)
Jain Education International_2010_04
પ્રાસ્તાવિક
પ્રાવીણ્ય ન. [સં.] પ્રવીણ-તા, કાશલ, હેશિયારી, દક્ષતા પ્રાતૃત સ્રી. [સં. પ્રાવટ્ટટ્], “ટાલ(-ળ) પું. (સં.] ચામાસું, વર્ષાઋતુ, વરસાદની મેાસમ
પ્રાયેશિક વિ. સં. ત્ર + આવૈશિ] પ્રવેશને લગતું. (૨) પ્રાથમિક. (૩) પ્રારંભિક, ‘ઇન્ટ્રોડક્ટરી’ પ્રાયેશિકી વિ., સ્રી. [સં.] પ્રવેશને માટેની (પરીક્ષા) પ્રાશ યું., ન્શન ન. [સં. ત્ર + મા,-રાન] ખાવું એ ખન્ન એટલું એ
પ્રાથવું સ, ક્રિસન્ન + મ ્, તસમ] પ્રાશન કરવું, ખાવું, અન્ન એટવું. (૨) ભેાગવવું
પ્રાશસ્ત્ય ન. [સં.] પ્રશસ્તપણું, પ્રશસ્તતા પ્રાશંસિક (^âસિક) વિ. [સં.] પ્રશંસાને લગતું પ્રશાવલેહ પું. [સ. ત્ર + મA + મય] (ઔષધીય) ચાટણ, (વૈધક.)
પ્રાશિત વિ. સં. પ્ર+ તિ] ખાધેલું, એટલું પ્રાશ્ચિત ન. [સ, પ્રાથશ્ચિત્તનું ગુ. લાધવ] જુએ ‘પ્રાયશ્ચિત્ત,’ પ્રાશ્નિક વિ. [સં.] પ્રશ્ન (કાઢીને) પૂછનાર, ‘પેપર-કેટર.’(૨) (લા.) સભ્ય, સભાસદ
પ્રાસ પું. [સં. x + 5] જના સમયનું ભાલાના પ્રકારનું એક વાંકી અણીવાળું હથિયાર, (૨) (ગુ. અર્થ) અંત્યાનુપ્રાસ (પઘ-વૃત્ત-છંદ-ગીતમાં એકીબેકી ચરણના છેલ્લા એ અક્ષરેમાંના પહેલાના સ્વર સાહેતની અને બીજાના સ્વર સહિતની સમાનતા), ‘હ્રાઇમ’(ર. મ.). (કાવ્ય.)[^ એસા (બૅસવેા), મળવા(ઉં. પ્ર.) ચરણના છેલ્લા બે સ્વરાની છેલ્લાને છેડે હોય તે વ્યંજન સહિતની સમાનતા હેવી. ૦ મેળવવા (૬. પ્ર) એવી સમાનતા કરવી] પ્રાસ-બદ્ધ વિ. [સં] એકીબેકી ચરણામાં પ્રાસવાળું પ્રાણમુક્ત વિ. [સં] અપદ્યાગદ્ય, છંદેાબંધન-રહિત, બ્લેન્ક’ (મન. હિર.)
•
પ્રાસ-રહિત વિ. [સં] જુએ ‘પ્રાસ-મુક્ત’–‘ગ્લૅન્ક' (ર. મ.) પ્રાસવું સ. ક્રિ. [સ. ત્ર + મ નું અર્વાં. તદભવ] જુએ ‘પ્રાશનું (૧),’ [પ્રમાણે ગેાઢવવા એ પ્રાસ-સ્વાતંત્ર્ય (વાતસ્થ્ય) ન. [સં.] પદ્યમાં પ્રાસ ઇચ્છા પ્રાસંગિક (-સાગિક) વિ. [ર્સ ]પ્રસંગને લગતું, ‘કૅ,સુઅલ,'
‘ઇન્સિડેન્ટલ’
પ્રાસંગિકતા (-સગિક-) સ્ત્રી. [સં.] પ્રાસંગિક હોવાપણું પ્રાસાત્મક વિ. [સં. પ્રાણ + આત્મન્ + ] ચરણેામાં પ્રાસમળ્યા ાય તેવું [માઢું અન્ય મકાન પ્રાસાદ પું. [સં. 9 + મા-સā] મહાલય, મહેલ, મેાટી હવેલી, પ્રાસાદિક વિ. [સં.] ઈશ્વરીય દૈવી કૃપાવાળું. (૨) કાવ્યના
પ્રસાદ ગુણથી ભરેલું (કાવ્ય). (૩) (લા.) સરળ અને હળતું પ્રાસાદિતા સ્ત્રી [સં] કાવ્યનું વાણીનું પ્રાસાદિક હાવાપણું પ્રાસાનુપ્રાસ પું. [સંપ્રાપ્ત + અનુ-પ્રાસ] અનુપ્રાસના ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારોના ઉપયોગ કરવામાં આવ્યે હાય એવી યેાજના. (કાવ્ય.) [(+1021.) પ્રાસાનુપ્રાસી વિર્સ, પું.] પ્રાસ અને અનુપ્રાસવાળું પ્રાસ્તાવિક વિ. [સં.) પ્રસ્તાવ કે પ્રસંગને લગતું, પ્રાસંગિક,