________________
પ્રત્યુત
પ્રદ્યુત ઉભ. [સં. પ્રતિ + ઉત્ત] પરંતુ, કિવા. (૨) ઊલટી રીતે પ્રત્યુત્તર પું. [સં. ત્તિ + ઉત્તર) ઉત્તરના ઉત્તર પ્રત્યુત્થાન ન. [સં. પ્રñિ + ઉચારી] માનમાં સામે ઊભા થવુંએ પ્રત્યસ્થિત વિ. [સં. પ્રત્તિ + સ્થિત] માનમાં સામે ઊભું થયેલું
૧૯૬
પ્રત્યુત્પન્ન વિ. [સં. પ્રત્તિ + ઉન્ન] તરતાતરત ઊપજી આવેલું પ્રત્યુત્પન્ન-મતિ સ્ત્રી. [સં.] પ્રશ્ન થતાંની સાથે જ ઉત્તર રવાની શક્તિવાળી બુદ્ધિ, હાજરી-જવાબની સઝ. (૨)વિ. પ્રશ્ન થતાંની સાથે જ ઉત્તર દેવાની બુદ્ધિવાળું, હાજરજવાબી પ્રત્યુત્પન્નમતિ-તા શ્રી., ત્ય ન. [સં.] હાજરજવાબીપણું પ્રત્યુદ્દાહરણ ન. [સં. પ્રતિ + ઙઢા-sરળ] ઉદાહરણની સામે આપેલું સામું ઉદાહરણ
પ્રત્યુપાર છું. (સં. મજ્ઞિ + Sq-617] ઉપકારની સામે ઉપકાર,
ઉપકારના બદલામાં કરાતા ઉપકાર
પ્રત્યુપકારી વિ. [સં., પું.] પ્રત્યુપકાર કરનારું
પ્રત્યુપાય હું. [સં. ત્તિ + ઉપાય) ઉપાયની સામે કરવામાં આવતા ૩ કરેલા ઉપાય, ઈલાજના ઈલાજ. (૨) પ્રતિક્રિયા
પ્રત્યૂષ, કાલ(ળ) પું. [સં. ત્તિ + q + ] પરેશઢિયું, પ્રભાત, વહેલું સવાર, પહે
પ્રત્યે નાન્યેા. [સં, પ્રતિ] જએ પ્રતિ,પૈ’
પ્રત્યેક વિ. સં. પ્રત્તિ + h] દરેક, હરેક પ્રત્યેકબુદ્ધ પું. [સં] એ નામના એક બુદ્ધ. (બૌદ્ધ.)(૨) ફ્રાઈ નિમિત્તને જોઈ બાધ પામનાર વ્યક્તિ. (જૈન) પ્રથમ વિ. [ર્સ,] પહેલું, આદિમ, અગ્રિમ પ્રથમ-ત: ક્રિ. વિ. [સં.] સૌથી પહેલાં, આરંભમાં પ્રથમ-તા હ. [સં.] પહેલાપણું, આદિપણું, પ્રાથષ્ય. (૨) પ્રધાનતા, મુખ્યતા [હોય તે પ્રકારનું, ‘પ્રાઇમાફ઼ેસી’ પ્રથમ-દર્શનીય વિ. [સં.] પહેલી જ નજરે જોવામાં આવ્યું પ્રથમા વિ., સ્ક્રી. [સં.] પહેલી વિક્તિ. (ન્યા.) પ્રથમાક્ષર હું. [સં. પ્રથમ + અ-ક્ષર્, ન.] પહેલે। વર્ણ. (૨) પહેલી શ્રુતિ. (વ્યા.) [પહેલે। જન્મ પ્રથમાવતાર પું. [સં. પ્રથમ + અવ-તાર] પહેલા અવતાર, પ્રથમાવસ્થા સ્ત્રી. [સં. પ્રથમ + અવશ્યા] પહેલી અવસ્થા કે સ્થિતિ. (૨)બચપણ
પ્રથમાવ્રુત્તિ વિ. [સં. પ્રથમ+માવૃત્તિ] પહેલું આવર્તન, (૨) પહેલી આવૃત્તિ ૩ સંપાદન (મુદ્રિત ગ્રંથનું) પ્રથમાશ્રમ હું. [સં, પ્રયમ + માશ્રમ] હિંદુઓના ચાર આશ્રમેમાંના પહેલે “બ્રહાચર્યાશ્રમ
પ્રથાનુસાર ક્રિ. વિ. [ + સેં, અનુ-સાર] રીતરિવાજ પ્રમાણે, રૂઢિ પ્રમાણે
પ્રથિત વિ. [સં.] પ્રસિદ્ધ, જાણીતું. (ર) કહેવામાં આવેલું પ્રથી-નાથ પું. [સં. વૃથ્વી + નાથ] જઆ ‘પૃથ્વી-નાથ.’ -પ્રદ વિ. [સં.] આપનારું (સામાન્ય રીતે ‘સુખ-પ્રદ' વગેરે જેમ સમાસમાં ઉત્તર પ્રદે)
પ્રદક્ષિણા સ્ત્રી. [સં] પદાર્થને કેંદ્રમાં જમણે હાથ રાખી કરવામાં આવતી પરિક્રમા
પ્રદેશ
પ્ર-દત્ત વિ. [સં.] આપી દીધેલું, દાન કરેલું, અર્પિત. (૨) બદલેલું, ‘ટ્રાન્સફર્ડ' (ચં. ન.)
પ્ર-દર હું. [સ.] સ્ત્રીએની યાનિમાંથી સફેદ પાણી ઝરવાના અસાધ્ય ગણાતા એક રાગ
પ્ર-દર્શ પું. [સં.]પુરાવા માટેની વસ્તુ, મુદ્દામાલ, ‘એક્ઝિબ' પ્ર-દર્શક વિ. [સં.] બતાવનાર
પ્ર-દર્શન ન. [સં.] બતાવવું એ. (૨) હુન્નર વિદ્યા કલા તેમજ પ્રાચીન વસ્તુઓ વગેરે બતાવવાની થયેલી આયેાજના, એગ્ઝિબિશન’
પ્રદર્શન-કબાટ ન. [+જએ ‘કબાટ.”] દેખાડવા લાયક
પદાર્થોની આમારી, શોકેસ’ પ્રદર્શન-ક્ષેત્ર ન. [સ.) દેખાડવા લાયક પદાર્થોની જયાં માંડણી કરવામાં આવી હોય તે વિસ્તાર, ડૅમે!સ્ટ્રેશન ફાર્મ' (૧. આ.) [વૃત્તિ
પ્રદર્શન-ભાવ હું. [સં] પેાતાની જાતને દેખાડથા કરવાની પ્રદર્શન-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] જએક ‘પ્રદર્શન-ભાવ’ – ‘ઍન્ઝિાંખશનિઝમ' (ભૂ. ગેા.) પ્રદર્શન-સમિતિ સ્ત્રી. [સં.] ખાસ ગૅ।ઠવવાના પ્રદર્શનની આયેાજના કરનારા સભ્યોનું મંડળ
પ્રદર્શની સ્રી. [ + હિં. ઈ' શ્રીપ્રત્યય] જુએ ‘પ્રદર્શન(૨).’ પ્રદર્શિત વિ. [સં.] બતાવવામાં આવેલું. (૨) જાહેર કરવામાં આવેલું
પ્રદાતા વિ, પું. [સં., પું.] દાન આપનાર, દાતા, ‘ડૅાનર’ પ્ર-દાન ન. [સં.] આપણું એ, દાન, બક્ષિસ, કેન્ટિયુશન’ (બ.ક.ઠા.)
પ્ર-દાયક વિ. [સં.] આપનાર જુએ ‘-પ્ર.' પ્રદિગ્ધ વિ. [સં.] ખરડાયેલું, લેપાયેલું
પ્ર×દિષ્ટ વિ. [સં.] દેખાડવામાં આવેલું, ચીંધેલું પ્ર-દીપ હું. [સં.] દીવે, દીપ
પ્ર-દીપક વિ. [સં.] પ્રકાશ કરનારું, અજવાળું કરનારું. (૨) (લા.) ઉત્તેજિત કરનારું
પ્ર-દીપન ન. [સ.] દીવા વગેરે ચેતાવવાની ક્રિયા. (ર) (લા.) ઉત્તેજના [થયેલું પ્ર-દીપ્ત વિ. [સં.] પ્રકાશિત થયેલું. (૨) (લા.) ઉત્તેજિત પ્ર-દીપ્તિ સ્રી. [સં.] પ્રકાશ. (ર) (લા.) ઉત્તેજના પ્રદુષ્ટ વિ. [સં.] ઘણું બગડેલું. (ર) ઘણું દુષ્ટ, પાજી, નીચ વિ. [સં.] ખરાબ કરનાર. (૨) (લા.) નષ્ટ કરનાર પ્રદૂષણુ ન. [સં.] કુ લક્ષણ. (૨) ગંદકી પ્ર-ય વિ. [સં.] આપવા જેવું, દાન કરવા જેવું પ્ર-દેશ હું. [સં.] વિષય, મુક, ભૂ-ભાગ, ‘કન્ટ્રી.’ (૨)
www.jainelibrary.org
પ્રથમાસન ન. [સં. પ્રથમ + માન] પહેલી બેઠક કે ગાદી પ્રથમાંગુલિ (પ્રથમાલિ) સી. [સં. પ્રથમ + અuf] પહેલી આંગળી, તજેની. (૨) અંગૂઠા
પ્રથમાપચાર પું. [સં, પ્રથમ + ૩૫ વાર] પહેલી સારવાર, પ્રાથમિક સારવાર [પહેલી શીખ પ્રથમપદેશ હું. [સં. પ્રથમ + ૩૫-ફેરા] પહેલેા બેષ, પ્રથા શ્રી. [સં.] રીતરિવાજ, પ્રણાલી, ચાલ,પરંપરા,પ્રદૂષક ‘કન્વેન્શન’ (બ. કે, ઠા.), ‘પ્રેક્ટિસ,’‘ટ્રેડિશન.’ (૨) (લા.) ખ્યાતિ, કીર્તિ. [૰ પઢવી (રૂ.પ્ર.) રિવાજ પ્રચલિત થવા] પ્રથાન્જ↓ વિ. [સં.] પ્રથાને ચુસ્તપણે વળગી રહેનારું, રૂઢિચુસ્ત
Jain Education International2010_04
For Private & Personal Use Only