Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 398

પાંડુર-તા
૧૪૩૩
પાંપલાં (-ળા)
પાંડુરતા (પાઠુરતા) સ્ત્રી. [સં] જેઓ પાંડુ-તા.' પાંતી-દાર વિ. [+ ફ. પ્રત્યય] ભાગીદાર, હિસ્સેદાર, પાંડુરંગ (પાડુર) વિ. [૪] વિષ્ણુનું એક નામ. પંઢર- ભાગિયું, “પાર્ટનર
પુરમાંના ભગવાન વિઠોબા, વિષ્ણુ, વિઠ્ઠલનાથ. (સંજ્ઞા.) પાંતીદારી રહી. [+ કા. “ઈ' પ્ર.] ભાગીદારી, હિસ્સેદારી, પાંડુરિમા (પાડુરિમા) સી. [સે, મું.] જાઓ “પાંડુર-તા'- ભાગ હવે એ, “પાર્ટનરશિપ' પાંડુ-તા.”
પાંતે (પ) 8. વિ. જિઓ “પાંત' + ગુ. “એ' સા. વિ., પાંડુરંગ (પાડુ) . [સં] જુઓ પાંડુ(૩,૫).” પ્ર.] (લા.) તલ્લીનતાથી પાંડુરાગી વિ. [સ., S.] પાંડુરંગવાળું, “એનામિક પાંત્રીશ, –સ જ “પાંતરીશ, સ.' પાંડુલિપિ (પાડુ-કે સ્ત્રી. [સં.) મૂળ લખાણ, અસલ મુસદો, પાંત્રીશ(-સ)-મું ઓ “પાંતરીશ(-સ)-મું.' ડ્રાફટ.' (૨) હસ્તપ્રત, હાથ-પ્રત, ‘મૅન્યુક્ઝિટ.” (૩) છાપવા પાંથ' (પાથ) મું. [સં.] પથિક, યાત્રી, મુસાફર, વટેમાર્ગ માટે તૈયાર કરેલું લખાણ, પ્રેસ-કોપી'
પાંથ? (શ્ય) સ્ત્રી. જિઓ પાંત.'] ભીડી ખરી વગેરેના પાંડ-લેખ (૫:ડુ) પં., -ખ્ય નસ 1 જ પાંડુલિપિ(૧).” દોરડાં વણતી વેળા વારંવાર ઉમેરવામાં આવતા રેસા કે પાંડુ (પાડુ-) . સિં. ઘેળો કે પીળો ફિક્કો રંગ કેલ
[દાન વગેરે) પાઠ-વણે વિ. [+ ગુ. “ઉં' ત. પ્ર.] ધોળા કે પીળા ફિક પથક (પાન્થક) વિ. [૪] મરનારને ઉદેશી અપાતું (પિંડરંગનું, પાંડુ, પાંડુર
પાંથ-ગૃહ (પાન્થ-)ન. [સ, jન.], પાંથ-નિવાસ (પાથ-) પાંડવો (પડુ) વિ, સ્ત્રી, [સં. પnિg + ગુ. ‘આ’ ત.,] , પાંથ-શાલા(-ળી) (પા-) સ્ત્ર. સ.] આ ' ધોળા-પીળા ઝાંખા રંગની (જમીન)
નિવાસ.' પાંડેરે જઓ પાંદરો–પનર.”
પાંથી સ્ત્રી, જિઓ “પાંત.”] માથાના વાળ ઓળી વચ્ચે પાંચ (પાડય) . સિ. દક્ષિણ ભારતવર્ષના એ નામને પાડવામાં આવતી સેથી (કેરી લીટીનો અકાર). [૦ પાલી
એક ચીલ દેશની નજીકને પ્રાચીન દેશ, તેલંગણ. (સંજ્ઞા.) (રૂ.પ્ર.) સંથી કરવી. પૂરવી (રૂ.પ્ર.) સેથીના આગલા પાંકર જ “પનર' – “પાંડરવો.”
ભાગમાં કંકુ પૂરવું] પાંડવડી સ્ત્રી, જિઓ “પઢ' કાર.] વાટવા કટવામાં કામ પાંથી-દાર એ પાંતી-દાર.' [ચારણ, બારોટ લાગતે કાળો કઠણ પથ્થર
પાંપુ છું. [સં. સ્થા . થમ->અપ, વંથ૩] (લા.) પાંદેરું વિ. જિઓ “પાં' દ્વારા.] કાળા રંગનું બરછટ પાંદ ન. સિં, >પ્રા. વન જીઓ “પાન.' પઢે પું. [સં. પાવા > પ્રા. વાળ – પાહાળ-; (સૌ.)] પાંદલું ગ. જિઓ “પાંદડું] જાઓ viદડું.” (પદ્યમાં) પહાણ, પહાણે, પથરો
(ઉચ્ચારણની દૃષ્ટિએ સ્વાભાવિક “પાંદલડું] પાંત (૯) સ્ત્રી. [સ. પવિત્ર >પ્રા. પં]િ પંક્તિ, હાર, પાંદઢિયે વિ., . [જ એ “પાંદડું' + ગુ. ઈયું' ત,પ્ર.] પિંગત, (૨) રેખા, લીટી. (૩) સુરત તરફ શરીરના પાક પત્તી પત્તીવાળો સુગંધી ધ પ. (૨) પાંદડાંવાળી જાતને એક ઉપર ડામ દઈ રસી કાઢવાની ક્રિયા
થાર. (૩) પાંદડા જેવા દેખાવને એક મોટો વીંછી, (૪) પાંતર (રય) સ્ત્રી. જિઓ “પાંત' દ્વારા. ખાટલામાં થોડા ઘોડા અંતરે ભરેલી ચાર સેરની ભાત
પાંદડી સૂકી. જિએ “પાંદડું' + ગુ. ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય] મગપાંતરવું અકિં. ઋતુ પૂરી થવી. (૨) મેળું પડવું. (૩) ફળીના છોડનાં પાંદડાં. (૨) શેરડીના આગળા ઉપરનાં ઓછું થવું. (૪) ખસી જવું (૫) સ.. ભૂલી જવું (ભ- સૂકાં પાંદડાં. (૩) (કુલની પાંખડી. (૪) જાર-બાજરીની કર્તરિઅગ). પાતરાવું ભાવે, કર્મણિ, કિં. પાંતરાવવું પત્તી. (૫) પાંદડાની ભાત કે કોતરકામ, (૬) વાલ-એળિપ્રે, સ.ક્રિ.
યાના ડેડવા. (૭) એના કાનનું એક ઘરેણું. (૮) પાંતરાવવું. પાંતરાવું જ “પાંતરવું'માં.
પાંદડિયા ધુપને છોડ અને પત્તી. (૯) ડીનાં આંચળ પાંતરી સી. (સં. પત્રી, અર્વા. તદભવ લાંબું પાતળું પાંદડું ન. [ ઓ “પાંદ' + ગુ. “હુંસ્વાથે ત.પ્ર.] (વક્ષ પાંદડું. (ર) કણે કોર. (૩) પાંદડાંઓની સુકાયેલી તૂટેલો વેલા વગેરેનું) પનડું. પ. [ફરવું (રૂ.પ્ર.) ભાગ્ય પત્તીઓ
ફરવું. યે ન હલવું (રૂ..) હવા તદ્દન પડી જવી. (૨) પાંતરીશ,-સ વિ. સ. પુત્રરત્ દ્વારા.]. ત્રીસ અને કાંઈ પણ ન કરી શકવું. -ડે પાણી પાવું (રૂ.પ્ર.) હેરાન પાંચની સંખ્યાનું, પાંત્રીશ, પાંત્રીસ
કરવું, દુઃખી કરવું. કમ અડે પાંદડું (રૂ.પ્ર.) નડતર. પાંતરીશ(-સ)-મું વિ. [+ગુ. “મું ત...] પાંતરીસની બે પાંદડે થવું (રૂ.પ્ર.) સમૃદ્ધ થવું, સુખી થવું] સંખ્યાએ પહોંચેલું, પાંત્રીશમું, પાંત્રીસમું
પાંદરી સી. ચાક જેવા ઘળી માટી. (૨) એ નામની એક પાંતિયું ન, જિએ પાંત' + ગુ. ઈયું' ત.ક.] પંગત બેસવાને વનસ્પતિ
માટે પાથરવામાં આવતું પાથરણું. (૨) ભાગ, હિસ્સે પાપણ (-શ્ય) સી. [સં. 1)પ્રા. પર્ દ્વારા આંખના પાંતી સ્ત્રી. [સ. પવિતા> પ્રા. વંતિકા] જ પાંત(૧).” પોપચાંના વાળ. [ણે પાણી (રૂ. પ્ર.) વાત વાતમાં (૨) પક્ષબાજ. (૩) ભાગ, હિસે. (૪) પરિણામના રેવું એ]
[લા.) આંસુ, રંગું વિભાગ પાડીને ગણવાની એક રીત. (ગ) () જએ પાંપણિયું ન. [+ગુ. ઈયું' ત..] “પાંપણના સંબંધે) પાંથી.'
પાંપલાં (-ળા)ન.બ.વ.જિ. પાંપલું -ળું).] ફાંફાં, ફાંફલાં