Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 391

પાલો
૧૪૨૧
પાસ
હલેસું
પાલન ન. [૪ પાલો' દ્વારા] કાંટે, શૂળ. (૨) પાવડે પં. માટી કચરો વગેરે ખેરવી દૂર નાખવા માટેનું કાંટાનું ઝરડું
લાકડાના હાથાવાળું લોઢાના જાડા પતરાનું સાધન. (૨) પાલારું, અરે !. સગર્ભાવસ્થાને લઈ આવતું પાતળું ધાવણું. રેલવેના એંજિનને મોઢાને દંતાળ-ઘાટને ખરપડે. (૩)
[, લાગવું (રૂ.પ્ર.) પાળંભડો લાગવો]. પાલાળો જ એ “પારે'—પાળંભડો.'
પાવતી સ્ત્રી, [હિં] પહેાંચ, રસીદ, રીટ.” [૦ ફાવી પાપિટેશન ન. [૪] હૃદયનું કંપન, હાંફ
(રૂ.પ્ર.) લખીને પહોંચનું અડધિયું ફાડી આપવું) પાય વિ. [સં.) એ “પાલનીય.' (૨) ન, બીજાના પાવ૬ વિ. જિઓ ‘પાવરધું' દ્વાર.] (લા.) લુચ્ચું, કપટી, વાલીપણા નીચે ઊછરતું બાળક
પ્રપંચી પાવઈ (પા) જ પડે.”
પાવન વિ. [સં.] પવિત્ર થયેલું, શુદ્ધ થયેલું, નિષ્પાપ બનેલું પાવક વિ. સિં] પવિત્ર કરનારું. (૨)પું. અગ્નિ, વનિ, દેવતા પાવનકર વિ. [સં.] પવિત્ર કરનાર પાવટ પું, (-ટય) સ્ત્રી. [સં. પાવરÍ>પ્રા. વાગવટ્ટ] પગ- પાવનકારિણી વિ, સ્ત્રી, સિં] પવિત્ર કરનારી (૨ી દેવી ૨૨. (૨) તળાવમાં ઢોરને જવાને માર્ગ
નદી વગેરે) પાવઠડું ન., જિઓ “પાવઠી’+ગુ. હું સ્વાર્થે ત. પ્ર.]. પાવનકારિતા સ્ત્રી. સિં] પવિત્ર કરવાપણું જએ “પાવઠી.' (પદ્યમાં.). (૨) પગથિયું. (૪) પેગડું પવન-કારી વિ. [સ. પું. એ “પાવન-કર.' પાવડડે મું. [એ પાવઠડું.'] જુઓ પાવઠડું(૧).” પાવનતા સ્ત્રી, સિં] પવિત્રસ્તા, પવિત્ર હોવાપણું, શુદ્ધતા પાવઠાં ન., બ.વ. [જ પાવઠું'] બંદુલમાંથી પાણી પાવર કું[એ.] શક્તિ, તાકાત, બળ, (ર)(લા.)ખુમારી, ગર્વ, કાઢવા માટે ઊતરવા કરેલી નિસરણીના ઊભા છોકો. મિજાજ. (૩) સત્તા, અધેિકાર. (૪) વીજળીની બત્તીને (વહાણ.).
પૂરક થતી બળવાની શક્તિ. (૫) બેટરીને શેલ પાવઠી અસી. [રાં. વાઢ-સ્થિતિમા , પામર જેના ઉપર પાવરધાઈ સ્ત્રી. [જ “પાવરધું' + ગુ. “આઈ' તે પ્ર.]
પગ મુકાય છે તે ] લંબ રસ ઘાટના કૂવા ઉપર રહેટ પાવરધા૫ણું, કૌશલ, હોશિયારી પાવતું ન. [સ, વા-વ->પ્રા. વામદૃમ-] (પગને રહેવાનું પાવરધુ વિ. [ફા. પર્વ નિષ્ણાત, કાબેલ, કુશળ, હોશિયાર
સ્થાન) પગું, પગથિયું. (૨) સેનીનું તાર ખેંચવાનું એક પાવર-કુલ વિ. [અં] પાવરવાળું, શક્તિવાળું, ઓજાર
પાવર-હાઉસ ન. [અં.] બળતણની વીજળી તૈયાર કરવાનું પાવઠો પં. જિઓ “પાવડું.'] કવા ઉપરના મંડાણના પાયા- ચંવાળું મકાન, વીજળી-૨ રૂપ બે લાકડાં કે પથ્થર માંહેન પ્રત્યેક, (ગરેડાને) આધાર, પાવર ! બેડાનું ખાણ, ચંદી, (૨) વેદાનું ખાણ ભરી (૨) કુવાની ચારે બાજુ કરેલી આડચ. (૩) જએ છેડાને મોઢે બંધાતે ચામડાને થેલે, તેબર પાવઠું (૨).”
પાવલા-કંઠી (કડી), પાવલા-કાંઠલી સ્ત્રી. [જઓ “પાવલું' પાવડર જુઓ પાઉડર.'
+ “કંઠી’–‘કાંઠલી.] સીએના કંઠનું એક ઘરેણું પાવદિયું ન. [જ એ પાવડું + ગુ“ઇયું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] પાવલિ છું. [જ “પાવલું' + ગુ. “ઇયું' સ્વાર્થે તે.પ્ર.] પગથિયું
[નાનો પાવડે પગ. (પદ્યમાં.) (૨) ડાકલું વગાડનારો માણસ પાવરિયું ન, જિઓ “પાવડો + ગુ. “ઇયું સ્વાર્થે ત...] પાવલી સ્ત્રી, જિઓ “પાવલું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] જુઓ પાવદિયા વિ. પું. [ઓ “પાવડિયું.'] પાવડે લઈ “પાવલું(૫).” (૨) (લા.) એક પ્રકારનું રેશમી વસ્ત્ર (ન.મા.). મજરી કરનાર મજર, પાવડાવાળે. (૨) ભવયાના ટોળામાં (૩) (કટાક્ષમાં) વિ. બુદ્ધિહીન, કમ-અકલ, બે-સમઝ ઝાડુ વગેરેનું કામ કરનાર નાકર
(ન.મા.) પાવઢિયાર . હિંદુઓને એક ધાર્મિક પંથ. (સંજ્ઞા) પાવલી-છા૫ વિ. [+ જુઓ “છાપ.”] જેના ઉપર પાવલીના પાવડી સ્ત્રી [સં.ટુI >પ્રા. ૩મા દ્વારા] પાદુકા, ચાખડી. આકારની છાપ હોય તેવું (વાસણ તેમજ સંબી) (૨) વણકરનું પગ રાખવાનું સાળમાંનું એક અંગ. (૩) પાવલીભાર વિ. [ + જુએ “ભાર.'] પાવલીનું વજન થાય યોગીઓને ધ્યાનમાં બેસવાની વેળા બેઉ બગલને આધાર તેટલું, ચાર આનીભાર, ૧/૪ તેલ કે રૂપિયાભાર આપતું T આકારનું સાધન. (૪) બે લાંબા વાંસથી ચાલવા માટે પાવલી-હાર ! [ + સં.] પાવલીના ઘાટની સેનાની ચકતીવાંસની વચ્ચે રાખવામાં આવતું પડ્યું. (૫) પટારાના પૈડાની ઓને હાર આડે આગલી દીવાલના નીચલા ભાગમાં જડવામાં આવતું પાવલું ન [સે પાટપ્રા.14 + ગુ. “હું” સ્વાર્થે ત..] ગેળાઈવાળું લાકડું, (૬) નાની હોડી. (૭) નમી ધરી, પગ, (૨) ચાખડી, પાવડી, (૩) ચંપલ. (૪) સપાટ. (૫) (વહાણ,). [ કરવી (ઉ.પ્ર.) બળદ પાછલે પગે ધૂળ ઉડાડવી] ચાર આની જ સિક્કો [કદને નાનો પતંગ પાવડી સ્ત્રી. જિઓ “પાવડ' + ગુ. ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાને પાવલો ! જ એ “પાવલું.'] પગ. (૫ઘમાં.)(૨) ધિયા પાવડે. (૨) દંડ પીલવાનું સાધન
પાવલો-પા . [+ ઉગારવાચક] બે પગના પંજાઓ પાવડું ન [સ, વાઢ> પ્રા. 17મ દ્વારા] પગથિયું, પણું. (૨) ઉપર બાળકને ઉભાડી ઊંચનીચે લાવવાની કીડા પિંગડું. (૩) માર્ગ, રસ્તો, કેડે. (૪) ઠેકાણું - પાવસ સ્ત્રી, સિં. વાવૃઘ>પ્રાણાયમ, પ્રા. તસમ, વ્રજ, પાવ . [સ. વાઢ>પ્રા. પાસ દ્વારા] ગિડું, પાવડું હિં] ચોમાસાની ઋતુ, વર્ષાઋતુ. (૨) (લા.) ન. મેધ