Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 390

પાલનપ્રથા
૧૪૨૫
પાલરિયું
"
. (૩) ર
ડનારું
પવાલું, ; જિઓ
પાલન-પ્રથા શ્રી. સિં.] ઉછેરવાની રીત
પાવિત વિ. [સં.] પાળવામાં આવેલું, રક્ષિત, પાય. (૨) પાલન-શકિત સ્ત્રી. [સં.] ભરણ-પોષણ કરવાનું બળ
સગીર પાલન-હાર જ એ “પાલણ-હાર.'
પાલિતાણું ન. [સ, વાઢિલ્લાન->પ્રા. Tગરિત્તાંગમ, પારપાલનધિકાર છે. (સં. પ્રાયન + અધિ-જા] પાલણપષણ સામ-] સૌરાષ્ટ્રના ગોહિલવાડમાં શેત્રુજા ડુંગરની તળેટીમાં
કરવાને હક, વાલીપણાને હકક (આચરવા જેવું આવેલું એક જૂનું નગર એ જૈન તીર્થ છે), પાદલિપ્તપુર પાલનીય વિ. [સં] પાળવા જેવું, પળાવા યોગ્ય. (૨) (જનું ગામ). (સંજ્ઞા.) પાલયિતા વિ, પું. [૪, ૫.] જુઓ પાલક' પાલિયું વિ. [જ “પાલ’ + ગુ. ત.પ્ર.-] ઝાડપાલા પાલર વિ. નવા વરસાદનું પાણી વહી આવતું હોય તે. [૦ ડેવું અને લીલને લઈ હાઈ ગયેલું (પાણી). (૨) (લા.) (રૂ.પ્ર.) કામ પાર ઉતારવું. (૨) પેટ ભરવું, પિષણ કરવું. (૩) ભાંભળું અને કડછું (પાણી). ટકી રહેવું]
પાલિત સ્ત્રી. [એ. ‘પૅલિશ'] પદાર્થની સપાટીને ઘસી ચળપલવ છું. [સં. ૧૪] જુએ “પહલવ' (૨,૩).” [૦ ઢાળ, કીટ આપવાની ક્રિયા અને એ સ્વરૂપ ૦ પાથરો (. પ્ર.) બહુ આજીજી કરવી (ખાસ કરી પાલી' જુઓ ‘પાલિ.’
[પાંદડાં રીઓ તરફથી). - ૫૦૬ (રૂ. 4) આશરે આવી રહેવું] પાલી* *ી. [જ એ પાલો" + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.1 ઝીણાં પાલવ-ખેલી સ્ત્રી. [+જુઓ “ખેલવું'.+ ગુ. “યું” . 5. પાલી સ્ત્રી. [દે. પ્રા. તસમ; “ઢ” “ળ” નથી થ.1 + “ઈ' પ્રત્યય.] (લા.) છટા છેડા રાખી ચાલતી હોય સૌરાષ્ટ્રમાંનું બશેર થી અઢી શેરના અંદાજનું જનું, માપ તેવી સ્ત્રી, નિર્લજજ સ્ત્રી
ચાર પિવાલાં, (૨) એ માપનું માષિયું. (૩) રેંટિયાનાં પાલવ-ગાંઠણ ન. [+ જુઓ ‘ગાંઠવું' + ગુ. ‘અણ' . પ્ર.] પાખા અને લાઠને સંબંધ જોડનારું રેંટિયાનું એક અંગ છેડાછેડીની ગાંઠ વાળવી એ છેડા-ગાંઠણ (વર-કન્યા કે પાલી* સ્ત્રી. જિઓ “પાલું + ગુ. 'ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાનું માંગલિક પ્રસંગોમાં પતિ-પત્નીનું)
પવાલું, ચાલી. [૦ લેવી (ઉ.પ્ર.) દારૂ પી . પાલવડી જએ “પરલી.”
પાલીત-લિસ સી. એ. પોલિશ ] જુઓ ‘પોલિર.” પાલ-ડું ન. જિએ પાલવ' + . ‘ડું' વાર્થે ત. પ્ર.] પાસુરે જ એ પાળંભડે.” (પાલવવાળી) સાડી. (પઘમાં.) (૨) (લા.) સ્ત્રીનું તે તે પવુિં ન. સિં. વઢવ- પ્રા. પટ્ટમ-] ઝાડપાન વાંસની ચીપિ કપડું. (પધમાં.)
વગેરેનું બાંધીને કરેલું ટ૮ (વરસાદથી માટીની ભીંત ન પાલવડે પું. જિઓ ‘પાલવડું.'] જ ‘પાલવ.' (પઘમાં.) બીજાય એ માટે કરેલું). (૨) લખેલી ટાટાની ભીત. (૩૬ પાલવ પી. ડિગળનાં ગીતાનો એક પ્રકાર
(લા.) આશરો, આશ્રય. (૪) ખપરડાને કે માટીને પાલવવું અ ફિ. [સં. qa>ગુ. “પાલવ,'-ના.ધા.] અનાજ ભરવાને નાનો કઠલો પહલવિત થવું, નવ કંપળ આવવાં
૫લું* ન. ક્ષિા. પિયાલ૯ ] પ્યાલું (પાણી ચા વગેરે (પીવાનું) પાલવવું અ.૪િ. પરવડવું, પોસાવું, અનુકુળ આવવું, ગોઠતું થવું પડ્યુડો . જિઓ “પાલવ'+ ગુ. ‘ડું' વાર્થે ત. પ્ર.“૧'પાલાવાસી વિ. [cએ “પાલ + સે, મું.] ભીલનાં સંપ્રસારણથી.] જુઓ “પાલવ.' (પઘમાં) ગામમાં વસનારું. (૨) ગુજરાતની સરહદે રાજસ્થાનના પાલુ . ફિ. પાદ ] ઘઉંના મંદાની રમજાન મહિવાગડ પ્રદેશના પાલ-વિસ્તારમાં રહેનારું
નામાં ખાવા બનાવાની સેવા પ્રકારની એક વાની પાલ-વાસી વિ. [જ એ ‘પાલ' + સે, મું.] નાના નાના પાલરું ન. જિએ “પાલ દ્વાર.] પાંદડું. (૨) ચણ-છેર, તંબુમાં વસનારું (યાત્રિક)
(૩) બોરડીનું ઝાંખરું પાલવું ન. જિઓ “પાલ + ગુ. ‘વું' વાર્થે ત..] ભીલી પાલે પૃ. [જુએ “પાલેરું.'] બેરડીનાં ઝાંખરાંનો ઢગલો પ્રકારનું ઝૂંપડું હોવાને કારણે એ ટેકરે
પલેસ સ્ત્રી, [ઓ “પાલીસ.'] (લા.) છેડા જેવો દેખાય પાલ સ્ત્રી, એ નામની મધદરિયે થતી એક માછલી અને ગાંઠની ખબર ન પડે તેવી સરસ વાળેલી ગાંઠ કે પાલા-ખાધ (-) શ્રી. જિઓ “પાલ”+ “ખાધ.'] વાવેતર મેળવેલો વળ ન થવું એ, પાલો ન ઊગવો એ, (૨) ઘાસની ખેંચ કે તાણ પેલે . [સં. ૧૪->પ્રા. પ૪મ-] ઝાડ વલ વગેરેનાં પા-ધાગણ ન. જિઓ “પાય'>પા' + “લાગવું' + ગુ. અણ” લીલાં પાંદડાં. (૨) આશરે, આશ્રય ઉ.પ્ર.) એ “પગે-લગણ.”
પાલે પૃ. જિઓ પાલ”+ ગુ. ‘આ’ સવાર્થે ત...] ગાડી પાભાગે કે..... [જ “પા-લાગણ'માં. ‘પાય” “લાગવું' કે “એ” ગાડાં ઉપર નાખેલાં વાંસની પટ્ટી કે તાડકાંને સાંકળીને હતું. કા. .1 પગે લાગવા માટેના ઉદગાર
તૈયાર કરેલો ઓઢા કે ત્રો પાલા-પરીખ સ્ત્રી, ચાકસીને આપવામાં આવતું મહેનતાણું પાલે પૃ. જિઓ પાઉં."] અનાજ ભરવાની કોઠી કે , પાલ-બાણ ન. ટાઢની સિરાકારી
કોઠલે. (૨) દાણા વગેરે વેચવાનું નાનું ઝુંપડું પાલિત-લી સ્ત્રી. [સં. માતા -> સર૦ પ્રા. પાગઢબા] પાલા' પું. [. પ્રાણ દ્વારા) (વરસાદને) કરે બોદ્ધ ધર્મના ઉપદેશની મગધની મધ્યકાલીન ભારત-આર્ય પાલ" ! [ફા પિયાલહ ] પાલે, પાણીનો સાંકડો ઉભો ભમિકાની ભાષા, મગધ ભાષા. (સંજ્ઞા.) [‘વડ' વાટકો, “કપ'
[કાંટનું ઝરડું પાલિકા સી. સં.1 રક્ષણ કરનાર સ્ત્રી, રખેવાળ સ્ત્રી, પાલેરિયું ન, [ ઓ ‘પાર' + ગુ. ‘યું' સ્વાર્થ -ત....
Jain E
t
erolnternational 2010_04