Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 374

પાસેા(સ)ણું
પાડસે(-સ)ણું જ ‘પાડોશણું,’ પાઢળ જુએ ‘પાડલ.’ પાતળી જુએ ‘પાડેલી.’ પાતળ-મલ(-ળ) ન. [સં. વાટમૂજ> પ્રા, વાઢમૂ] એ નામની એક વનસ્પતિ, ઝગરિયા ખાખરા
૧૪૦૯
પાઢા-ખરા પું. સમુદ્રકાંઠે રેતી અટકાવનારું એક ઝાડ પોઢા ખાર પું. [જએ ‘પાડેŽ + ખાર.'] પાડાઓમાં ઢાય છે તેવી ઈર્ષ્યા, પ્રખળ અંટસ, સામસામે જોતાં જ ઝેર ઊભું થાય તેવા દ્રષ
પાઢા-ખીલે પું. [જુએ પાડે’+ ‘ખીલેા.’] (પાડા જેવા મજબૂત હોવાને કારણે) ઘંટીના ખીલડે પાઢા-ગાંઠું વિ. [જુએ ‘પાડે '+ગાંડું.'] (પાઢાના જેવું) ગમાર, મૂર્ખ, બેવક
પાઢાચાર વિ. [જુએ પાડો+સં. મા-વાર્] (પાડાના જેવી રીતભાતવાળું) ગમાર, મૂર્ખ, બેવક, પાડા-ગાંડું પાઢા-જૂન (ડય) સ્ત્રી, [જુએ પાડે + જડવું.'] (લા.) એ નામના એક વેલેા
પાઢા-પ(-પા)žાશ જ ‘પા-પડોશ.’ પાઢા-પ(-પા)ડાશી જુએ ‘પાડ-પડોશી.’ પઢા-પાળ જએ પાઢા-ખીલે.’ પઢા-સૂંઢ વિ. જુએ પાડેìÖ'+મંડ્યું.'], વઢિયું વિ, [+ ગુ, "યું' રૃ, ×.] ( અત્રેથી પાડાના વાળ ઉતારવા જેવું) (લા.) આવડત વિનાનું, અણઘડ, મૂર્ખ પાઢિયું` ન. જિઓ પાડૐ' + ગુ. યું' ત. પ્ર.] (ખાસ
કરીને) ખેરડીનું મળિયું [એક નાના ભાગ, ફળિયું પાઢિયુંÎ ન. [જુએ ‘પાડે, ' + ગુ. ‘ઇયું’ ત. પ્ર.] પાડાના પાડી સ્ત્રી. [૬. પ્રા. ડુમા] ભેસનું માદા બચ્ચું પાડીલું વિ. [જુએ પાડૐ' + ગુ ‘ઈતું' ત, પ્ર.] પાડ કે ઉપકાર થયા છે એમ સમઝનારું, કૃતજ્ઞ, ઉપકૃત, ઉપકારવશ, આભારી
પાડું ન. [દ. પ્રા. પર્ફ્યુમ-] ભેંસનું બચ્ચું, પાઢરડું. [ચાં મૂંડવાં (૧. પ્ર.) નવરા રહી નકામું કામ કર્યે જવું] પડુઘલા પું. જુએ ‘પાળુંભડો.’
પાડે(૨)ખરા પું. એ નામના એક ફ
પાડા
પું. [સં. વાz-> પ્રા. પાટઞ-] મહેાલા, લત્તો, પા પાયર પું. [૪. પ્રા. પન્નુમ-] ભેસનું નર ખચ્ચું, (૨) ભેંસના નર સાસાન્ય, મહિષ (૩) (લા.) મૂર્ખ અને અણુધડ માણસ. (૪) જાડે! મસ્તાન માણસ. (૫) આળસુ માણસ. [ડા ઉપર પાણી (-ઉપરથ-) (રૂ.પ્ર.) ઉપદેશની કાઈ અસર નહિ. -ઢા જેવું (૩.પ્ર.) મુર્ખ અને જડ. ના મંઢવા (રૂ.પ્ર.) નવરા પડી નકામું કામ કરવું. -ઢા મંડે તેવું (રૂ. પ્ર.) જુએ ‘પાડા જેવું.’ડે આવવું (રૂ. પ્ર.) ભેંસનું ઋતુમાં આવવું] પાડા પું. [સં. પાટન-> પ્રા. વામ-] આંકના ઘડિયે (૨) રૂઢિ, રિવાજ (સુ.) પાક હું. [ત્રએ ‘પાડવું' + ગુ. એ' રૃ. પ્ર,] મિશ્રણ,
[॰ મેલવા (રૂ. પ્ર.) મિશ્રણ કરવું, ભેળ કરવેશ (ખાસ કરી સેના-ચાંદીમાં)] [ત...] પડેથી પાડા-વાઢિયું વિ.[જુએ ‘પાડે’+વાડે' + ગુ., ‘ચું’
.-૮૯
Jain Education International_2010_04
પામ(શે)તિયા
પાડેશ જુએ ‘પડોશ.' પાડેૉશ(-શે): (-ણ્ય) જએ ‘પડાશ(શે)ણ.' પાડાશ(-સ)ણું ન. [જએ ‘પાડોશ’ દ્વારા.] પાડેશી-દાવે રાખ-રખેાપુ, પાડોશી-ધર્મ. (૨) ઉપ-કાર, આભાર, એહસાન પા(-૫)શ પું. [દે, પ્રા. પાળે] નજીક નજીકના મકાનમાં રહેવાપણું
પા(-૫)દેશ(-શે)ણ (ણ્ય) સ્ત્રી. [જુએ‘પાડોશી' + ગુ. ‘(-એ)ણ* સ્ક્રીપ્રત્યય.] પાડૅાશીની પત્ની, પાડૅાશમાં રહેનારી શ્ર [નજીકની જગ્યા
પાડોશ.' + સં] ઘરની ‘પાડોશ' + ‘હક(-*).']
પા(-૫)ાશ-ભૂમિ સ્ત્રી, [જુએ પા(-૫)ાશ-Rs(-) પું. [જ પાડોશી તરીકેના અધિકાર પા(-૫)શી વિ. [જુએ પાડોશ’+ ગુ. ‘ઈ ' ત. પ્ર.] પાડૅાશમાં રહેનારું, એક જ મહાલા કે ફળિયામાં રહેનારું પા(-૫)ડાશી ધર્મ યું. [+ સં,] પાડેાશી તરીકેની ફરજ પા(-પ)ડાશેણુ (ણ્ય) જુએ ‘પાડોશણ’ પા૰૧ પું. માંચડા. (૨) ક્વાના મેઢા ઉપરનું લાકડું પાર છું. સે।નીની કામ કરવાની જગ્યા. (સુ.) (૨) સેાનીનું નકી કરવાનું એક એજાર [પ્રે., સ.ક્રિ. પાઢવું સ.ક્રિ. તૈયાર કરવું. પઢાવુંÖ કર્મણિ, ઊઁ. પઢાવવું પઢિયારું ન. [સં, પ્રાતિહા -> પ્રા. પાāિાર્િમ′′] સાધુથી અમુક સમય રાખ્યા પછી પાછું આપવા જેવું. (જેન.) પાણ` (-ણ્ય) પું. [ર્સ, વૃળિ] હાથ. (પદ્મમાં.) પાશુર ન. [સં, પાન>પ્રા. પાળ] (ખેતરમાં) પાણી પાવું એ, પાણેત
પાણ (-ણ્ય) શ્રી. સંસ્કૃત લિપિમાં વિરામ બતાવનાર દંડ, (૨) એકના એથા ભાગ, ચતુર્થાં શ. [॰ સૂકવી (રૂ.પ્ર.) પૂરું કરવું]
પાણ (પાણ) આ પહાણ, ૧, પાણ (પા:ણ) જએ ‘પહાણ,વૈ પાણુ-કંદ, દે। (પા:ણ- કન્દ,ન્દી) જુએ ‘પહાણ-કંદ.' પાણુ-કુંભા (પા:ણ-કુમ્ભા) જએ પહાણ-કુંભેા,’ પાણ-ભ્રૂટ (પાણકૂટ) જુએ ‘પહાણ-મૂઢ.’-‘પહાણ-કંદ.’ પાણકો (પાણકા) જએ પહાણ-ઢા.’ પાણકારી (પાઃણકારી) ‘પહેાણકારી.’ પાણુકેરું (પાણકરું) જુએ ‘પહાણ-કારું.’ પાણા-કાતર (પા:ણા-કાતરય) જુએ ‘પહાણા-કાતર.’ પાણ-ક્ષેત્ર ન. [જએ પાણ?' + સ.] સિંચાઈ ના ખેતરાઉ વિસ્તાર, ઇરિગેઇઅલ એરિયા' પાણ-ખાણ (પાઃણ-ખાણ્ય) જઆ ‘પહાણ-ખાણ.’ પાણખાણિયા (પા:ણખાણિયા) જએ ‘પહાણખાણિયા,’ પાણ(-ણી) ચક્કી સ્ત્રી, [જએ ‘પાણી’ + ‘ચી.’] પાણીથી ચાલનારું યંત્ર
પાણ(-))ત (પાણ(-ણે)ત્ય) સ્ત્રી, [જુએ ‘પાણી’ દ્વારા.] ખેતરમાં ધારિયાઓમાંથી કયારાઓમાં પાણી વાળી પાવા
ની ક્રિયા
પાણ(-ળું)તિયા વિ.,પું. [+ ગુ. ‘ક્યું' ત. પ્ર.] પાછુતી વિ.,પું. [+]. *' ત.પ્ર.] પાણતનું કામ કરનાર મજૂર