Page Text
________________
પવનર
૧૩૮૬
પવિત્રત્મા
(-ઉપરય-) (ઉ. પ્ર.) બેટી ઉમેદ કરવી. ૦ ચાલો (ઉ.પ્ર.) પવાડે' છું. [સં. બgin- પ્રા. પામ્ર-, માટે ભૂસકે) ફૅશન શરૂ થવી. ૦ છૂટ (રૂ.પ્ર.) વટ થવી, પદાવું. ૦ના (લા.) (જેમાં ઐત્તિહાસિક કોઈ યુદ્ધને પ્રસંગ નિરૂપાયો બાચકા, ૦માં બાચકા (રૂ.પ્ર.) મિયા-પ્રયત્ન, નકામી હોય તેવો) એક કાવ્યપ્રકાર (મુખ્યત્વે મરાઠીમાં રચાય મહેનત. કંકા (રૂ. પ્ર.) વાત વહેતી થવી. • ભરાવે છે. ગુ.માં “રુસ્તમ બહાદુરને પવાડો,' ઉપરાંત ડાકોરના (રૂ. પ્ર.) બિજી થવું. ૦માં ઊઠતું જવું (રૂ. પ્ર.) ઝપાટા- રણછોડજીને પવાડો' વગેરે) બંધ ચાલવું. ૦માં ઊડી જવું (રૂ. પ્ર.) તુચ્છ બની રહેવું. પવાડે મું. [સં. પ્રવાન દ્વારા નિંદા, ગીલા, બદાઈ ૦ લાગ (રૂ. પ્ર.) સોબતની અસર થવી. • વા (રૂ.પ્ર) પવાડે ૫. [જએ પવાડવું' + ગુ. “ઓ' કુ.પ્ર.] (લા.) કોઈ પણ વાત કે ફેશનનું વ્યાપક થવું]
મરનાર પાછળ કરવામાં આવતું ઉત્તરક્રિયાનું જમણ, પવન કું. [એ. પાઉન્ડ’–સેનાનો અંગ્રેજી સિક્કો] ૨૦ દહાડે, દહાડો-પાણી (મૂળમાં “ઉદક-ક્રિયા-પાણી શિલિંગની કિંમતના અંગ્રેજી સિક્કો (સેનાને)
રેડવાની થતી એ કારણે પવન-આંકડી સ્ત્રી, સિં. + જુએ “આંકડી.'] બારીઓ પલાણ ન. [જ એ “પવાનું' + ગુ. “અણ” કુ, પ્ર.] થતા
વગેરેમાં ભરાવાતી ઘોડાના મેઢાના આકારની સળીની સાંકળ બાંધકામને પાણી છાંટવાની ક્રિયા, ભીંજવણ, કથોરિંગ’ પવન-કુમાર ! [સં] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે વાયુ- "વાત ન. [જ પાવું દ્વારા.) ખેતરમાં પાણી પાવાની દેવને પુત્ર ગણાતેહનુમાન વાનર તેમજ પાંચ પાંડવામાંને ક્રિયા. (૨) કાંજી ભીમસેન
પવાલી સ્ત્રી. [જ પવાલું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] પાણી પવન-ગાડી સ્ત્રી. [સં. + જુએ “ગાડી.”] પવનવેગે દઢતી રાખવાનું નાના પીપડા જેવું તાંબા કે પિત્તળનું વાસણ, નળી
ગાડી. (૨) (લા.) વાયુ-પાન, વિમાન, “એરોપ્લેઇન'. પવાલું ન. [જ “પા” દ્વારા.] પાલીના ચોથા ભાગનું પવનચક્કી સ્ત્રી. [સં. + જુઓ “ચક્કી.] હવાના જોરે ફરતા માપિયું મથાળે ચરવાળી વાવ-કૂવામાંથી પાણી ખેંચનારી માંડણ, પવાલું ન. [સર૦ યાલું.'] ના પ્યાલો, પ્યાલું. (૨) વેટર-હોલ”
તાંબા પિત્તળનું ઊભું નાની કેડી જેવું વાસણ (પાણી ભરવા પવન-દડે પું. [+જુઓ “દડે.'] હવા ભરી ખેલવા માટેનું), નળો માટે મોટો મેળો, “ફૂટબોલ” (દ, બા.)
પવાંઢ ૫. જઓ “પવાડિયે.” પવનપાવડી સ્ત્રી. [સં. + જુએ “પાવડી....] એક જાતનું વાવું જુએ “પીવું'—પાવુંમાં. લૌકિક કથાઓમાંનું કપિત વાયુવાન
પવિ ન. સિં, ૫.] ઇંદ્રનું વજ નામનું હથિયા ૨ પવનમુક્તાસન ન. [સં. + અવત + માન] એ નામનું પગનું પવિતર વિ. [સં. qવત્ર, અર્વા. તદભવ] જુઓ “પવિત્ર.” એક આસન. (ગ.)
જેિવો વેગ [૦ની પૂ(૫) છડી (રૂ. પ્ર) પવિત્ર હોવાનો ડોળ કરનારું] પવન-વેગ કું. [સં] પવનની ઝડપી વેગ. (૨) પવનના પવિતરાં-અગિયારસ(-શ) (-સ્ય,–૫) સ્ત્રી. જિઓ “પવિપવનવેગી વિ. [સં., ] પવનન જેવા વેગવાળું અત્યંત તરું (બ. વ.) + અગિયારસ(-૨)] શ્રાવણ સુદ અગિઝડપી
યારસ (એ દિવસે શ્રીવલ્લભાચાર્યજીએ ભગવાનને પવિતરું પવન-સુત ૫. સિં] જાએ પવન-કુમાર.'
ધરાવાને ચાલ પાડયો તેથી) પવિત્ર-અગિયારસ. (પુષ્ટિ.) પવનાશ વિ. સં. પવન + મરા, શી વિ., ૫. સિં, .] પવિતરાં-બારસ(શ) (-સ્ય, ય) સ્ત્રી. જિઓ “પવિતરું' (પવન ખાઈ જીવતા રહે મનાતો હેઈ) સર્પ
(બ. વ.) + “બારસ-(-શ.'] શ્રાવણ સુદિ બારસ (એ પવનાસન ન. [સં. પવન + બા] વેગનું એ નામનું એક દિવસે સવારે શિષ્યોએ શ્રીવલ્લભાચાર્યજી (ગુરુ)ને પવિતરાં આસન. (ગ.)
ધરાવ્યાં ત્યારથી) પવિત્રાંબારસ. (પુષ્ટિ.) પવન ન. [સં. ઘન + અa] ફેંકવાથી ભારે પવન અને પવિતરી સ્ત્રી. [જએ “પવિતરું' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] વાવાજોડું થાય તેવા પ્રકારનું મનાતું એક દિવ્ય અસ્ત્ર બ્રાહ્મણે પવિત્ર કાર્ય માટે આંગળીમાં વીંટીને સ્થાને પવમાન ૫. સં.] ઘરમાંના અગ્નિહોત્રમાંને ગાીંપત્ય પહેરે તે તાંબા અને સેનાના તારની વળ ચડાવેલી અગ્નિ
[વ્યંજનાને સમૂહ, (વ્યા.) મુદ્રિકા. (૨) દર્ભની બનાવેલી એવી વીંટી, પવિત્રી પ-વર્ગ ૫. [સં.] ઠંસ્થાનીય “પ”થી ' સુધીના સ્પર્શ પવિતરું વિ. જિઓએ પવિતર’ + ગુ.“G” તે, પ્ર.] ભગપવનય વિ. [સ ] “પ-વર્ગનું
વાનને ધરાવવામાં આવતું સતર કે રેશમનું ભાતીગર પવલડી સ્ત્રી. પ૨લી, ગિલાડી, ગાળી
દરડું, પવિત્રુ પવા જુઓ આ (--વા.)
પવિત્ર વિ. સિં.] શુદ્ધ, નિર્મળ, પાવન, શુચિ, ચેખું. પાઈ સી. પગરખું, જેડે(૨) ચિરાય તે ઓળખી (૨) નિર્દોષ, શુદ્ધ ચારિગવાળું. (૩) શુભ, મંગળ-કારી, શકાય એ માટે ઘોડાને પગે બાંધવામાં આવતી દોરી. પુણ્ય. [..વિવાહ (રૂ. પ્ર.) એક પત્ની કરવાનું કે જીવનમાં (૩) ગુનેગારને બાંધવામાં આવતી સાંકળ, બેડી
એક જ લગ્ન કરવાનું કાર્ય, મનગમી' (દ. બા.)] ૫વાડવું પીવું'માં.
પવિત્ર-તા સ્ત્રી. [સ.], પવિત્રાઈ સ્ત્રી. [ + ગુ. “આઈ ૫વાડિયા પું. એ નામની એક વનસ્પતિ, કુવાડિયે
ત. પ્ર.] પવિત્ર હોવાપણું પવાડી સ્ત્રી અભરાઈ, છાજલી
પવિત્રાત્મા વિ., (સં. પવિત્ર + મારમા !.] જેનો જીવ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |