Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 338

પરાપહાર
ચડાવવું એ. (૨) પર-નિદા
લિંક, ચારી
પરાપહાર પું. [સં. પર્ + અવન્ચાર્] પારકાનું ઝંટવી લેવું એ, પરાપહારી વિ. [સં.,પું.] પારકાનું ઝૂંટવી લેનાર પરા-પૂર્વે કું., ન. [સં.,વિ.] ધણેા પ્રાચીન સળંગ સમય પરાપૂર્વ-થી ક્રિ.વિ. [ +ગુ. ‘થી’પાં. વિ. ના અનુગ] લાંબી પરંપરાથી ઘણા જના સમયથી સતત પરાપૂર્વ-તું વિ. [ + ગુ. નું' છે.વિ.ના અનુગ] લાંબી પરંપરાવાળું, ઘણા પ્રાચીન સમયથી સતત ચાલ્યું આવતું પરા-પ્રકૃતિ શ્રી. [સં.] જુએ ‘પરા(ર).' (વેદાંત.) પરા-બુદ્ધિ શ્રી. [સં.] પાઆપ ઉત્પન્ન થતું જ્ઞાન. (વેદાંત, પરા-ભક્તિ . [×.] પરમ તત્ત્વમાં સર્વોત્કૃષ્ટ અનુ-રાગ,
તદ્દાકાર વૃત્તિવાળી અસામાન્ય અનન્ય-ભક્તિ
પરાભવ હું. [સં.] જિતાઈ જવું એ, હાર, પરાજય. (૨) મન-ભંગ થવું એ
પરભવવું સ.ક્રિ. [સં. વા-મૂભવ્, તત્સમ] પરાભવ કરવા, હરાવવું. પરાભવાવું કર્મણિ., . પરાભવાવવું કે.,સ.. પરાણવાવવું, પરાભથાણું જુએ પરાભવનું’માં. પરા-ભૂત વિ. [સં.] પરાભવ પામેલું, જિતાઈ ગયેલું, હારેલું, પરા-તિ, વિ-જિત.
1303
પરા-ભૂતિ આ. [સં.,] જએ ‘પરા-વ.’ પરામર્શ પું. [સ.] વિચારણા, ‘ફૅન્ટેમ્પ્લેશન' (વિ. ૨.). (ર) અનુમાન. (તર્ક.) (૩) અર્થ-ગ્રહણ, ઇન્ટરપ્રીટેશન' પરામર્શક વિ. [સં.] વિચાર કરનાર અને આપનાર વિવેચક પરામર્શ-જન્ય વિ. [સં.] અનુમાનથી થાય તેવું, ‘ડિડકટિવ’ (હી.ત.). (તર્ક.)
પરામર્શ-જ્ઞાન ન. [સં.] અનુમાનથી સિદ્ધ થતું જ્ઞાન. (તર્ક.) પરામર્શ-દાતા વિ. [સં.,પું.] જુએ ‘પરામર્શક.’ પરામર્શ-ખંડ (-ખણ્ડ) પું. [સે.] ડિડકટિવ લોજિક' (મ.ન.) પરામર્શન ન. [સં.] જએ પરા-મશે.' પરામર્શોનુમાન ન. [સં. પણ માઁ + અનુ-માન] વિચારણા અંતે કરવામાં આવેલી ધારણા, સિદ્ધાંતથી પ્રાપ્ત અનુમાન, ‘ડિડક્શન' (મ.ન.) (તર્ક.) [સાયન્સ' (મ.ન.) પરામર્શેનિબંધન-શાસ્ત્ર (નિબન્ધન-) ન. [સં.] ‘ડિટિવ પરામર્શ-મેણિ(-ણી) ફ્રી. [સં.] ‘સેરાઈટેસ’ (મ ન.) પરા-મ પું. [સં.] ક્ષમા કરવું એ, માફી આપવી એ. (૨) સહન કરવું એ, ખમી ખાવું એ પરા-સૃષ્ટ` વિ. [સં. પા−ટ્ટનું ભૂ.કૃ.] સાફ કરેલું, ઊટકેલું પરાસૃષ્ટૐ વિ. [સ. વા-રૃનું ભાગ] ખૂબ વિચારેલું, જેની સારી એવી ચર્ચા-વિચારણા થઈ હોય તેવું, સુવિચારિત. (૨) સંબંધ પામેલું [આવી છે તેવું
પરા-સૃષ્ટૐ વિ. [સં, પા–મૃઘૂનું સ્કુ] જેને ક્ષમા આપવામાં પરાયણ નં. [સં.] સવેાત્તમ સ્થાન, પરમ આશ્રયસ્થાન.
(૨) વિ, અભિમુખ, તરફ વળેલું, તત્પર. (૩) એકવ્ર, તન્મય પરાયણતા શ્રી. ૧ ન. [સં.] પરાયણપણું, તત્પર-તા. (ર) તલીન-તા, એકાગ્ર-તા, ત-અય-તા
Jain Education International_2010_04
પરાવર્તનીય–તા
અન્યાવલંબી, પરાશ્રિત
પરાયત્ત-તા શ્રી. [સં.] પરાયત્ત હોવાપણું પર(-લા)યું વિ.સં. ૧૬ દ્વારા પ્રા. રામ-] પારકું, બીજાની માલિકીનું. (૨) (લા.) અજાણ્યું, અજ્ઞાન, સ્ટ્રેઇન્જર. (૩) ક્રિ.વિ. મારે ખાર, પરબારું પરાયા પું. જિઓ ‘પરાઈ’+ ગુ. એ' સ્વાર્થે ત...] લેાખંડના મેટા દસ્તા. (૨) સાંબેલું
પરાર (-૧૫) ક્રિ.વિ. [સં. If] ગયાને આગલે વષૅ. (૨) આવતા વર્ષની પછીના વર્ષે
પરાર્થે પું. [સં. વ ્ + અર્થ] ઉત્તમ વસ્તુ. (ર) સ્વાષઁથી ઊલટી વસ્તુ, પારકાનું પ્રયોજન, પરાપકાર, એટુલમ,’ (ર) કિં.વિ. નને માટે
પરાર્થેક વિ. [સં.] પારકાના લાભ માટેનું પરમાર્થ-તા સ્ત્રી. [સ,] પરાપકાર પરાર્થ-પર વિ. [સં.] ખીન્તને લાલ થાય એવી વૃત્તિવાળું,
પરીપકારી
પરાશર વિ. સં. પર+વર્] જએ ‘પરાપર.’ પરાવરણુ ન. [સં. પર્ + આ-વળ] ભારે મેટું વિઘ્ન, હુ માટી અડચણ
પરાવર્તે પું. [સં. વા+આ-વર્ત] પાછું ફરી આવવું એ. (૨) ખàા, વિનિમય, સાટું. (૩) પડછાયા, પ્રતિ-મિત્ર, ‘રિલેશન’ [વળી આવનાર, ‘રિફ્લેક્ટર' પરાવર્તક વિ. સં. વા+મ-વર્તન] પાછું વાળી આવનાર કે પરાવર્તન ન. [સં. વા+મા-વર્તન] જુએ પરાવર્ત’–‘રિલેકશન' (પે.ગા.)
પરાવર્તન-વાદ પું. [×.] પેાતાનું દૂર થઈ કે જઈ એ જ સ્વરૂપમાં પાછું આવે એ જોઈ રાજી થાય એવા મત-સિદ્ધાંત પરાવર્તનવાદી વિ. [સં.,પું.] પરાવર્તનવાદમાં માનનાર (ના.હ.) પરાવર્તનીય વિ. સં. વા+મા-વર્તની] પાછું વાળવા જેવુંપાછું વળી આવે તેવું
પરાયતન ન. [ä. પર્ + મ-થતન] પારકાનું ઘર. (૨) સર્વોત્કૃષ્ટ ધામ (વૈકુંઠ-ગાલેાક વગેરે)
પરાયત્ત વિ. [સં. પર્ + ચા-સ] પરાધીન, પર-તંત્ર,-પર-વરા, પરાવર્તનીયતા સી. [સ.] પરાવર્તનીય હોવાપણું
[વૃત્તિ
પરા પર-તા, પરાર્થ-વૃત્તિ . [સં.] પરોપકાર કરવાની પરાર્થે-સાધક સ્ત્રી. [સં.] બીનનું કલ્યાણ કે લાભ સાધી આપવાનું માનસિક વલણ કે ભાવના [પરાપકારી પરાર્થવૃત્તિ વિ. [સં.] પારકાને લાભ કરી આપનારું, પરાર્થસાધકતા સ્રી. [સં.] પાર્થસાધકપણું, પોપકાર-વ્રુત્તિ પરાર્થાનુમાન ન. [સં. પાર્થ + અનુ-માન], પરાર્થાનુમિતિ શ્રી. [ + સં. મનુ-મિ]િ પાતે અનુમાન કર્યાં પછી ખીન્તને સમઝાવવા વાકયો રચી ફરી બનાવેલું અનુમાન, ‘એપ્લિસિટ ઇન્ફરન્સ' (મ.ન.) (તર્ક.) પરાર્થિ-તા સી. [સ.] જઆ પરાર્થે-વૃત્તિ.’ પરાર્થી વિ. સં. ૫૬ + અ†, હું.] જઆ પરાર્થક,’ પરાક્ષ્મ વિ. [સં.,ન.] એકડા ઉપર સત્તર શૂન્ય મકવાથી થાય તેટલી સંખ્યાનું
પરાર્પણ
1. [સં. પર્ + અળ] પેાતાનું ખીન્નને આપી દેવું એ. (ર) પાતાની જાતને ખીજાને સાંપી દેવી એ પરાલંબન (પરાલમ્બન) ન. [ર્સ, પર્ + આવન] જએ પરાધાર.’