Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 328

૧૩૬૩
પરદાર(રાસંબંધ
પરડું ન, ડો ડું બાવળની અને એવી સિંગ
(૨) વિ. પરાધીન, પર-વશ, એશિયાળું, તાબેદાર પરડતરું ન. [જ “પરડકું.'] એ “પરડકું.'
પરતંત્રતા (-તન્નતા) અકી. [સં.] પર-તંત્ર હવાપણું પરણ ન. જિઓ “પરણવું.'] પરણવું એ, લગ્ન, વિવાહ, ૫રત પ્રમાણ ન. [સં.] (લા.) મનુયે રચેલો ગ્રંથ અને (ર) પરણવાને ઉમંગ
[ન. પરણવું એ એનું પ્રમાણ. (૨) વિ. વિદનું પ્રમાણ ન હોતાં પછીના પરણશે)ત વિ. [જ ઓ “પરણવ' દ્વા૨] પરણિયાત. (૨) ધર્મશાસ્ત્રવિદનું પ્રમાણ મળ્યું છે તેવું [પ્રમાણપણે પરણમવું સ.જિ. [સ, ઇ-નમ્ અર્વા. તદ્ ભવ] જ પરંત:પ્રમાણતા રહી, પરંત:પ્રામાય ન
પ્રણમવું.' પરણુમાવું ભાવે છે. પરણુમાવવું છે. સ.ક્રિ. ૫રતા સ્ત્રી. [સં.] બીજાપણું, જુદાઈ, પારકાપણું પરણુમાવવું, ૫રમાવું જ પરણમવું'માં.
પરતાપ છું. [સં. પ્રતાપ, અર્વા, વહ ભવ] જએ પ્રતાપ.” પરણવું સ.. સિં, વરિ-ય- પ્રા. પરિણ-] લગ્ન-સંબંધથી પરતાલવું, પતાવું એ “પરતવું'માં. જોડાવું. ભુક માં કર્તરિ પ્રયોગ: મગન કન્યાને પર.” પરત ચી. રેશમ કે સૂતરની આંટીઓ ઉતારવાની ફાળકી, પિરણે તેનાં ગીત (ઉ.પ્ર.) ચતવાળાનાં વખાણુ. (૨) નાને ફાળકે, ફરકી, (૨) પતંગને દર વીંટવાની ગરેડી, વખત પ્રમાણે વર્તન. પરયા પહેલાં અઘરણી (પેલા) ફીરકી. (૩) ભૂરું ઉઠાડવાની ચાદર (ઉ.પ્ર.) અસંભવિત બાબત] પરણવું ભાવે. ક્રિ. ૫રણાવવું ૫રતીર્થ વિ. [સં.] ધમેસ્થાન કે ગુરૂ દા છે તેનું ., સક્રિ.
પરતો છું. [ફા. વર્ત] જુઓ પર.” પરણવું હરણનું સક્રિ. [જુઓ “પરણવું,' દ્વિવ.](લા.). પરે-ત્ર ક્રિ.વિ. સિં] બીજે સ્થળે, બીજે. (૨) પરલોકમાં પરણતાં પરણતાં માણવું કે મહાલવું
પર-૧ ન. [સં.] જુઓ “પર-તા-ટ્રાન્સેન્ડસ' (આ.બી.) પરિણામણુ ન. જિઓ “પરણવું' + ગુ. “આમણુ” ક. પ્ર.] પરવાપરત્વ ન. [+ સં. અપર- નાનામોટાપણું પરણાવવાનું ગેરનું દાપું કે મહેનતાણું
પર ના.. [સં. + ગુ. “એ' સા.વિ.પ્ર.) વિશે, સંબંધે, પરામિણું વિ. [સં. પ્રમાણ દ્વારા] અનુભવસિદ્ધ
બાબતમાં, ઉદેશીને પરણામી વિ. [સે. પ્રજામી, પું. અ. તદભવ] દેવચંદ્ર- પરથાર જુએ “પડથાર.” જીએ સ્થાપેલા એક વૈષ્ણવ પંથનું અનુયાયી કે એ પંથનું પથારે જુઓ “પડથાર.' પરણાયું ન. માટીનું શરું, ચપણિયું, મેટું કોડિયું પર-દર્શન ન. [સં.] બીજા બીજા મત-સિદ્ધાંતોનું શાસ્ત્ર, પરપરણાવવું જ “પરણવું'માં. (૨) (લા.) વળગાડવું, ગળે સિદ્ધાંત, પર-વાદ, પરમત ઘાલવું, ભળાવવું
પરદલ (ળ) ન. [4] શત્રુની સેના પરણાવું જ “પરણમાં.
પરબ્દલ ન. [સં. + જુઓ “દલ.') જુએ “૫૨-દિલ.” પરણિયાત, પરણેત જુએ “પરણત.”
પરદલે જ “પડદો .' પરણેતર ન. તે તે લગ્ન પરણવામાં આવેલી સ્ત્રી પર(-૨)દા-દાં(દાં)ડી સ્ત્રી. [જ “પર(s)દ' + (-દાંપરણ્યું એ “પરણાયું.'
ડી.'] પડદે રાખવા માટેની મથાળાની લાકડા કે લેતાની પર વિ, પૃ. જિઓ પરણવું' + ગુ. “હું” ભૂ.કૃ] દાંડી
નિશીન.” (પરણેલે હેઈને) પતિ, ધણી, કંથ
પરદાદાર વિ. જિએ પરદા'+ ફા. પ્રત્યય.] જુએ “પરદેપરત ફિ.વિ. [સં. -વૃત્ત->પ્રા. પૂનાગર-] પાછું વળવાનું, પરદાદારી સ્ત્રી. [+રા. પ્રત્યય] જુએ “પરનશીની.” તરફ મોકલી આપવાનું. [ કરવું (રૂ.પ્ર.) પાછુ મેકલી પર-દાદ મું. [સં. + એ “દાદે.”] દાદાને બાપ, પ્રપિતાઆપવું. ૦ટિકિટ (રૂ.પ્ર.) પાછું આવવા માટેની ટિકિટ, મહ(૨) દાદાને તે તે પૂર્વજ રિટર્ન ટિકિટ'
| [આછી ધળ પરદાનીન જ “પરદનશીન.' પરત (૯) સી. જિઓ “પરતવું.'] ૨જ, ઝીણી શકી, પરદાનશીની એ “પરનશીની.” પર-તત્વ ન. સિં.] પરમ તન-પર બ્રહ્મા, પરમેશ્વર, પરમાત્મા. પર(૨)દા-પરિષદ સહી. [જએ “૫૨(s) + “પરિષદ.1 (વેદાંત.)
(લા.) સમીઓની સભા (કાંઈક કટાક્ષમાં) પરતપતી સ્ત્રી. પારકી તથા, નિંદા
પરદા-પેશ વિ. [રા. “પર્વ-પિશ'] -જુએ “પરદેશ.” પરતણું જુઓ “પડ-તપું.”
પરદાપી સકી. [વા. “પદંપશી'] જુઓ “પરદેશી .” પર તપે જુએ “પહ-તપે.
પર(-૨)દા-બીબી સ્ટી. [ જુએ “પર()' + બીબી.] પર તમ વિ. [૪] સૌથી પર રહેલું, સર્વ, શ્રેષ્ઠતમ બુર ખાવાળી સુકી, પરનશીન નારી. (૨) વિ. (લા.) શરમાળ પરંતર વિ. સિં.] તુલનાએ વધુ ઊંચું, ઉચ્ચતર
પર(-)દાયન વિ. જિઓ “પર()' દ્વારા] પરદે નશીન. પરતલ . બળદ કે ટ૬ ઉપર ઊપડી શકે તેટલો વડે- (૨) (લા.) શરમાળ સવારના સામાન. (૨) એ સામાન લઈ જનારું . પર-દાર સી. [સં૫.], ૨ સી. [સં. °ાર છું.] પારકાની સી (૩) એ સામાનની ગુણ કે કથળે
પદાર(૨)-ગમન ન. [સં.૧રવાર-મન] પારકી સ્ત્રી સાથે પરતવું સક્રિ. [સં. વાવá>પ્રા. ર/સ-] ફેરવી ફેરવી વ્યભિચાર
સ્ત્રિી સાથે વ્યભિચાર કરનાર લસેટવું. ૫રતાનું કર્મણિ,જિ. પતાવવું છે. સ.સ. ૫રદાર(૨)-ગામી વિવું, [સ. વાર-Fામી . પારકી પર-તંત્ર -તન્ત્ર) ન. [૪] પારકાની સત્તા કે સંચાલન. ૫રદાર(રા)-સંબંધ (સબ) પું. [સં. ૧દ્વાર-]