Page Text
________________
તંગદિલ
તંત્રરચના
વરચે સાંકડે માર્ગ, સાંકડી ખીણને માર્ગ તંતુ-તંત્ર (તન્ત-તન્ચ) ન. [સ.] જ “તંતુ-ચક(ર).' તંગ-દલ (ત) વિ. [+ જ “દિલ.''] સાંકડા મનનું, તંતુનાભ (તન્ત-) ૫. સિં.] (જેની નાભિમાં તાંતણા છે તે) લાભી, અનુદાર, કિંજસ, કૃપણ. (૨) અણબનાવવાળું, કરળિયે
[‘નર્વ-
સ્ટિમ્યુલેશન” (મ. ન.) વૈમનસ્યવાળું
તંતુ-પ્રતાન (તન્ત-) ન. સં.] એક માનસિક પ્રક્રિયા, તંગદિલી (તો) સ્ત્રી. [+ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર] કંસાઈ, તંતુમય (તન્ત” વિ. [સં.] તાંતણાઓથી ભરેલું. (૨)
ભ, કૃપણતા. (૨) ગરીબાઈ, નિર્ધનતા. (૩) અણબનાવ, (લા.) જટિલ, ગંચવાયેલું, “કૅલેક
ચાં મન થવાં એ મનસ્ય. (૪) માનસિક ખેંચ, રેશન” તંતુ-માર્ગ (તન્ત) છું. [સં.] તંતુના રૂપને બારીક માગે, સંગલ (
તલ) ન. મુખ્યત્વે છોકરાઓના કાનમાં પહેરવાનું “નર્વસ કનેકશન” (મ, ન.) સમગ્ર કાનને ગોળ વીંટતું સોનાનું વચ્ચે નંગોવાળું ઘરેણું, તંતુમેહ (તતુ- . [સં.1 પેશાબમાં તાંતણ જેવા પદાર્થ એક પ્રકારનું કુંડળ
પડે એ પ્રકારને એક રોગ તંગા(સ) (તાય, સ્ય) સી. [જ “તંગ' + ગુ. તંતુ-રસ (તન્ત) છું. [સં.] શરીરના જ્ઞાનતંતુઓમાં રહેતું આશ,સ' ત. પ્ર.] તંગી, અછત, તાણ, ખેંચ, ભીડ, એક પ્રકારનું પ્રવાહી, “નર્વ-સસ્ટન્સ’ (મ. ન.) સકૅર્સિટી, “શોર્ટેજ'
તંતુવાદક (તન્ત) વિ. [સં.] તારવાળાં વાદ્ય બજાવનાર, તંગિયો છું. [૪ “તંગ' + ગુ. “ઈયું” ત. પ્ર.] નિતંબ અને સંતરી બીનકાર વગેરે) સાથળને ચપચપ રહે તેવી ચડ્ડી, બંધિય
તંતુ-વાધ (તન્ત) ન. [સ.] વીણા તંબુર સારંગી દિલરૂબા તંગી (તગી) સ્ત્રી. ફિ.] જઓ “તંગાશ,” “ઋસિટી' સિતાર ૨ાવણહથ એકતારે તંતણે સર વગેરે તાર iઝીમ (તઝમ) સ્ત્રી. [અર.] એકસૂત્ર કરવું એ, સંગઠન બાંધેલું તે તે વાઘ, “સ્ટિંગ-ઇર્મે ન્ટ' (ગ. ગે.) તંડલ (તડુલ) પં. બ. વ. [૪] ચોખા (ધાન્ય) તંતુ-વાય (તન્ત-) પું. [સં.].જઓ “તંતુ-નાભ.' (૨) વણકર. સંત (તત) , [સં. હિન્દુ] (લા) જિદ, હઠ, હઠાગ્રહ. (૩) ન. વણાટ, વણતર (૨) છાલ, છેડે, કેડે. (૩) વાદ-વિવાદ, બેટી ચર્ચા. તંતુ-વ્યાપાર (તતુ- કું. [સં] જ્ઞાનતંતુઓની હિલચાલ [૦ તાણ (રૂ. પ્ર.) વાત કરો. ૦ બાંધ (રૂ. પ્ર.) ઝઘડો કે પ્રવૃત્તિ, “ઇનર્વેશન' (મ. ન.)
વિ (રૂ. પ્ર.) પાછળ પડવું. (૨) તાગ લેવા તંતુ-સમુદાય (તનું) ૫. સિં.1 જ એ સંતુ-તંત્ર.' તંતની (તન્તની) સી. [સ. ત્રિળી > હિં. ] તારવાળું તંતુ (તન્તણો) . [રવા] એક જાતનું તંતુવાઘ એક વાદિ. (૨) (લા.) હામાં હા
તંતે-તે-તંત (તજોત-જો-તન્ત) ક્રિ. વિ. જિઓ તંત, તેતરવું (તન્તરવું) સ. કે. સિં. સુત્ર નું અર્વા. તદ્ભવ રૂ૫] દ્વિભવ.] લગાતાર, સળંગ
મળવો ફસાવવું, છેતરવું, તાંતર. તંત્ર (તત્ર) ન. [સં.1 સંચાલન, વહીવટ.(૨) વ્યવસ્થા, ગોઠવણ, સંતરાલું કર્મણિ, જિ. સંતરાવવું છે, સ. ક્રિ.
(૩) પ્રકરણ, વિભાગ. (૪) રાજકારેબાર, “એડમિનિસ્ટ્રસંતરાવવું, સંતરાવું એ “સંતરવું, “તાંતરવું.”
શન.” (૫) રાજકારેબારને લગતે તે તે વિભાગ, “ડિરેકટતંતરી છું. [ સં. તાત્રિ -> પ્રા. તૈરિમ-] તંતુવાદ્ય રોટ,” “ડિપાર્ટમેન્ટ.”(૬) શક્તિવાદના વિચારની અને ક્રિયાબજાવનાર કળાકાર
એની પદ્ધતિનું વર્ણન આપનારું શાસ્ત્ર. (૭) એ નામને તતાળું (તન્તાળું) વિ. જિઓ “તંત' + ગુ. “આળું” ત. પ્ર.], એક અલંકાર. (કાવ્ય.) (૮) પદ્ધતિ, “સિસ્ટમ” (પ્રા. વિ.). તંતિયું વિ. સ્મૃ. “ઇયું” ત.પ્ર.]. તંતી (તન્તી) વિ. [ષ્ણ. (૯) સત્તાધીશતા, “એથોરિટી'
ઈ' ત. પ્ર.] તંતીલું, તંતિયું, જિદ, હઠીલું, હઠાગ્રહી તંત્રક (તત્રક) છું. [.] પાટડાને ઉપરનો ભાગ, તાંતર. તતીરે (તન્તી) પું. એ નામનું એક જીવડું, કથીરે
સ્થાપત્ર.)
[કરનાર (વિદ્વાન) તંતીલું વિ. [જએ “સંત” +ગુ. “ઈલું? ત.ક.] જુઓ “દંતાળું.” તંત્ર-કાર (તત્ર-) વિ, . [સ.] તંત્ર-શાસ્ત્રની રચના તંતુ (તન્ત) ૫., ન. [ સે, મું.] તાંતણે, ધાગે, દોરો. તંત્ર-મંથ (તત્ર-ગ્રન્થ) મું. [સં.] તંત્ર-શાસ્ત્રનું કોઈ પણ પુસ્તક (૨) રેસે. (૩) પુંકેસર-સ્ત્રીકેસર. (૪) પાતળી નસ, “નર્વ' તંત્ર-નિઝ (તત્ર-) વિ. [સં.] વહીવટી વ્યવસ્થા વગેરેને (મ. ન.). [સઘળા તંતુ કામે લગાવા. (૨. પ્ર.) બને વળગી રહેનારું, વહીવટ વગેરેમાં શ્રદ્ધાવાળું, તંત્રને વફાદાર તેટલો પ્રયાસ કરો]
તંત્ર-નિકા (તત્ર-) સ્ત્રી. [સં.] વહીવટ-વ્યવસ્થા વગેરેમાંની તંતુકીટ (તન્ત) છું. [સં] રેશમને કીડે
વફાદારી, “ટિસિલિન” (દ. ભા.) તંતુકી (તન્તુકી) ચી. [ સં. તત્ત્વ દ્વારા ] કરોળિયાના પિટ તંત્ર-બદ્ધ (ત~-) વિ. [સં.] વ્યવસ્થિત આયોજનવાળું, આગળની તંતુની કોથળી
બરોબર ગોઠવાઈ ગયેલું
[પાકી ગોઠવણ તંતુ-ગ્રંથિ (તન્ત-ગ્રથિ) સી. [સ, મું.] તાંતણાઓ-નાની તંત્રબદ્ધતા (ત~-) સ્ત્રી. [સં.] વ્યવસ્થિત આજના, નાની શિરાઓને કેશ કે સમૂહ, ઍગ્લિયન' (મ.ન.) તંત્ર-બાહ (તત્ર) વિ. [સં.] સત્તા કે પ્રક્રિયાની બહારનું, હેતુચક (તન્તુ- ન. સિં] તાંતણાઓનું જાળું, નાની નાની “આઉટ ઑફ ઓર્ડર’ શિરાઓનું જાળું. (૨) નાડીતંત્ર, “નર્વસ સિસ્ટમ' (મ.ન.) તંત્ર-મંત્ર (તત્ર-મન્ત્ર) ન., ૧. [સં] તંત્ર-શાસ્ત્ર પ્રમાણેની (પ્રા. વિ.)
ક્રિયાઓ અને મંત્રશાસ્ત્ર પ્રમાણેની ક્રિયાઓ, જંતર-મંતર તુ જાલ (તન્ત-) ન. [સ.] જ “તંતુ-ગ્રંથિ.”
તંત્ર-૨ચના (તન્ત્ર- સ્ત્રી. [સ.] વ્યવસ્થા, મહેકમ, “સેટ-અપ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |