Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 303

પગ- રસ્તો
૧૩૩
પગેરું
જઓ “પગ-૨૧.”
પગકેડી.' પગરસ્તો ૫. જિઓ “પગ' + “રસ્ત.'] પગેથી ચાલીને પગ-સંચાર (-સર-ચાર) ! [જ “પગ” + સં.1 પગ-દ્વારા જવાને માર્ગ, પગ-દંડી. (૨) (સમુદ્રને નહિ તેવો) અવર-જવર(૨) (લા.) જએ “પગ-૨વ.' જમીનનો માર્ગ
પાંડે (પગઠે) પું. એથ, આધાર પગરે ૫. યાત્રા કે પ્રવાસ શરૂ કરવાનું વહેલું ટાણું, પરોઢ, પગાર' છું. [સં. પ્રાણI>શી.પ્રા. પIS; 9.] કેટમળસકે
[ ] જુએ પગરણ.” કિલાની દીવાલ પગરણ ન. સિં. પ્રકાશ પ્રા. પારણ, “ર”ના “અ”ને પગાર પુ. (પોચું.] દરમા, વતન, “પે.' [ કરવું, - પગરી શ્રી. [જ પગર’ + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] તલ (રૂ.પ્ર.) વેતન ચકવવું. ૧ખ (ઉ.પ્ર.) પગારથી કામ વગેરેની પૂણીઓને ગોઠવવાની ક્રિયા
કરતાં રહેવું. ૦ (૦૮) (રૂ.પ્ર.) વસૂલ થતાં પગારની ૫ગ-લંગરિયા (-લરિયાં, ન બ.વ. [જ એ “પગ + ‘લંગર' રકમ વધતી રહેવી. ૦ ચૂકવ (રૂ.પ્ર.) પગારની ચડત + ઇયું' ત...] (લા.) રમે છેડે ઠીકરું કે કાંકરે બાંધી રકમ ભરપાઈ કરી આપવી. ૦ થવું (ર.અ.) ચૂકતે થવું. સામસામી પેચ લગાવી રમવાની રમત
૦ થ (રૂ.પ્ર.) પગારની ૨કમ નક્કી થવી. (૨) પગારની પગલાં ન.,બ.વ. [જ “પગલું.'] ખાસ કરી સંત-મહાત્મા- ૨કમ ચૂકતે થવી. • બંધ થવે (બધ-) (રૂ.પ્ર.) નોકરી
એનાં પગલાંઓના પ્રતીકરૂપે પથ્થર કે આરસ યા ધાતુના છૂટી જવી] પતરામાં કે લૂગડા ઉપર ઉઠાવેલી આકૃતિ. [૦ પાડવાં પગાર-કાપ . [+જુઓ “કાપ.”] પગારની રકમમાં કર(રૂ.પ્ર) માનપૂર્વક પધારવું (સ્થળ પવિત્ર કરવાના ઉદ્દેશે)] વાની કપાત
[કે કાર્યાલય પગલાં-નિણત વિ. [ + સં] પગલાંની પડેલી નિશાની પગાર-ખાતું ન. [+જુએ “ખાતું.”] પગાર ચૂકવનારું ખાતું કેની છે એ જાણવાનું જ્ઞાન ધરાવનાર, “કૂટપ્રિન્ટ-એકસ્પર્ટ પગાર-ચી વિ. [+ તુક. પ્ર.), --દાર વિ. [+ ફા.પ્ર.] પગારપગલી સ્ત્રી. [જુઓ “પગલું' + ગુ. ‘ઈસ્ત્રીપ્રત્યય.] નાના થી કામ કરનાર, વૈતનિક સેવા આપનાર બાળકનું પગલું. (૨) એવી પગલીનું ચિહન. [૦ માંડવી પગાર ધોરણ ન. [+જુઓ ધોરણ.”] કેવી રીતે પગારમાં (રૂપ્ર.) ચાલતાં શીખવું (બાળકનું. પા પા પગલી (રૂ.પ્ર.) રફતે રફતે વધારે મળે એ વગેરે વિષયને લગતું બંધારણ, શરૂઆત, આરંભ]
[પગલાંઓનું પૂજન “ટાઈપ-સ્કેલ,' પે-મેઇલ,‘ગ્રેઈડ' પગલી-પૂજા સ્ત્રી. [ + સં.] સંત-મહાત્માઓના પ્રતીકરૂપ પગારપત્રક ન. [+સં] સેવકોનાં નામ અને પગારની પગલુ-લૂંછણિયું ન. જિઓ “પગ' + “લુ(લં)છણિયું] ઘર યાદી કે જેમાં સહીઓ લઈ પગાર ચૂકવવામાં આવે, કે એરઢાના બારણે પ્રવેશ કરનારને માટે પગ લઇવા પ- લ' માટેનું કાથી કે તારના વણાટનું સાધન
પગાર-બિલ ન. [+] પગારની વિગત આપતા આંકડે, પગલું ન. જિઓ “પગ + ગુ. “હું” સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જમીન પગાર-વધારે છું. [+જ “વધારે.'] જુઓ “ઈજાફે,” દબાવીને મુકાતે પગને પજો. (૨) એવા પગલાનું ચિહન. “ઇન્કીમેન્ટ.'
ચિબરકી, “પે-લિપ” (૩) કંઠમાં પહેરાતું પગલાનું નાનું ચિહ્ન. (૪) (લા.) પગાર-સ્લિપ સ્ત્રી. [+ અં.] પગારની રકમ બતાવતી કાગળની કાયદેસરની કારવાઈ, કાયૅવાહી, “એકશન.” [-લાં એ- પગારી વિ. [+ગુ. “ઈ ત...] જ એ “પગાર-ચી” લખવાં (રૂ.પ્ર) પગલાં ઉપરથી વ્યક્તિનાં ગુણ-લક્ષણને ખ્યાલ પગારું ન. છાબ, ટોપલી આવો . (૨) પાછળ રહેલા ગુપ્ત હેતુની જાણ હોવી. પગલું વિ. [જ “પગ + ગુ. “આળું' ત.પ્ર.] પગવાળું
લાં કરવાં (રૂ.પ્ર.) પધારવું, માનભેર આવવું. -લાં ભરવાં પગી છે. જિઓ “પગ' + ગુ. “ઈ ? ત...] પગે ચાલીને ઘર (રૂ.પ્ર.) આગળ કાયદેસર કામ કરવું. (૨) ઉપાય કરવો. વાડી વગેરેની સંભાળ રાખતો નકર, રખેલિયે, ચેકીદાર, -લાં માપવાં (રૂ.5) હિલચાલની તપાસ રાખવી. (૨) ચાકિયાત. (૨) પગલાંની નિશાનીએ પગલે પગલે ચાલી ઝટ ચાલવા માંઢવું, તાબડતોબ ખસી જવું. -લાં માંટવાં ચારને પકડી પાડનાર માણસ, “કૂટપ્રિન્ટ-ઇસર” (રૂ.પ્ર) કોઈ કામને આરંભ કરવો. ૦ કાઢવું (રૂ. પ્ર.) પગી-ઘર ન. [+ જ “ઘર.'] પગીને ચેક કરવા બેસાડપગલાંનાં ચિહન ઉપરથી ચોર વગેરેની ભાળ મેળવવી. ૦ ભરવું વાનું અને માત્ર સૂઈ રહેવાનું બાંધકામ [(પદ્યમાં.)
૫ગીડે ૫. [+ એ “ડું સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ પગી.' પગલાં માપવાં.' મૂકવા જેટલી જગ્યા ન હોવી (રૂ.પ્ર.) પJરાવવું, પશુરાવું જ પગરમાં. સંકડાશ હોવી. (૨) તદ્દન નિધન હવું. -લે પગલે પગું ન. [જ “પગ' + ગુ. “ઉ” ત...] ખાસ કરીને (રૂપ્ર.) પાછળ પાછળ, અનુસરીને. કંકુનાં પગલાં (કકુનાં) સીડીનું કે વાહનમાં ચડવા માટેનું પગથિયું છે. સક્રિ. (રૂ.પ્ર.) શુભ આગમન. નેસ પગલાંનું (રૂ.પ્ર.) નેણ પગ- પગૂરવું અ.ક્રિ. વાળવું. પશુરાવું ભાવે ક્રિ. પJરાવવું લાંનું, અપશુકન કે અનિષ્ટ કરનારું. સારાં પગલાંનું (રૂ.પ્ર.) પગે-૫૮ણું ન. જિઓ પગ”+ ગુ. એ સા.વિ.પ્ર. + પડવું મંગલ કરના)
[‘પગલુ(લ)છાણિયું.' + “અણું' ક. પ્ર.] પગે લાગવાની કે નમન કરવાની ક્રિયા. પગ-૧ )છણું ન. જિએ પગ + (-લું )છછું.'] જએ (૨) (લા.) એ નિમિત્તે વડીલો તરફથી પગે લાગનારને પગ-વડી સ્ત્રી. જિઓ “પગ' + “વાટ + ગુ. “ઈ' ત.ક.; મળતી ભેટ-રકમ વાના“આને “અ”], પગ-વાટ સ્ત્રી. [ઉપર મુજબ] જાઓ પગેરું ન. જિઓ “પગ” “હેરવું' + ગુ. “G” કુ.પ્ર.] પગલાં