________________
ન્યાયત્તત્વ
૧૩૩૨
ન્યાયિતા
ન્યાયતવ ન. [જ “ન્યાય(s) + સં.] ન્યાયનું વિજ્ઞાન, ન્યાય-વિભ૧ મું જિઓ “યાય(s) + સં.] પ્રામાણિકતાથી પુરિસ્પડન્સ'
કિચર'-જ્યુડિશિયરી.' કમાયેલી સમૃદ્ધિ, “એનેસ્ટ અનિંગ' ન્યાયતંત્ર (તન્ત્ર) ન. સિં.] જ “ન્યાય ખાતું'- પુડિ- ન્યાય-વિરુદ્ધ વિ. [ઇએ “ન્યાય(૧)' + સં.] ઇન્સાફને ન્યાય-તુલા . [જ એ “પાય() + સં.] ઇન્સાફનું ત્રાજવું પ્રતિકુળ, અ-પ્રામાણિક, “હલોજિકલ’ (સમતોલ ફેંસલાને ઉદેશી)
ન્યાય-વિશારદ વિ. [સં] તર્ક-શાસ્ત્રમાં નિષ્ણાત ન્યાય-દર્શન ન. [] સંસકૃત તર્ક-શાસ્ત્ર [રીતે જેનાર ન્યાય-વિષયક વિ. [સં.] ન્યાયને લગતું, તર્કશાસ્ત્રને લગતું ન્યાયદર્શી વિ. [જ એ “ચાય(૧)' + સં.j.] ન્યાયની ન્યાય-વૃત્તિ સ્ત્રી. [જ “યાય' + સં.] ન્યાય વાજબી ન્યાય-દષ્ટિ જિઓ “ન્યાય(s) + સં] ઇન્સાફી નજર આપવાનું વલણ ન્યાય-નિર્ણય કું. [સં] ફેંસલો, ચુકાદો, “એડ ક્યુડિકેશન' ન્યાયશાસ્ત્ર ન. [સં.] સંસ્કૃત તર્કશાસ્ત્ર, લૅજિક’. (મન) વર્ડિક’
[‘જ જ' (૨) (ગુજરાતીમાં) કાયદાનું શાસ્ત્ર, “ક્યુરિટ્યુડસ” ન્યાયનિર્ણાયક વિ. સલે આપનાર, “એડ ક્યુરિકેટર', ન્યાયશાસ્ત્રી વિ. [સંપું.) સંસ્કૃત તર્કશાસ્ત્રનું જ્ઞાન ધરાવનાર, ન્યાય-નિણત વિ. સં.] ફેંસલા તરીકે નક્કી કરી આપેલું, નયાયિક, લેજિશિયન' “રેસ-જ્યુડિકેટા”
[(દ.ભા.) ન્યાય-શીલ વિ. [જ “ન્યાય(૬)' + સં.] જુઓ “ન્યાયન્યાય-નિપુણ વિ. [સં.] કાયદામાં હોશિયાર, “બૅરિસ્ટર' પરાયણ.” (૨) સહેતુક, હેતવાળું, “રેશનલ' (જૈ.સ.) ન્યાય-નિષ્ઠ વિ. જિઓ “ન્યાય() + સં. નિઝા, બ.વી.) ન્યાયશીલતા સ્ત્રી. [+ સં. ત.ક.] જુઓ “ન્યાયપરાયણતા.” ન્યાય-પરાયણ
[[+ સં.]ન્યાયપરાયણતા ન્યાય-એણિ(-ણી) સી. (સં.] કહેવતની પરંપરા. (૨) ન્યાયનિષ્ઠતા સ્ત્રી. [+સં. ત.પ્ર.), ન્યાય-નિષ્ઠા સી. અનુમાન-શૃંખલા, ‘સોરાઇટીઝ.' (તર્ક.). ન્યાય-નિષ્ણાત વિ. સિં.] જએ ન્યાય-નિપુણ-એફ ન્યાય-સભા સી. [જ એ “ન્યાય(s) + સં.] ઇન્સાફ લેજિકલ માઈન્ડ” (મ.ન.)
આપવાને વિચાર કરનાર મંડળ, સર-અદાલત, એપેલેટ ન્યાય-પરાયણ વિ. જિઓ ન્યાય(૬)' + સં.] ઈન્સાફ કાર્ટ,' “સુપ્રીમ કેટ'
જિઓ “ન્યાય-પુર:સર,” સાચવવામાં તત્પર, પ્રામાણિકતા રાખનાર, નેક, ન્યાયી ન્યાય-સર કિ.વિ. [ઓ “ન્યાય(s) + “સર' પ્રમાણે)] ન્યાયપરાયણતા અજી. [+ સં. ત.ક.] ન્યાયપરાયણ હોવાપણું ન્યાય-સંગત (સત) વિ. જિઓ “ન્યાય(s) + સં.] ન્યાય-પરિવર્તન ન. જિઓ “-વાય(s) + સં.) એક ફેંસલો ઈસાને બંધ બેસે તેવું
[કલ' (મન.રવ) આપ્યા પછી એમાં ફેરફાર કરવાની ક્રિયા
ન્યાય-સંમત (-સમ્મત) વિ. [સં.] તર્કબદ્ધ, તર્કશુદ્ધ, “લેજિન્યાય-પાલક વિ. [સં.) કાયદાને રક્ષણ આપનાર, “
કડિયન' ન્યાય-સિદ્ધ વિ. [ઇએ “ન્યાય(૬)' +સં.] ન્યાયપુર:સર (.બા.) [ધીશની બેઠક, ન્યાયાસન પુરવાર થયેલું
[(સંજ્ઞા.) ન્યાય-પીઠ સી. [જ “ન્યાય(1)' + “પીઠ' ન.] ન્યાયા- ન્યાયસૂત્ર ન. [સં] ન્યાય-દર્શનને એ નામને સૂત્રગ્રંથ. ન્યાયપુર:સર ક્રિ.વિ. [જએ ન્યાય(૬)' + સં.) ન્યાય- -વાય-સૂનું વિ. એ [૧-યાય()' + ‘સૂવું] અ-પ્રામાણિક પૂર્વક કે વિ. [ + સં] ઈન્સાફની દષ્ટિથી, ન્યાયી રીતે, ન્યાયાચાય છું. [સં. વાઘ + આ-વાર્થ] તર્કશાસ્ત્રની સંસ્કૃતની જિકલ” (જે.હિં.).
પારંગત પ્રકારની છેલી પરીક્ષા ઉત્તીર્ણ કરનાર વિદ્વાન ન્યાયમય વિ. [ ઓ “ન્યાય(s) + સં., ત.ક.] ઇન્સાફરી (આ એક ‘પદવી-ઉપાધિ છે.) ભરેલું, વાજબી
[જ એ “ચાય-પંચ.’ ન્યાયાધિકારી મું. [ઓ “ન્યાય(૬) + સં.. S], ન્યાયાન્યાય-મંડલ(-ળ) (ભડલ-ળ) ન. જિઓ “ન્યાય(૬) ર્સ] ધીશ છું. [+ સં. મીરા], ઈન્સાફની અદાલતને મુખ્ય ન્યાય-મંત્રી (-ભત્રી મું. જિઓ ‘ત્યાય(૬) + સં.] ન્યાય- અધિકારી, ન્યાય આપનાર અમલદાર, “જજ'
ખાતાના સલાહકાર અમલદાર, ‘લીગલ રિમેશ્વસ' ન્યાયાધીશી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત..] ન્યાયાધીશીનું કાર્ચ ન્યાય-મંદિર (-મદિર) ન. [એ “ન્યાય() + સં.] તેમજ દરજજો
[ધિકારી.' ન્યાયની અદાલત, ન્યાય-કેટે, “હાઈકોર્ટ' (દ.ભા.) ન્યાયાધ્યક્ષ કું. જિઓ “ન્યાય(૬) + સં.] જએ ન્યાયાન્યાયમાર્ગ કું. જિઓ “ન્યાય()' + સં.] ખરે તરિક્કો, ન્યાયાનુસારી વિ. [ + સં. અસારી, મું] જાઓ “ન્યાયપ્રામાણિક રીત
સંમત,'-‘લેજિકલ' (ત,મ) [ઈસાફ અને ગેર-ઈન્સાફ ન્યાય- [જ “ન્યાય(૬' + સં.,ી.] મેટો ન્યાયા- ન્યાયાખ્યાય . [જઓ “ન્યાય(૬)' + સં. મ + “ન્યાય(૧).] ધીશ, જજ' ( હાર્ટને), “જસ્ટિસ'
ન્યાયાર્થી વિ. જિઓ “ન્યાય(૬)' + સં. મર્યાં, પું] સાફ ન્યાય-યુક્ત વિ. [સં.] તકે-શુદ્ધ, ‘લૅજિકલ' (જે.સ. માગનાર, ‘લિટિજન્ટ'
[બાર' ન્યાય-રક્ષક વિ. [સં.] જએ “ન્યાય-પાલક.'
ન્યાયાલય ન. જિઓ “ન્યાય(૬)' + સં.] જ “યાય-કાર્ટ, ન્યાય-વિજ્ઞાન ન. [જ “ન્યાય(s) + સં.] જુઓ “યાય- ન્યાયાવતાર ૫. જિઓ “ન્યાય(૬)' + સં. અવતાર] ઈન્સાફના
[બંધબેસતું ન હોય તેવું સાક્ષાત અવતારરૂપ ન્યાયાધીશ ન્યાય-વિધાતક. વિ. જિઓ “ન્યાય(s) + સં.] ઇન્સાફને ન્યાયાસન ન. જિઓ “ન્યાય(s) + સં. શાસન] ઈન્સાફની ન્યાય-વિધાન ન. જિઓ “ન્યાય(s) + સં.) કાયદો ઘડવાની અદાલતના ન્યાયાધીશની ખુરશી કિયા
ખ્યાયિતા સ્ત્રી, જિઓ “ન્યાયી' + સં. તા. ત.ક.] ન્યાયી
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org