Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 296

નોકાપતિ
૧૩૩૧
ન્યાયખાતું
પાણીવાળું બાંધેલું સ્થાન, ગોદી, ડોકયાર્ડ
નેવિગેબલ' નોકાપતિ મું. [સં] જ એ “નૌકાધિપતિ.”
ની-સેન શ્રી. [સં] જએ નોકા-દલ.” નૌકા-ફોજ સ્ત્રી. [+જુએ જ '], નૌકા-બલ(-ળ) ન. નૌસેનાધ્યક્ષ . [+ સે. ), નો-સેનાધિપતિ, નો[] જુઓ “નૌકા-દલ.' ,
સેનાપતિ મું. [સં.] જુઓ “નૌકા સેનાપતિ.” નાકા-યુદ્ધ ન. સિં.] દરિયાઈ લડાઈ, સમુદ્ર-યુદ્ધ, નેવલ બૅટલ' નૌ-એન્ય ન. [સ.] જુઓ “નૌકાસૈન્યનકાલ.” નોકાર જ “નાકાર.”
ચક્કાર . [સં.] ધિક્કાર, તિરસ્કાર નૌકાર-મંત્ર (-2) જુએ “કાર મંત્ર.'
ન્યધ છું. [સં.] વડલાનું ઝાહ, વડ નકારાવળી જઓ “કારા-વળી.”
ન્યબુંદ વિ. [સં. ન.] દસ અબજ જેટલી સંખ્યાનું નીકારશી--સી) જ “નકારશી.”
ન્યસ્ત વિ. [૪] નાખી દીધેલું, ફેંકી દીધેલું. (૨) થાપણ નીકા-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] જુઓ “નૌકા-કલા.”
તરીકે મુકેલું, અનામત મૂકેલું નૌકાવિહાર છું. સિ.] જુઓ “નૌકા-કોડા.”
ન્યા પું. [સ. ૧, ગુ. લાધવ ઈન્સાફ, ફેંસલો નાકા-વ્યવહાર ૫. સિ.] વહાણે વગેરેથી ચાલતે વહેવાર, ન્યાર છું. ચિરો] અગ્નિ, દેવતા નૈવિગેશન'
[‘નેવી સ્કૂલ ન્યાત સ્ત્રી. [સ. શાત] એક જ પ્રકારના રીતિરિવાજવાળ નૌકા-શાલા(-ળા) શ્રી. સિં1નોકવિદ્યા શીખવાનું વિદ્યાલય, એક મંડલ, નાત, કેમ નોકા-શાસ્ત્ર ન. [સં.] જએ નૌકા-વિદ્યા.'
ન્યાત-ગેર (ગેર) . [+જુએ “ગેાર.”] આખી વાતને નૌકાશાસ્ત્રી વિ. [ S] નૌકા-વિદ્યાનું જ્ઞાન ધરાવનાર પુરોહિત, કપાળ-ગોર, શુકલ
[કોમ નીકા-શાળ જુઓ “નૌકા-શાલા.”
[મિરલ. ન્યાત-જાત (ત્ય) સ્ત્રી. [+જુએ “જાત.] સર્વસામાન્ય નાત, નૌકા-સેનાપતિ સી. [સં)] નૌકાસૈન્યના અધ્યક્ષ, “ઍડ- ન્યાત-પંચ(-૫ઍ) ન. જિઓ સં. પૂવૅન વિ, આ પવનને નૌકાસૈન્ય ન. [સં.] જુઓ “નૌકા-દલ.”
વિકાસ કહી શકાય.] નાતમાંથી તારવેલા આબરૂદાર માણનૌકા-સ્થલ(-ળ), નૌકા-સ્થાન ન. [સ.] બંદર, પેટ સેનું વહીવટી મંડલ. (એ પાંચ માણસ હોય, એનાથી નૌ-ગમન ન. [૪] જુઓ “નૌકા-ગમન.”
ઓછાં કે વધુ પણ હોય.) ની ચાલન ન. [સં.] જ એ “નૌકા-ચાલન.”
ન્યાત-બહાર (-બા:૨) વિ. [+ જુઓ બહાર.] નાતના નો-જવાન કું. લિ. નજવાનું ] નવ-જવાન, નવયુવક સમૂહમાંથી બહાર કરાયેલું, જ્ઞાતિ-ભ્રષ્ટ, જ્ઞાતિબહિકત નોં-જવાની સી. કા. નવું જવાની] ઊગતી જવાની, નૌ- -યાતીત (-ત્ય) સી. [+ જ એ “રીત.”] જ એ “નાતા-રીત.”
જવાની, યૌવન, જોબન [ભરણપોષણ કરનાર ન્યાતિ સી. [સં. શાતિ) જ “જાત.” ની-જીવન-વિક વિ. સં.] વહાણ વગેરે ચલાવી પિતાનું ન્યાતિ-ભ્રષ્ટ વિ. [+ સં.] જએ “યાત-બહાર.' નૌ-જુવાન જુઓ “નો-જવાન.'
ન્યાતીલું વિ. જિઓ “યાત' + ગુ. “ઈલું? ત...] જ નૌજવાની જુઓ નૌજવાની.”
નાતીલું.”
[નાતે, સંબંધ નીઢ પું, નાને છોડ
ન્યાતું ન. જિઓ “યાત’ + ગુ. ‘ઉ' ત, પ્ર.] સગપણ. (૨) નૌતન વિ [સ. નૂતન જ “નૂતન.'
ન્યામત સી. [અર. નઅમ ] ધન, દોલત. (૨) દુર્લભ નૌતમ વિ. સં. નવ મ ] તદ્દન નવું
ચીજ. (૩) સુખ નો-તાર્ય વિ. સિં.] હાડકાં વગેરે દ્વારા તરી જવાય તેવું, ન્યાય ૫. [સં.] નીતિ, નય, સદાચાર, “કેર-હે.” (૨) દાંત, ‘વિગેબલ'
કહેવત. (૩) પ્રમાણ દ્વારા વસ્તુની તાર્કિક પરીક્ષા, યોગ્યતા, નૌ-દલ(-ળ) ન. [સં] જુઓ “નૌકા-દલ.'
વાજબીપણું, “સીલોગિઝમ” (મ.ન.) (૪). તર્કશાસ્ત્ર, ન્યાયનૌ-દર (-૩) પં. સિ.] જુઓ “નૌકા-દંડ.”
શાસ્ત્ર. (૫) ધારો, રિવાજ. (૧) (નો અર્થ) ઈ-સાફ, નો-પતિ મું. સિં] જુઓ “નીકા-પતિ.' (યાંત્રિક સાધન ફેંસલો, ‘જસ્ટિસ.” [ આપો (રૂ.પ્ર.) કઈ પણ બાબતમાં નો-યંત્ર ચત્ર) ન. [સં.] વહાણ આગબોટ વગેરેમાં એને વાજબી રૂપમાં વર્તવું. ૦ કરો (૨.પ્ર.) ખરું ખોટું નૌ-યાન ન. [૩] ઓ “નૌકા-ગમન.” (૨) વહાણ વગેરે બાબર તપાસવું. ૦ ચૂકવ (રૂ.ગ.) ફેંસલો આપવો, નીચુદ્ધ ન. [સં.] જુઓ “નોકા-યુ.'
ચુકાદો અપાવો. ૦ળ (રૂ.પ્ર.) ખરું બેટું બરાબર નૌલી-કમ ન., નૌલી-ક્રિયા શ્રી. (સં.) “કાળી-કર્મ.” વિચારી લેવું. ૦મળો (ઉ.પ્ર.) ખરાખેટાની બરોબર નો-વિદ્યા સસી. [સ.] જુએ “નૌકા-વિદ્યા.'
તપાસ થયા પછી યોગ્ય ફેંસલો અપાવો. ૦મા(-માંગ નો-શય ન. [સ.] એક પ્રકારનું દરિયાઈ જંતુ (વહાણને (૨. પ્ર.) ફરિયાદ જ કરવી] [મેળવવાની અદાલત તળિયે ચાટનારું), “બાનેકલ’
ન્યાય-કચેરી સ્ત્રી. [જ એ “ચાય(૧)' + “કચેરી.'] ઈસાફ નો-શાહ મું. ફિ.] નો રાજા-વરરાજા [નારો કારીગર ન્યાય-કત વિ. જિઓ “ન્યાય(૬)' + સ. પું.] ફેંસલો લાવી નોશિપી વિ. ૫. સિં,યું. વહાણ આગબેટ વગેરે બાંધ
[કચેરી. નોસંગ (સકગી) રુ. સિં, નો-૩ + ગુ. “ઈ' સી પ્રત્યય ન્યાય-કેટે જીતી. [જ “ન્યાય(1)' + અં.] એ “ન્યાય
વહાણને તળિયે વળગી રહેનારી એક પ્રકારની માછલી ન્યાય-ખાતું ન. જિઓ “ન્યાય(s) + “ખાતું.'] સરકારનું નો-સાધ્ય વિ. સં.] વહાણ વગેરેથી જઈ શકાય તેવું, ઈસાફને લગતું તંત્ર, ‘ક્યુટિશિયરી