Page Text
________________
નાતરું
૧ર૭૮
નાદાનિયત
કુળનું, ચેખું જ્ઞાતિજન, નાતીલું. [૦ કાપડું (રૂ. પ્ર.) પથ્થર. (૪) ત્રાજવાની દાંડીના બેઉ છેડે કાણાંમાં પરોવેલી એક બાંય રેશમી અને બીજી સુતરાઉ હોય તેવું કાપડું]
દોરી નાતરું ન. [જ એ “નાત' દ્વારા) વિધવા કે ઇંડાયેલી સ્ત્રી નાથ-તા શ્રી, -cવ ન. સં.] નાથપણું, સવામિત વ, ધણીપ૬ સાથેનું પુનર્લગ્ન, (૨) ઉંમરલાયક કન્યા કે પુનર્લગ્ન કરવા નાથ-દ્વાર, રા ન. [સ, નવ-દ્વાર] મથુરા પ્રદેશમાં ગિરિચાહતી વિધવા યા ઇંડાયેલી સ્ત્રી. [ કરવું (રૂ.પ્ર.) પુન- ગોવર્ધન ઉપરનું શ્રીગેવધન-ધરણ શ્રીનાથજી (શ્રીકૃષ્ણ)ના લગ્ન કરવું. -રે જવું (રૂ. પ્ર.) સ્ત્રીએ પુનર્લગ્નથી પતિને મંદિરનું સ્થાન. (૨) શ્રીનાથજી ત્યાંથી ઉદેપુર-મેવાડના
ત્યાં જવું. (૨) જીવતા ધણીને છોડી બીજાને ઘરધી જવું. સિંહાડ ગામમાં પધારતાં ત્યાં વસેલું ગામ, વેણનું મુખ્ય (૩) નરકમાં જવું. -રે દેવી (. પ્ર.) સ્ત્રીને પુનર્લગ્ન તીર્થધામ અને વલભ સંપ્રદાયની પ્રધાનગાદીનું સ્થાન. (સંજ્ઞા.) કરાવવું. -રે લાવવું (રૂ. પ્ર.) કંડાયેલીને પુનલેગ્નથી લઈ નાથ-ધર્મ મું. [સં.), નાથ-પંથ (પન્થ) ૫. [ + જુઓ આવવી]
“પંથ'] જઓ “નાથ-સંપ્રદાય.”
[અનુયાયી નાતલ-તલ (ના:તા-ધોતિય) વિક, શ્રી. જિઓ “નાતું- નાથપંથી (૫થી) વિ. [+ગુ. “ઈ' તમ.] નાથ-સંપ્રદાયનું
તું” - બી. ભુ ક ને “એલ” પ્ર.] સ્ત્રીધર્મમાં આવી નાથબાવો . [+જ “બાવો.'] નાથસંપ્રદાયને સાધુ. ગયેલી સ્ત્રી, નાત-જોતી
[નાત-જમણ (૨) એ સંપ્રદાયની પ્રણાલીમાં ઉતરી આવેલો ધંધે ગારુડી નાત-વારે (નાત્ય-) કું. [જ “નાત' + “વરે.] જ્ઞાતિ-ભેજન, બા , નાત-વાન (નાત્ય-) વિ. જિઓ “નાત' + સં. °વાન પું, નાથ-વિયાગ કું. [સં.] પતિ-વિરહ ત.પ્ર.] ખાનદાન, કુલીન, ઉત્તમ જ્ઞાતિનું
નાથવું .ક્રિ. [જ “નાથ.'-ના.ધા.] બળદ-પાડા-ઊંટને નાતવાન વિ. ફિ.] અશક્ત, કમર, નબળું. (૨) બીમાર. નાકમાં કાણું પાડી દોરડી પરોવવી. (૨) (લા) તાબામાં લેવું. (૩) લાચાર, નિરાધાર
(૩) પલટવું. નથાવું કર્મણિ, જિં, નથાવ છે, સ. ક્રિ. નાતવાની સ્ત્રી. [.] અશક્તિ, નબળાઈ, કમજોરી. (૨) નાથ-સંપ્રદાય સંપ્રદાય) કું. સિં] ઈ.સ ૧૦૦૦ આસપાસ બીમારી. (૩) લાચારી, નિરાધાર-તા
થયા મનાતા ગોરખનાથ નામના કાનફટ્ટા સંતે સ્થાપેલો પંથ. નાતાત્કાર વિ. [જએ નાતે + ફા. પ્રત્યય.] નાત રાખનારું. (સંજ્ઞા.) (૨) શાખવાળું, આબરૂદાર
નથી વિ., સ્ત્રી. [જ એ “નાથા' + ગુ. ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાતા-રીત (ત્ય) સી. [જુએ “નાત' + “રીત.' ] જ્ઞાતિને છોકરાં મરી જતાં હોય ત્યારે જન્મેલી બોટની જીવી ગયેલી રિવાજ, જ્ઞાતિનું બાંધેલું ધોરણું. [ કરવી (રૂ.પ્ર.) જ્ઞાતિના છોકરી (જેનું નાક બચપણમાં જ વધ્યું હોય છે.)
બંધારણ પ્રમાણે લગ્નાદિ પ્રસંગે લેવડ-દેવડ કરવી] ના . [જ “નાથવું' + ગુ. “ઓ' ક..] છોકરા મરી નાતાલ સ્ત્રી. [પાડ્યું.] ઈસુ ખ્રિસ્તની જન્મજયંતીના ઉપ- જતાં જન્મેલા અને પેટનો બચી ગયેલો છોકરો જેનું લક્ષમાં ડિસેમ્બર ૨૫ થી ૩૧ મી તારીખ સુધીના તહેવારના બચપણમાં નાક વીંધવામાં આવ્યું હોય છે.) દિવસ, ‘ક્રિસ્ટમસ,' (સંજ્ઞા.)
મિાનનો અભાવ નાદ ૫. [સં.] અવાજ, વનિ, શેષ, સ્વર, “સાઉન્ડ.” (૨) નાતિમાનિત શ્રી. સિં. ૧ + મતિ-માનિ-al] પ્રબળ અભિ- ઉચ્ચારણને એક પ્રયત્ન.(-ળ્યા. (૩) સંગીત-વનિ,ઈન્ટોનેશન. નાતી-ધોતી (નાતી-તી) વિ, સ્ત્રી, એ “નાહતી ધોતી. [૨ ઊતર (રૂ.પ્ર.) ગર્વ ઊતરી જવો, તેર ચાહ જ.
ત' + ગુ. ઈલું? ત.પ્ર.] પોતાની નાત માં પર્ણ, ૯ લાગવે (રૂ. પ્ર.) લે લાગવી, ધન લાગવો નાતો છું. [૪ ‘નાત' + ગુ. “ઓ' ત...] (લા.) સંબંધ. દે ચઢવું (.પ્ર) લત પડવી] (૨) સ્નેહ, મેળ. (૩) વહેવાર
નાદબિંદુ -બિન્દુ) [સ., ] નાદનું અનુસંધાન કરવાનું નાતે-ઘરે . [+જ ધરે.'), નાત્મહોબત કેંદ્ર (ગ.).
[આધાર-સ્થાન (-મોરબત) જી. [+જ “મહેનત.”] ઘરનાં માણસોની નાદ-બ્રહ્મ ન, [.] નાદ-રૂપી પરમ તત્વ, નાદનું સૂક્ષ્મ સાથે સંબંધ હોય તેવો વહેવાર
નાદ-માધુર્ય ન. સિ.] અવાજની મધુર-તા, સ્વરની મીઠાશ નાથ' કું. [સં] સ્વામી, પતિ, ધણી. (૨) માલિક. (૩) નાદ-યંત્ર(-ચત્ર) ન. [૪] તાવડી-વાજે, “ગ્રામોફેન' (ન..) દશનામી, ગોસાંઈ સંન્યાસી તેમજ અતીત બાવાની એક નાદર વિ. [અર. નાદિર] ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ અટક અને એના પુરુષ. (સંજ્ઞા.)(૪) ગોરખનાથના સંપ્રદાયના નાદ-લહરી સી. [સં.] અવાજનું મજ, વનિ તરંગ સાધુ (આ પંથના સાધુ કાનકટા હોય છે.)
નાદ-શાસ્ત્ર ન. [..] નાદ વિશે સમ વિચાર આપનારી નાથ (ના) શ્રી. દિ. પ્રા. નવા બળદ પાડા વગેરેને વિધા, વનિ-શાસ્ત્ર, “ઍકાઉસ્ટિસ' (મ.ન.) નાકમાં કાણું પાડી નાખવામાં આવતી દારડી
નેદશાસ્ત્રી 1િ, પૃ. [સ., પૃ.] નાદ-શાસ્ત્રનો જ્ઞાતા નાથજી કું, બ. વ. [+જુઓ “જી....] ગોરખનાથના પંથના નાદાત્મક વિ. [સં. નાદ્ર + મારમન - ] નાદ-રૂપ, અવાજના ધમૅસ્થાનને મહંત
રૂપમાં રહેલું
[(૩) તુ સ્વભાવનું નાથવું' + ગુ. ‘અણું' કર્તાવાચક કુપ્ર.] નાદાન વિ. [ફા.] અણસમજું, અ-વેચારી. (૨) મૂર્ખ, બેવકુફ. બળદ–પાડા-ઊંટનાં નાક વીંધવાનું અણીદાર લાકડું. (૨) નાદાનિયત સ્ત્રી. [+ અર. ‘ઇયત્” તે. પ્ર.), નાદાની . ચિચોડાના માઢ ઉપર નાખવાને ફાચર જેવા આકારને [.] અણ-સમઝ, છેતરવાદીપણું. (૨) ખઈ, બેવકી. લાકડાનો ટુકડ, (૩) ખાંભી ઊભી કરી એના ઉપર મુકાતે (૩) માનસિક તુ-તા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |