Page Text
________________
નંદિની
નાક-કરું
નંદિની બન્દિની) સ્ત્રી. [સં.] દીકરી, પુત્રી. (૨) પૌરાણિક નાઇટ્રોજન પું. [.] હવામાં મોટા પ્રમાણમાં રહેલા એક માન્યતા પ્રમાણે કામધેનુ ગાયની વસિષ્ઠ ઋષિને ત્યાં રહેતી વાયુ. (૫. વિ.) પુત્રી. (સં.)
[પિતા. (સંજ્ઞા.) નામે-લિસરીન ન. [અ] એ નામના એક તલી પદાર્થ નંદિવર્ધન (ન) . સિંનંદવંશના મહાનંદિ રાજને નાઈડી સ્ત્રી. સિં, નામ પું. > પ્રા. નાહ મું. ગુ. “હું નંદી નન્દી) જાઓ “નંદિ.”
[સત્ર-ગ્રંથ. (જેન.) સ્વાર્થે ત. પ્ર. + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યયી જ એ “ના.” નંદી-સૂત્ર (નન્દી-) ન. [સં.) જૈન ધર્મનાં ઉપગમાંને એક નાઇડી સી. ધંસરી બાંધવાના ચામડાના દેર, ચામડાની નંદલિયે (નલિયા) ૫. [સં. ન-દ્વાર.] નંદપુત્ર શ્રીકૃષ્ણ | દોરીથી ગુંથલ દોરડું
[પાય, લાચાર નંદેઈ(નોઈ) મું. [ચરો, જુઓ “નણદોઈ'] જુઓ નણદોઈ.' ને-ઇલાજ વિ. ફિ. + અર.] જેનો ઉપાય નથી તેવું, નિરુનંબર (નમ્બર) પું. [.] આંકડે, ક્રમાંક. (૨) (લા.) નગરો નાઈ(-વી) . સિ. નાષિત->પ્રા. નાવસ-] વાળંદ (હિંદુ વગેરેમાં સુધરાઈ તરફથી રાખેલ કચરાપદીનું તે તે સ્થાન. “વાળંદ, મુસ્લિમ “હજામ') [ આવ (રૂ.પ્ર.) ક્રમમાં વારો આવ. ૦ ના(-નાખ નાઈવાડે મું. [+જુઓ “વાડે.'] વાળંદાનો લો (ઉ.પ્ર) ક્રમ પ્રમાણે એક લખવે. ૦૫ (૨.પ્ર.) નંબર ના-ઉમેદ વિ. [.] ઉમંગ કે આશા વિનાનું, નિરાશ નાખ. (૨) ગુણ કે પ્રકાર પ્રમાણે વર્ગીકરણ કરવું. નાઉમેદી સ્ત્રી. કિા•] નિરાશપણું, નિરાશા ૦ રાખ (રૂ.પ્ર.) પરીક્ષા કે કસોટીમાં ઉચ્ચ સ્થાન સાચવ- નાક' ન [સં.] સ્વર્ગ . ૦ લાગ (રૂ. પ્ર.) વારો આવ, જોગ આવવો. નાકર ન. સિં. ન>પ્રા. નવત] પ્રાણેદ્રિય, નાસિકા. (૨) (૨) કામ પાર પાડવું. (૩) લોટરી વગેરેમાં નંબરનું ઇનામ
(લા.) અગ્રણી, મુખ્ય કે ખરાનું માણસ. (૩) આબરૂ. લાગવું. ૦ વન [એ.) (રૂ.પ્ર.) સર્વોત્તમ, ટચ
[૦ અવિવું (ઉ.પ્ર.) સળેખમ થવું. છ ઉડાવું, ૦ ઉતારવું, નંબર-ખરડો (નમ્બર-) S. [+ જુએ “ખરડો.'સીમની (રૂ. પ્ર.) આબરૂને કલંક લગાડવું. ૦ ઊંચું રહેવું (-રેવું) ખેતરાઉ જમીનની આકારણી નક્કી કર્યાનું પત્રક
(રૂ. પ્ર.) આબરૂ રહેવી. ૨ કપાઈ જવું (રૂ. પ્ર.) આબરૂ નંબર-દાર (નમ્બર-) વિ, પૃ. [+ ફા.પ્રત્યય સરકારી અમુક જવી. કપાવવું (રૂ.પ્ર.) આબરૂ ખેવી. ૦ કપડું (રૂ.પ્ર.) નંબરવાળી જમીનને ગરાસિયો, જમીન-દાર
આબરૂ જવી, ૦ કાપવું (રૂ.પ્ર) આબરૂ પાડવી. ૦ કાપે તેવું નંબર-૫ત્રક (નમ્બર-) ન. [+ સં.] નંબરો પૂરવાનું શાળાનું
(રૂ. પ્ર.) તદ્દન બુ. ૦ ઘસવું. ૦૨ગઢવું (૨. પ્ર.) માફી પત્રક, “કેટલોગ'
માગવી. ૦ ચઢ(૮)વું, ચહ(હા)વવું (રૂ. પ્ર.) અગમે નંબર-વાર (નમ્બર-) ક્રિ. વિ. [+જએ ‘વાર.'] નંબર પ્રમાણે, બતાવવો. (૨) ધિક્કારની લાગણી બતાવવી. ૦ ચૂવું (રૂ.પ્ર.) અનુક્રમ સંખ્યા જાળવીને
[કરવાની સ્થિતિ દારૂ પીવાની હાજત થવી. ચેટી કાપવાં (રૂ.પ્ર.) સખત નંબરવારી (નમ્બર-) સ્ત્રી. [ + ગુ. ‘ઈ' ત.ક.] નંબર-વાર સજા કરવી. ૦ જવું (રૂ.પ્ર.) આબરૂ જવી. ૦ દાબવું (રૂ. ) નંબરિંગ (નમ્બરે 8) ન. [.] આંકડા નાખવા કે પાડવા એ અણગમે બતાવવા. (૨) શરમાવવું. ૦ નીચું જવું (રૂ.પ્ર.) નંબરી (નમ્બરી) વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત..] અંકવાળું, નંબર આબરૂ જવી. (૨) માનભંગ થયું. ૦ની દાંડીએ (૨ ક.) નાખ્યા હોય તેવું. (૨) (લા.) પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ
સામે રસીધેસીધું. ૦૫ર મા(-માં) બેસવી (બેસવી) (રૂ.પ્ર) ના' (ના) સ્ત્રી. [સં. નામ>પ્રા. નાહિં] પું. ગાડાં વગેરેને થોડે પણ બટ્ટો લાગે એવું થયું. ૦૫ર લીંબુ ઘસવું (રૂ. પહાને આરા જેમાં ખત્યા હોય છે તે ધરીમાં ગોઠવાતે પ્ર.) હરીફાઈમાં હંફાવવું. ફાટે તેવું (રૂ. પ્ર.) અત્યંત ગ, નાયડી
દુર્ગધવાળું. ૦ મરવું (રૂ. પ્ર.) અરુચિ બતાવવી. ૦માં ના કે.પ્ર., ક્રિ.વિ. સિં. ન ધાર] નહિં. કિ.વિ. તરીકે ચરે. ઊંટ પેસવું પેસવું) (રૂ.પ્ર.) ગર્વ કર. માં ગંધ ન માવી મુખ્યતવે, અન્યત્ર “ન.” (૨) સ્ત્રી. નકાર, નિષેધ
(ગૂધ.) (રૂ. પ્ર.) અતિશય ગર્વ કરે. ૦માં તીર ઘાલવું ના પૂર્વગ. સિા. પૂર્વગ, સમાસના આરંભે; જેમકે “ના- (ઉ.પ્ર.) બહુ સતાવવું. ૦માં (નાક) દમ આવ (રૂ. પ્ર.) પસંદ' ‘ના-મુકર' વગેરે] નકાર, નિષેધ
હેરાન થઈ જવું, કંટાળી જવું. ૦માં બાલવું (રૂ. પ્ર.) ના-આવત સ્ત્રી. જિઓ “ના” કે “આવડત.'] બિનઆવડત ગંગણા બોલવું. ૭ લઈને જવું (રૂ.પ્ર.) આબરૂ-ભેર છુટા પડવું. નાઈટ' પૃ. [અં.] અંગ્રેજી રાજ્યના સમયને એ એક લીટી તાણવી (રૂ.પ્ર.) તદ્દન તાબે થઈ જવું. • લેવું ઇલકાબ, “સર'
[તે તે રાત્રિને ખેલ (રૂ. પ્ર.) આબરૂ પાડવી, હલકું પાહવું. ૦ વહેલું (વેઃવું) નાઈટ સી. [.] રાત્રિ. (૨) (લા) નાટક સિનેમા વગેરેને (રૂ. પ્ર.) નાકમાંથી સળેખમનું પાણી નીકળવું. ૦ સુધી નાઈટ-બૂટી શ્રી. [.] રાત્રિની કામગીરી, રાતની નેકરીની આવવું (ઉ.પ્ર.) કંટાળી જવું. –કે ચણ ચૂંટાવવા (રૂ. પ્ર.) ३२००
[‘સર’ને ઈહકાબ હેરાન કરવું કે છરી મૂકવી (રૂ. પ્ર.) આબરૂ જાય નાઈટ-હૂડ ન. [] અંગ્રેજી રાજ્યના સમયને ‘નાઈટ’– એમ કરવું. -કે જીભ (રૂ. પ્ર.) બહુ જ મુશ્કેલ કામ. નાઈટાઈટ ન. [૪] રક્તવાહિનીઓ ઉપર અસર કરનારે કે દમ આણ (રૂ. પ્ર.) થકવવું. -કે મોતી આવવાં એક ક્ષાર
(રૂ. પ્ર.) લીંટ આવવા] નાઇટ્રિક એસિડ કું. [.] સુરોખારને તેજાબ નાક-કદી વિ. સ્ત્રી, જિઓ “નાક-ક૬' + ગુ. “ઈ 'પ્રત્યય.] નાઈટ્રેટ ઍફ સેઢા પું. [સ.] ખાતરમાં વપરાતો એ (લા.) અપ-કીર્તિ, અપજશ નામને એક ક્ષાર
નાક૬ વિ. જિઓ “નાકર' + સં. જતૃ >પ્રા. દ્રુમ-]
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |